TP Hồ Chí Minh thu hồi đất thiếu công khai , minh bạch

Thu hồi đất của dân để làm dự án, nhưng bị “sót” lại hơn 12 ha. Để bổ sung thiếu sót này, chính quyền tiếp tục ra quyết định thu hồi. Tuy nhiên, việc thu bổ sung lại không nhằm phục vụ dự án ban đầu, mà nhằm vào một mục đích khác. Bên cạnh đó, việc thu hồi đất lại thiếu công khai, minh bạch, thậm chí không có cả quyết định thu hồi.  

Cách tính khó hiểu

Trình bày của ông Trần Vũ Minh (người có nhà đất bị thu hồi) về việc bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất thuộc dự án Mở rộng Quốc lộ 1 đoạn từ Nút giao thông Thủ Đức (Trạm 2) đến ranh tỉnh Bình Dương, quận Thủ Đức, TP.HCM: Ngày 24/1/2013, Ban Bồi thường giải phóng mặt bằng (BBTGPMB) quận Thủ Đức có văn bản thông tin “về một số nội dung được điều chỉnh trong chính sách bồi thường, hỗ trợ của dự án.”

Theo đó, đơn giá đất trung bình ở khu vực để tính hỗ trợ đất nông nghiệp xen kẽ khu dân cư là: 2.361.000 đồng/m2; Tại điểm c nêu: “Đối với vị trí mặt tiền là 380.000 đồng/m2; đối với vị trí không mặt tiền là 342.000 đồng/m2. Đất nông nghiệp trong dự án này ngoài việc bồi thường theo đơn giá trên còn được hỗ trợ thêm 50% đơn giá đất ở trung bình; hoặc 40% đơn giá đất ở liền kề tùy thuộc vào thửa đất nông nghiệp trong địa giới hành chính phường hoặc thửa đất nông nghiệp trong cùng thửa đất có nhà ở và diện tích để tính hỗ trợ không quá 5 lần hạn mức đất ở quy định tại quận Thủ Đức là 1.000m2…”

Ngày 12/3/2013, BBTGPMB quận Thủ Đức có “Dự thảo Biên bản trị giá bồi thường, hỗ trợ về đất và tài sản gắn liền với đất” gửi ông Minh cho rằng: Diện tích đất của ông là “đất nông nghiệp không mặt tiền QL1, diện tích 0,9m2: Theo TL 2004 là đường, thực tế do bà Dậu sử dụng trước ngày 30/4/1975, hỗ trợ 50% đơn giá đất ở trung bình  khu vực (342.000 đồng + 2.361.000 đồng x 50% = 1.522.500 đồng). Tiếp đó, ngày 20/3/2013, BBTGPMB có “Biên bản trị giá bồi thường hỗ trợ đất và tài sản trên đất” ghi nhận: Hỗ trợ cho hộ ông Minh 107.890.000 đồng.

Kế đó, UBND quận Thủ Đức ban hành quyết định chi trả tiền bồi thường, hỗ trợ trong dự án cho hộ ông Minh. Không đồng ý với việc giải quyết không công khai minh bạch về mục đích thu hồi đất và về cách tính và áp giá bồi thường hỗ trợ của UBND quận Thủ Đức, ông Minh và hàng chục hộ dân khác có nhà, đất bị thu hồi thuộc dự án trên đã có nhiều đơn thư khiếu nại liên tục từ đó đến nay.

Như vậy, với cách tính giá bồi thường, hỗ trợ về đất, việc áp giá theo cách tính “đơn giá trung bình khu vực” hình thành trong dự thảo mà các cơ quan đã áp dụng bồi thường, hỗ trợ cho ông Minh nói riêng và nhiều hộ tại khu vực này không dựa trên các căn cứ tính toán cụ thể; và không biết xuất phát từ đâu(?). Chưa nói, trong quá trình làm việc với người dân, BBTGPMB cũng không hề giải thích về chính sách hỗ trợ thêm 50% đơn giá đất ở trung bình hoặc 40% đơn giá đất ở liền kề. Trên cơ sở vận dụng, áp dụng cách tính giá có lợi nhất cho dân có đất bị thu hồi, nhằm một phần giúp đỡ người dân mau chóng ổn định cuộc sống. Yêu cầu này là hoàn toàn chính đáng và được pháp luật bảo vệ.

