Trầm cảm - mối nguy đe dọa người cao tuổi

Người cao tuổi cần được chăm sóc cả về thể chất lẫn tinh thần. (Ảnh minh họa - Nguồn: VN)
Người cao tuổi cần được chăm sóc cả về thể chất lẫn tinh thần. (Ảnh minh họa - Nguồn: VN)
0:00 / 0:00
0:00
(PLVN) - Trầm cảm không chỉ gặp nhiều ở phụ nữ sau sinh, người trẻ bị sang chấn tâm lý mà còn gặp nhiều ở người cao tuổi.

Đối tượng dễ bị bỏ qua

Chia sẻ tại Hội nghị về bệnh trầm cảm ở người cao tuổi, đại diện Viện Sức khỏe tâm thần, Bệnh viện Bạch Mai cho biết, có trường hợp bệnh nhân nữ 66 tuổi nhập viện vì buồn chán, muốn chết. Con trai bệnh nhân cho biết tình trạng của bà đã xảy ra khoảng 6 tháng nay, kể từ khi người chồng qua đời. Ở thời điểm khởi phát, bệnh nhân có các dấu hiệu: tâm trạng không tốt, thay đổi sở thích, ngại tiếp xúc, khó ngủ, đau đầu, ăn không ngon, sụt cân. Một tháng trước khi nhập viện, bệnh nhân khóc lóc, than phiền với con cái cho rằng mình có tội với các con và là gánh nặng của gia đình, đỉnh điểm bệnh nhân có ý định muốn tự sát để giải thoát.

Khi đến thăm khám, bệnh nhân được chẩn đoán trầm cảm nặng với các triệu chứng loạn thần có ý tưởng tự sát. Sau 17 ngày điều trị nội trú bằng thuốc và các liệu pháp tâm lý, bệnh nhân có tiến triển tốt, khí sắc tốt hơn, vận động nhanh nhẹn, không còn than phiền mệt mỏi và ăn, ngủ được. Bệnh nhân ổn định được cho ra viện, tiếp tục theo dõi điều trị ngoại trú.

Được biết, trường hợp trên không phải hiếm gặp, theo BSCK II. Nguyễn Thị Phương Loan - Phòng M8, Viện Sức khỏe tâm thần, với đối tượng người cao tuổi, trầm cảm là một trong những rối loạn tâm thần phổ biến nhất. Gần một nửa trường hợp trầm cảm bắt đầu ở tuổi cao, sau 65 tuổi. Tỷ lệ mắc trầm cảm ở nữ giới cao hơn so với nam giới, có thể lên đến gấp đôi ở tuổi trẻ, nhưng khác biệt này dần thu hẹp ở các độ tuổi cao hơn.

Về dấu hiệu nhận biết bệnh, nếu như trầm cảm ở người trẻ dễ nhận thấy thông qua sắc mặt, cảm xúc thì người cao tuổi có hai dấu hiệu then chốt là quan tâm quá mức về sức khoẻ và biểu hiện buồn chán không nổi trội. Triệu chứng nổi bật có thể kể đến như: than phiền về sức khoẻ, xuất hiện các triệu chứng lo âu hoặc ám ảnh, giảm quan tâm thích thú, suy giảm trí nhớ, rối loạn hành vi, cố ý tự gây hại,… Đáng nói, những triệu chứng này hay bị bỏ qua vì cho rằng bệnh của tuổi già, dẫn đến việc người cao tuổi mắc trầm cảm thường được phát hiện và điều trị muộn.

“Liều thuốc” gia đình, người thân rất quan trọng

Theo BS. Nguyễn Thị Phương Loan, các nghiên cứu dịch tễ trên thế giới cho thấy tỷ lệ trầm cảm ở người cao tuổi chiếm khoảng 1 - 4% ở cộng đồng, 5 - 10% ở cơ sở chăm sóc ban đầu, 10 - 12% ở người bệnh điều trị nội trú hoặc các cơ sở chăm sóc chuyên biệt. Số liệu trên cho thấy mối liên hệ giữa trầm cảm và bệnh ở người cao tuổi là tương tác hai chiều: những người mắc bệnh có nguy cơ cao bị trầm cảm nặng và trầm cảm có thể làm trầm trọng thêm tình trạng bệnh của họ.

Giải thích kỹ hơn, người cao tuổi mắc các bệnh như rối loạn chuyển hóa, ung thư, bệnh lý mạch máu, bệnh lý tự miễn, bệnh tâm thần và các vấn đề khác dễ khiến tình trạng trầm cảm nặng hơn gây suy giảm sức khỏe, mất khả năng hoạt động, đau mạn tính. Ngoài ra, các tổn thương não, thoái hóa thần kinh và các trạng thái viêm cũng có thể gặp phải.

Ngược lại, trầm cảm có thể làm nặng thêm các bệnh người cao tuổi thông qua các hành vi chăm sóc sức khỏe như chế độ ăn không lành mạnh, hút thuốc, thiếu vận động và không tuân thủ điều trị. Các rối loạn nội tiết, quá trình viêm cũng như tác dụng phụ của các loại thuốc cũng có thể dẫn đến tình trạng này.

Mối liên hệ nói trên càng trở nên nghiêm trọng hơn khi hầu hết các trường hợp trầm cảm có xu hướng trở thành mạn tính, có tỷ lệ tái phát cao và khó phục hồi hoàn toàn giữa các giai đoạn. Điều này đặt ra vấn đề mang tính xã hội, các gia đình cần quan tâm đến bố, mẹ, người lớn tuổi trong gia đình, để có thể sớm nhận ra những dấu hiệu bệnh trầm cảm ở người thân, điều trị kịp thời, tránh hậu quả đáng tiếc.

