Lịch sử của Trạm thu phí Tam Kỳ
TCty Xây dựng công trình giao thông 5 (gọi tắt Cienco 5, của Bộ GTVT) đã đầu tư xây dựng 8km đường tránh Nguyễn Hoàng qua địa phận TP.Tam Kỳ (Quảng Nam) khoảng 156 tỷ đồng, phương thức vốn đầu tư – thu phí hoàn vốn.
Chủ đầu tư đã đặt Trạm thu phí Tam Kỳ trên tuyến QL1A đi địa phận xã Tam Xuân 1, huyện Núi Thành (Quảng Nam) để thu phí. Cienco 5 đã giao Cty TNHH Đầu tư thương mại – du lịch Hiệp Phúc (Cty Hiệp Phúc) tổ chức thu phí với thời hạn 14 năm 4 tháng. Thời hạn dừng được tính từ ngày 1/4/2014. Tính đến thời điểm này, việc thu phí đã vượt nhiều lần mức vốn đầu tư xây dựng 8km đường tránh Nguyễn Hoàng.
Vào năm 2014, Bộ Tài chính cũng đã đồng ý đóng cửa Trạm thu phí Tam Kỳ, nhưng Bộ GTVT cho rằng đây là hình thức đầu tư theo kiểu BOT chứ không phải đầu tư thu hồi vốn nên việc thu phí của trạm vẫn tiếp tục. Năm 2015 việc thu hồi vốn đã vượt số vốn (tổng thu hơn 200 tỷ đồng) đầu tư cho tuyến đường, nhưng cho tới thời điểm này trạm thu phí vẫn tiếp tục duy trì.
Ngày 11/6/2015, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam Trần Đình Tùng tiếp tục ra công văn yêu cầu Cienco 5 chỉ đạo đơn vị thu phí dừng thu phí sử dụng đường bộ Trạm thu phí Tam Kỳ kể từ 0 giờ 00 phút ngày 15/6/2015 và tiến hành thanh lý hợp đồng vay vốn đầu tư – thu phí hoàn vốn giữa UBND tỉnh với chủ đầu tư. Tuy nhiên, Cty Hiệp Phúc không chấp hành công văn của UBND tỉnh Quảng Nam mà vẫn ngang nhiên chặn xe qua lại trạm để thu phí trái phép kéo dài cho đến nay.
Doanh nghiệp tận thu tiền tỷ do “cơ sở pháp lý” công văn
Liên quan đến vấn đề trên, chiều ngày 2/7, tại buổi họp báo thường kỳ của UBND tỉnh Quảng Nam, ông Nguyễn Ngọc Truyền, Chánh Văn phòng kiêm Người phát ngôn UBND tỉnh Quảng Nam thẳng thắn: “Chính cá nhân tôi cũng bức xúc chuyện này lắm, tại sao UBND tỉnh Quảng Nam đã có công văn yêu cầu dừng thu phí từ 0h 00 ngày 15/6/2015 nhưng DN không chấp hành mà vẫn thu phí của xe qua lại”.
Từ chuyện DN chống lệnh chính quyền sở tại, ông Nguyễn Ngọc Truyền đặt câu hỏi: “Tại sao dừng rồi mà họ vẫn thu? Ngày 19/6, UBND tỉnh Quảng Nam tiếp tục chủ trì cuộc họp với các cơ quan, ban ngành để nghe lại tình hình “tại sao có công văn yêu cầu dừng mà vẫn thu” và nhận thấy “công văn mới chỉ yêu cầu tạm dừng chứ chưa có quyết định chính thức”, cho nên UBND tỉnh tiếp tục chỉ đạo các cơ quan, ban ngành tham mưu để UBND tỉnh ban hành quyết định hành chính chỉ đạo dừng hẳn luôn. UBND tỉnh đã ấn định ngày 15/7/2015 là chấm dứt thu phí tại Trạm thu phí Tam Kỳ”.
Trả lời việc Cty Hiệp Phúc không chấp hành công văn yêu cầu dừng thu phí của UBND tỉnh Quảng Nam, Người phát ngôn UBND tỉnh này trải lòng: “Tôi cũng thắc mắc chuyện này! Đến ngày 15/7/2015 là dừng hẳn bằng quyết định hành chính và giao cho Cục Thuế tỉnh rà soát lại việc thu phí của DN và nếu phát hiện DN thu vượt phải hoàn trả lại số tiền đã thu vượt cho tỉnh để nộp vào ngân sách nhà nước”.
Ông Truyền cũng cho biết, theo báo cáo tài chính của Cienco 5 gửi UBND tỉnh Quảng Nam, DN này đã thu phí hoàn vốn từ ngày 15/5/2015.
Trạm thu phí Tam Kỳ đã hết thời hạn mà Cty Hiệp Phúc vẫn thu, vậy có đúng pháp luật không? Ông Nguyễn Ngọc Truyền trả lời: “Cái này để cơ quan chức năng có ý kiến trả lời. Làm sai sẽ xử lý nghiêm minh. Đúng, sai cơ quan chức năng sẽ trả lời việc này”.
Ai trả lại tiền thu trái phép cho người dân?
Người dân khi lái xe qua Trạm thu phí Tam Kỳ bị chặn lại thu phí bức xúc cho biết: UBND tỉnh Quảng Nam đăng trên: “website của UBND tỉnh vào ngày 11/6/2015 là kể từ 0h ngày 15/6/2015 sẽ dừng thu phí sử dụng đường bộ Trạm thu phí Tam Kỳ. Tuy nhiên đến nay Trạm này vẫn thu tiền là thế nào? Ai trả tiền lại cho chúng tôi?”.
Với bức xúc này, Chánh Văn phòng UBND tỉnh Quảng Nam cho rằng: “Theo đề nghị của chủ đầu tư Cienco 5, ý kiến đề xuất của Sở GTVT Quảng Nam cùng các ngành liên quan, UBND tỉnh đã có công văn chỉ đạo dừng thu phí ở Trạm thu phí Tam Kỳ từ 0h00 ngày 15/6. Tuy nhiên, đơn vị thu phí là Cty Hiệp Phúc không chấp hành”.
Vậy là DN không chấp hành chỉ đạo của chính quyền địa phương nhưng vì sao UBND tỉnh Quảng Nam không có biện pháp cưỡng chế, phải chăng pháp luật không nghiêm?. Trả lời câu hỏi này, người phát ngôn của UBND tỉnh Quảng Nam cho biết, do DN không chấp hành và ông chỉ thông tin lại những chỉ đạo của UBND tỉnh Quảng Nam.
Và chính sự tồn tại quá hạn hơn một năm của Trạm thu phí Tam Kỳ trên tuyến đường tránh Nguyễn Hoàng (QL1A) đã khiến việc thi công mở rộng QL1A trên tuyến đường này phải dừng lại, đoạn trước Trạm thu phí Tam Kỳ tạo ra “nút thắt cổ chai” rất nguy hiểm cho xe cộ lưu thông và đã gây ra rất nhiều vụ tai nạn nghiêm trọng trong thời gian qua. Người dân địa phương gọi đây là “cửa tử thần”.
Và liệu một lần nữa sự chỉ đạo quyết liệt của chính quyền tỉnh Quảng Nam đối với Trạm thu phí Tam Kỳ bằng một quyết định hành chính thì đơn vị thu phí là DN trên có chấp hành?. Câu hỏi này cũng phải chờ đến ngày 15/7/2015 mới rõ được.
