Chiều 26/3, sau 1 ngày tạm dừng phiên xét xử do xuất hiện tình tiết mới, HĐXX vụ án hoán đổi đất vàng ở Tp Hồ Chí Minh đã quyết định trả hồ sơ, yêu cầu điều tra bổ sung.
Theo nhận định của HĐXX, việc thế chấp nhà đất 57 Cao Thắng của Công ty TNHH Bất động sản Diệp Bạch Dương do bị cáo Dương Thị Bạch Diệp làm giám đốc với ngân hàng Agribank có nhiều tình tiết, tài liệu, chứng cứ mới cần phải được điều tra bổ sung làm rõ thêm, không thể bổ sung ngay tại tòa.
HĐXX yêu cầu VKSND Tối cao, cơ quan điều tra Bộ Công an điều tra bổ sung các tình tiết sau: Sự không thống nhất thời gian trong tài liệu do Phòng công chứng số 1 cung cấp cho HĐXX trước đó với hợp đồng thế chấp giữa công ty Diệp Bạch Dương và ngân hàng Agribank TPHCM; sự không thống nhất thời gian của các cá nhân tham gia đề xuất ký tờ trình cập nhật giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà 57 Cao Thắng…
Theo HĐXX, tài liệu do Phòng công chứng số 1 cung cấp cho thấy hệ thống tra cứu dữ liệu công chứng thể hiện có hồ sơ công chứng số 45316 thế chấp nhà đất 57 Cao Thắng. Tuy nhiên ngày công chứng là 16/1/2009, trong khi hợp đồng thế chấp giữa công ty Diệp Bạch Dương và ngân hàng Agribank TPHCM lại ký vào ngày 31/12/2008. Trong khi đó, khai tại tòa bị cáo Dương Thị Bạch Diệp cho rằng vào sáng ngày 31/12/2008 bị cáo đi Quy Nhơn, đến chiều tối cùng ngày mới lên trụ sở ngân hàng Agribank ký nhiều hợp đồng, chứ không đến phòng công chứng số 1.
Tờ trình VN00001 năm 2011 về việc cập nhật giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà 57 Cao Thắng của Văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất của Sở TN&MT TPHCM cũng thể hiện không thống nhất thời gian của các cá nhân tham gia đề xuất ký tờ trình.
HĐXX yêu cầu điều tra xác minh làm rõ hơn về các bước quy trình thực hiện tờ trình trên,nguyên nhân không thống nhất về mặt thời gian của các cá nhân tham gia.
Ngoài ra, HĐXX cũng yêu cầu xác minh làm rõ sự khác nhau giữa hai biên bản nhận hồ sơ đăng ký giao dịch bảo đảm ngày 31/12/2008 của Trung tâm Thông tin Tài nguyên Môi trường và đăng ký nhà đất đều do Văn phòng đăng ký đất đai cung cấp trong quá trình điều tra và tại phiên tòa.
Chiều 23/3, HĐXX cũng nhận được văn bản của Công ty TNHH Thương mại Dịch vụ Phan Thành do người bào chữa cho bị cáo Diệp cung cấp. Văn bản này cho thấy giữa công ty của bà Diệp, công ty Phan Thành và Agribank có ký thỏa thuận thuê tài sản vào năm 2014. Hợp đồng thể hiện quyền sử dụng đất tại 185 Hai Bà Trưng đang được thế chấp tại Agribank. Tuy nhiên theo tài liệu điều tra thể hiện từ ngày 8/2/2013 bị cáo Diệp đã lấy quyền sử đất tại 185 Hai Bà Trưng thế chấp vay tại ngân hàng Sacombank. Ngân hàng Agribank khẳng định đến 2017 mới biết Công ty Diệp Bạch Dương được cấp quyền sử dụng đất tại 185 Hai Bà Trưng.
Sau khi xem xét các chứng cứ, HĐXX yêu cầu Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an trưng cầu giám định lại chữ ký tại các văn bản hay biên bản làm việc giữa ngân hàng Agribank và công ty Diệp Bạch Dương có phải là chữ ký của bị cáo Diệp và bà Nguyễn Thị Châu Hà (con gái bà Diệp) thành viên Hội đồng công ty Diệp Bạch Dương.
HĐXX cũng đề nghị làm rõ trách nhiệm của bà Nguyễn Thị Châu Hà, nếu đủ căn cứ đề nghị xử lý theo quy định của pháp luật để tránh bỏ lọt tội phạm.
Trước đó, như PLVN đã đưa tin, Sáng 15/3, TAND TPHCM bắt đầu phiên sơ thẩm xử vụ sai phạm liên quan đến việc hoán đổi nhà đất 185 Hai Bà Trưng và 57 Cao Thắng, đại gia Bạch Diệp và ông Nguyễn Thành Tài hầu tòa.