Các phương pháp điều trị trầm cảm thường thấy bao gồm sử dụng thuốc chống trầm cảm, các biện pháp tâm lý và các phương pháp thư giãn luyện tập. Hiện nay có nhiều loại thuốc chống trầm cảm khác nhau, được bác sĩ kê toa dựa trên tình trạng bệnh lý và đặc điểm cá nhân của từng người cao tuổi, bảo đảm ít tác dụng phụ và đặc biệt phải an toàn. Việc sử dụng thuốc chống trầm cảm ở người cao tuổi cũng cần tuân thủ đúng hàm lượng, liều lượng và thời gian điều trị để đạt được hiệu quả tốt nhất, bệnh thuyên giảm, khỏi và không tái phát.

Ngoài ra, các liệu pháp tâm lý cũng đóng vai trò quan trọng trong điều trị trầm cảm, tùy theo tình trạng bệnh bác sĩ sẽ đưa ra các liệu pháp thích hợp. Quan trọng nhất, trầm cảm ở người cao tuổi là căn bệnh thường gặp ở những người già cô đơn, thiếu sự chăm sóc của gia đình, ít giao tiếp xã hội, gặp khó khăn áp lực trong cuộc sống, do đó cần sự hỗ trợ chặt chẽ từ phía gia đình, người thân và cộng đồng.

Tin cùng chuyên mục

Bệnh nhân bị viêm phổi đang điều trị tại Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương. Ảnh: Thanh Thanh

Hàng loạt ca viêm phổi nặng nhập viện cấp cứu

(PLVN) - Khoa Cấp cứu, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương đang điều trị cho gần 20 bệnh nhân viêm phổi, trong đó có những ca bệnh nặng phải thở máy và lọc máu liên tục. Các ca bệnh viêm phổi được ghi nhận ở nhiều độ tuổi khác nhau, từ người già, người có bệnh nền đến những bệnh nhân bị suy giảm miễn dịch và trẻ em.

Đọc thêm

Thoát 'bụng bia' nhờ giảm cân chuẩn y khoa

Thoát 'bụng bia' nhờ giảm cân chuẩn y khoa
(PLVN) - Trong 3 tháng đầu tiên, Trung tâm Giảm cân BVĐK Tâm Anh đã đón tiếp hơn 1.000 khách hàng, trong đó nhiều nam giới đã không còn “bụng bia” nhờ giảm cân chuẩn y khoa quốc tế.

Những hiểm họa của đèn laser sân khấu với đôi mắt

Ảnh minh họa

(PLVN) - Hiện nay, đèn laser sân khấu ngày càng trở nên phổ biến trong các sự kiện giải trí do tạo hiệu ứng ánh sáng độc đáo. Song nếu tiếp xúc trực tiếp, quá lâu với loại ánh sáng này có thể gây ra những tổn thương, đặc biệt là thị lực.

PGS.TS Trần Đắc Phu khuyến cáo về virus HMPV

Ảnh minh hoạ: Ngọc Nga
(PLVN) -  “Đây là những loại virus bình thường, không phải loại nguy hiểm vì vậy người dân không nên quá hoang mang. Tuy nhiên, cũng cần chú ý phòng bệnh giống như các bệnh được hô hấp khác”, PGS.TS Trần Đắc Phu, nguyên Cục trưởng Cục Y tế dự phòng cho hay.

Ngăn chặn nguy cơ dịch bệnh lây lan, bùng phát dịp Tết

Số ca mắc sởi gia tăng tại nhiều địa phương. (Bệnh nhi điều trị sởi tại Khoa Nhi, BV Thanh Nhàn - Ảnh: Hoài Giang)
(PLVN) - Tết cận kề, nhu cầu đi lại và giao lưu của người dân tăng cao, làm gia tăng nguy cơ lây lan, bùng phát dịch bệnh. Để đón một cái Tết an lành, việc chủ động phòng ngừa bệnh từ sớm, từ xa không chỉ là trách nhiệm của ngành Y tế mà còn là nghĩa vụ của mỗi người dân.

Tử vong do ngộ độc cá nóc

Tử vong do ngộ độc cá nóc
(PLVN) - Chiều 6/1, UBND xã Bình Thạnh, huyện Tuy Phong, tỉnh Bình Thuận xác nhận một vụ ngộ độc nặng do ăn cá nóc xảy ra trên địa bàn, khiến một người tử vong và bốn người khác phải nhập viện điều trị .

Nỗi lo ngại toàn cầu từ Virus HMPV ở Trung Quốc sau 5 năm dịch COVID-19?

Nỗi lo ngại toàn cầu từ Virus HMPV ở Trung Quốc sau 5 năm dịch COVID-19?

(PLVN) - Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Trung Quốc gần đây đã báo cáo sự gia tăng các ca bệnh nhiễm trùng đường hô hấp, bao gồm cả HMPV, vào mùa đông. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) chưa coi đây là tình trạng khẩn cấp y tế toàn cầu, nhưng sự gia tăng ca bệnh đã thúc đẩy các cơ quan chức năng tăng cường hệ thống giám sát.

Khi đổi mới sáng tạo thúc đẩy phát triển ngành Y tế

Các bạn trẻ tham quan Triển lãm giới thiệu thành tựu công nghệ ngành Y tế năm 2024. (Ảnh: MOST)
(PLVN) - Tiến bộ trong công nghệ sinh học và chuyển đổi số không chỉ hỗ trợ việc nghiên cứu, phát triển thuốc, vaccine, mà còn giúp cải thiện việc chẩn đoán, điều trị bệnh, cũng như phát triển các phương pháp điều trị tiên tiến, nâng cao chất lượng sống cho người dân.