Không tuân thủ trình tự thủ tục thu hồi

Sở dĩ, chúng tôi chỉ nói là “dự án trên” vì theo quyết định số 1747/QĐ-UBND quận Thủ Đức ghi rõ đây là “dự án”. Tuy nhiên chúng tôi lục tìm toàn bộ hồ sơ vụ việc và hồ sơ do cơ quan có thẩm quyền cung cấp thì không thấy Quyết định nào của cấp thẩm quyền có nội dung thu hồi đất để thực hiện Dự án mở rộng Quốc lộ 1 đoạn từ Nút giao thôngThủ Đức (Trạm 2) đến ranh tỉnh Bình Dương.

Ngay tại quyết định số 1747/QĐ-UBND cũng chỉ vin vào: “Căn cứ quyết định số 3453/QĐ-UB ngày 20/8/2003 của UBND thành phố về việc thu hồi và giao đất cho Đại học Quốc gia TP.HCM tổ chức bồi thường, giải phóng mặt bằng và quản lý tại phường Linh Trung và phường Linh Xuân; căn cứ quyết định số 2725/QĐ-UBND ngày 16/6/2006 của UBND TP.HCM về bổ sung quyết định số 3453/QĐ-UB ngày 20/8/2003”.

Điều đáng nói là đến nay vẫn chưa có người dân nào nhận được “Quyết định thu hồi đất”. Như vậy, việc quyết định chi trả tiền bồi thường… trên đã không tuân thủ quy trình, thủ tục thu hồi đất theo đúng chủ trương, chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà nước. Chúng tôi kiến nghị UBND TP.HCM sớm tổ chức đối thoại với các hộ dân thuộc dự án trên và chấn chỉnh kịp thời những vấn đề chưa đúng trong quá trình tiến hành thu hồi đất đối với UBND các cấp thẩm quyền thuộc thành phố.

Cạnh đó, cần thực hiện đúng quy trình, giải thích rõ cho dân những thắc mắc về mức giá bồi thường – hỗ trợ; cũng như công khai cho người dân biết giá bồi thường – hỗ trợ của giá đất liền kề, để người dân có đất bị thu hồi được xem xét và chọn cách tính giá, áp giá bồi thường – hỗ trợ được tốt nhất.

Cần nhắc rằng trước đó (năm 2003), UBND TP.HCM ra quyết định số 3453 thu hồi gần 109 ha đất của phường Linh Xuân và Linh Trung, quận Thủ Đức để thực hiện dự án chuyển Đại học Quốc gia TP.HCM ra khỏi nội thành. Tuy nhiên, trong quyết định này chỉ nói giao cho trường Đại học Quốc gia 96 ha đất, 12 ha còn lại bị “bỏ sót”. Năm 2006, UBND TP.HCM bổ sung thiếu sót trên bằng quyết định số 2725 thu hồi luôn 12 ha bỏ sót. Nhưng việc thu hồi bổ sung này không giao cho Đại học Quốc gia mà lại giao cho UBND quận Thủ Đức. Dựa vào hai văn bản trên, UBND quận Thủ Đức tiến hành thu hồi đất của dân.

Đông đảo người dân bị thu hồi đất bức xúc cho rằng tại sao UBND TP.HCM ra quyết định thu hồi phục vụ cho dự án Đại học Quốc gia nhưng sau đó lại thu hồi thêm để phục vụ “Dự án mở rộng Quốc lộ 1”. Điều người dân bức xúc nhất là việc thu hồi của chính quyền quận Thủ Đức không minh bạch; Người dân đã nhiều năm nay khiếu nại đến các cơ quan chức năng từ địa phương đến trung ương nhưng đến nay vẫn chưa được giải quyết. 

Trần Phong – Ngọc Hòa