Cty Diệp Bạch Dương (do bà Dương Thị Bạch Diệp làm đại diện theo pháp luật) và Trung tâm ca nhạc nhẹ TPHCM (trực thuộc Sở VH-TT&DL TP.HCM) được giao quản lý trụ sở tại 185 Hai Bà Trưng.
Năm 2007 đại diện Trung tâm ca nhạc nhẹ và đại diện Cty Diệp Bạch Dương gặp nhau và bàn bạc, hợp tác đầu tư và nâng cấp trụ sở.
Từ đề xuất của bà Diệp, cả hai bên đã thống nhất tìm một bất động sản khác tương đương để đổi và nhận khu đất 185 Hai Bà Trưng, hợp nhất với các thửa đất hiện tại để xây dựng tổ hợp khách sạn nhà hàng. Cty Diệp Bạch Dương sẽ hỗ trợ trung tâm xây dựng Trung tâm ca nhạc nhẹ tại một địa điểm khác phù hợp.
Tháng 2/2008 bà Diệp đã tìm được thửa đất tại 57 Cao Thắng (quận 3, TPHCM) và làm đơn xin hoán đổi tài sản gửi UBND TPHCM và các cơ quan liên quan đề nghị đổi đất 57 Cao Thằng lấy đất 185 Hai Bà Trưng và Công ty Diệp Bạch Dương sẽ hỗ trợ Trung tâm ca nhạc nhẹ 20 tỷ đồng. Ông Nguyễn Thành Rum đã họp lãnh đạo Sở và thống nhất chủ trương hoán đổi.
Sau đó bà Diệp gặp ông Nguyễn Thành Tài đề nghị trình bày về phương án hoán đổi, sau đó ông Tài gặp ông Lê Hoàng Quân (Chủ tịch UBND TPHCM) để xin ý kiến. Ông Quân đã chấp thuận cho thực hiện việc hoán đổi nhưng phải thông qua Sở Tài chính - Ban chỉ đạo 09 đề xuất.
Ông Tài liền chỉ đạo các cơ quan liên quan thực hiện việc này.
Sau khi thống nhất việc hoán đổi, Cty Diệp Bạch Dương đã nhận mặt bằng 185 Hai Bà Trưng và giấy tờ liên quan. Tuy nhiên, bà Diệp lại không bàn giao giấy tờ nhà đất tại 57 Cao Thắng cho Trung tâm ca nhạc nhẹ, và yêu cầu hủy việc hoán đổi.
Sau đó Sở Tài chính TP.HCM đã làm văn bản gửi lãnh đạo TP.HCM đề xuất không thu thêm khoản tiền hơn 4 tỉ đồng được xác định là tiền chênh lệch quyền sử dụng đất.
Tháng 1/2013, ông Lê Hoàng Quân - với danh nghĩa Chủ tịch UBND TPHCM - đã chủ trì cuộc họp với các phó chủ tịch UBND TPHCM cùng các sở, ngành, kết luận: Chấp nhận hoàn trả 5 tỷ đồng cho Cty Diệp Bạch Dương, yêu cầu công ty này nộp hơn 4 tỷ đồng tiền chênh lệch quyền sử dụng đất; Yêu cầu Sở TN&MT cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất tại 185 Hai Bà Trưng cho Cty Diệp Bạch Dương.
Nhận được giấy chứng nhận đất 185 Hai Bà Trưng, bà Diệp thế chấp cho Ngân hàng Phương Nam vay 160 tỷ đồng. Thế chấp đất 57 Cao Thắng, vay và còn dư nợ ngân hàng Agribank số tiền là 2.904 tỷ đồng, lãi là hơn 2.500 tỷ đồng...
Theo có trạng, bà Dương Thị Bạch Diệp đã có hành vi gian dối khi sử dụng nhà đất số 57 Cao Thắng, là tài sản đã thế chấp, hoán đổi nhà đất 185 Hai Bà Trưng. Có hành vi gian dối che giấu việc đã thế chấp nhà đất số 57 Cao Thắng vay vốn tại ngân hàng, nhưng không thông báo, hoặc cung cấp thông tin về việc đã thế chấp.
Sau khi được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng nhà ở và đất ở 185 Hai Bà Trưng, bà Diệp đã thay đổi không đưa tài sản này vào ngân hàng để rút giấy chứng nhận quyền sử dụng 57 Cao Thắng đang thế chấp để bàn giao, sang tên, xác lập quyền sở hữu nhà nước cho Trung tâm như đã cam kết.
Đến nay không có khả năng trả nợ, việc chiếm đoạt đã hoàn thành, giá trị tài sản thời điểm tháng 10/2010 là 186 tỷ đồng, tài sản tại 185 Hai Bà Trưng là 352 tỷ đồng.
Cáo trạng cũng cáo buộc bị cáo Nguyễn Thành Tài có hành vi ký văn bản 956/UBND-ĐTMT gửi các đơn vị liên quan, có nội dung chấp thuận cho hoán đổi tài sản 185 Hai Bà Trưng và tài sản 57 Cao Thắng, không sát sao trong việc chỉ đạo kiểm tra xác minh điều kiện pháp lý nhà đất 57 Cao Thắng, dẫn tới việc không có đơn vị nào chịu trách nhiệm kiểm tra, xác minh điều kiện pháp lý nhà đất 57 Cao Thắng, không phát hiện nhà đất 57 Cao Thắng đã bị bị bà Diệp lừa, dẫn đến gây thất thoát tài sản nhà nước;
Các bị cáo Vy Nhật Thảo, Nguyễn Thành Rum, Lê Tôn Thanh là lãnh đạo các đơn vị có trách nhiệm trực tiếp quản lý, sử dụng nhà đất 185 Hai Bà Trưng, khi đề xuất hoán đổi tài sản này với nhà đất số 57 Cao Thắng, không tìm hiểu kỹ các quy định nhà nước mà chỉ căn cứ vào tính khả thi và lợi ích của phương án hoán đổi do Cty Diệp Bạch Dương đề xuất, bị bà Dương Thị Bạch Diệp lừa đảo, không phát hiện được nhà đất số 57 Cao Thắng đã bị thế chấp.
Bị cáo Trần Nam Trang là cán bộ trực tiếp tham mưu giúp việc cho bà Đào Thị Hương Lan (Giám đốc sở Tài chính), Thường trực Ban chỉ đạo 09 TPHCM, trong việc thực hiện chỉ đạo của ông Nguyễn Thành Tài đối với việc hoán đổi tài sản phải đảm bảo về hoán đổi là đúng quy định, không gây thất thoát cho nhà nước, nhưng Trần Nam Trang không căn cứ vào quyết định 09/2007/QĐ-TTg của Thủ tướng, về việc sắp xếp xử lý nhà đất thuộc sở hữu nhà nước quản lý sử dụng, mà chỉ dựa trên chấp thuận chủ trương cho thực hiện hoán đổi của lãnh đạo UBND TPHCM.
Bị cáo Huỳnh Kim Phát, Lê Văn Thanh là những cán bộ trực tiếp tham mưu giúp việc cho ông Nguyễn Thành Tài, đã không căn cứ vào quyết định số 09/200/QĐ-TTg của Thủ tướng, mà chỉ dựa vào ý kiến thống nhất cho hoán đổi của các thành viên Ban chỉ đạo 09 để trình Nguyễn Thành Tài ký văn bản gửi các đơn vị liên quan, có nội dung về việc chấp thuận chủ trương và chỉ đạo việc hoán đổi.
Bị cáo Nguyễn Thanh Nhàn là đại diện Sở Tài nguyên và Môi trường trong thành phần Ban chỉ đạo 09, có trách nhiệm tham gia các cuộc họp bàn chủ trương hoán đổi do Sở Tài chính chủ trì. Tuy không trực tiếp tham dự các cuộc họp nhưng đã được nghe báo cáo kết quả các cuộc họp này. Nguyễn Thanh Nhàn không có ý kiến chỉ đạo hay tham gia gì, mặc dù nhận thức được quyền sở hữu hợp pháp không có tranh chấp thế chấp đối với nhà đất 57 Cao Thắng, là điều kiện tiên quyết bắt buộc để thực hiện hoán đổi.
Nguyễn Thanh Nhàn đã không kiểm tra nên không cung cấp được thông tin về nhà đất 57 Cao Thắng vẫn đang bị thế chấp, nên cũng có trách nhiệm liên đới gây hậu quả thiệt hại tài sản cho nhà nước.
Bị cáo Đào Anh Kiệt là người trực tiếp ký cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sử dụng nhà ở đối với 185 Hai Bà Trưng, xác định pháp lý về quyền sở hữu hợp pháp đối với tài sản này cho Cty Diệp Bạch Dương, thực hiện không đúng quy định việc cấp giấy chứng nhận quy định tại điều 16 Nghị định 88/2009/NĐ-CP của Chính phủ.
Đào Anh Kiệt không làm hết trách nhiệm trong việc chỉ đạo lập hồ sơ theo đúng quy định, không tiến hành kiểm tra pháp lý tài sản nên không phát hiện được nhà đất 57 Cao Thắng đang bị thế chấp, hậu quả thiệt hại cho tài sản nhà nước.
