Hơn 12.000 doanh nghiệp nợ đọng BHXH
Theo số liệu thống kê, tính đến tháng 6/2018, TP Hồ Chí Minh có hơn 12.440 DN nợ BHXH với số tiền nợ hơn 2.700 tỉ đồng, chiếm tỉ lệ 4,2% so với kế hoạch thu năm 2018. Trong đó, có 2.440 DN nợ trên 6 tháng với 523 tỉ đồng. Ngoài ra, có khoảng 10.000 DN nợ BHXH từ 2 đến 6 tháng.
Đáng chú ý, trong tổng số 2.700 tỉ đồng mà các DN nợ đóng có 387 tỉ đồng là khoản nợ không thể đòi. Đây là số nợ từ 1.570 DN đã giải thể, phá sản, chủ DN bỏ trốn, mất tích.
Do đó, vừa qua BHXH TP Hồ Chí Minh đã công khai danh sách các đơn vị nợ BHXH. Tuy nhiên, các DN bị nêu tên lần này chỉ gồm những đơn vị nợ BHXH từ sáu tháng và số tiền nợ từ 300 triệu đồng trở lên. Còn tính cả những DN có số nợ thấp hơn thì tổng số đơn vị và tổng số tiền nợ đọng BHXH còn cao hơn nhiều.
Được biết, theo Nghị định số 44/2017/NĐ-CP của Chính phủ ban hành ngày 14/4/2017, BHXH, BHYT, BH thất nghiệp là những khoản nộp bắt buộc đối với người sử dụng lao động bao gồm các cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp, các tổ chức chính trị xã hội - nghề nghiệp, DN, hợp tác xã, tổ hợp tác, hộ kinh doanh cá thể, cá nhân có thuê mướn, sử dụng lao động theo hợp đồng lao động...
Theo đó, cùng với người sử dụng lao động, người lao động (NLĐ) hàng tháng cũng phải trích một phần tiền lương, tiền phụ cấp để tham gia đóng BHXH dưới hình thức bị người sử dụng lao động khấu trừ trực tiếp vào lương, phụ cấp mỗi tháng. Do đó, với phương thức thu, nộp như trên, khi đơn vị, DN sử dụng lao động không nộp BHXH thì rõ ràng đơn vị, DN đó không những không thực hiện nghĩa vụ của mình mà còn chiếm dụng cả khoản tiền của NLĐ.
Cụ thể, theo quy định của BHXH Việt Nam, với tỷ lệ trích nộp 8% lương, phụ cấp để đóng BHXH thì đây là khoản tiền không nhỏ của NLĐ bị người sử dụng lao động chiếm dụng trái pháp luật. Tình trạng chây ỳ nợ BHXH xảy ra tràn lan như vậy sẽ trở thành một trong những nguyên nhân gây thất thu, dẫn đến nguy cơ “vỡ” quỹ BHXH, ảnh hưởng trực tiếp đến NLĐ và chính sách an sinh xã hội. Thực tế hoạt động sản xuất, kinh doanh có những thời điểm, hoặc giai đoạn nào đó các đơn vị, DN và người sử dụng lao động gặp khó khăn, ảnh hưởng quá trình hoạt động, làm giảm doanh số, thu nhập. Tuy nhiên, với những đơn vị, DN nợ BHXH kéo dài, số tiền nợ đọng lên đến hàng chục tỷ đồng đã có đủ cơ sở để nhận định rằng đơn vị, DN đó không tuân thủ nghiêm các quy định của pháp luật.
Thanh tra 16 doanh nghiệp nợ đọng BHXH kéo dài
Trước thực trạng trên, vừa qua Đoàn thanh tra chuyên ngành đóng BHXH, BHYT, BHTN (thuộc BHXH Việt Nam) đã có buổi làm việc cùng đại diện 16 DN nợ đọng, trốn đóng BHXH, BHYT, BHTN kéo dài để công bố quyết định thanh tra.
Đoàn thanh tra do ông Mai Đức Thắng - Phó trưởng Ban Thu BHXH Việt Nam - làm trưởng đoàn thành viên là các Trưởng, phó phòng Thu nợ, Thanh tra - Kiểm tra, thu BHYT. Bà Nguyễn Thị Thu - Phó Giám đốc BHXH TPHCM, ông Nguyễn Trọng Nam - Trưởng phòng Thanh tra - Kiểm tra cùng tham gia đoàn thanh tra. Tại buổi làm việc với đại diện các DN, ông Mai Đức Thắng đã công bố Quyết định số 751/QĐ-BHXH của Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam về việc thành lập Đoàn thanh tra chuyên ngành đóng BHXH, BHYT, BHTN tại một số đơn vị trên địa bàn TP HCM. Theo đó, Đoàn thanh tra chuyên ngành sẽ có nhiệm vụ thanh tra chuyên ngành đóng BHXH, BHTN, BHYT tại 16 DN vi phạm trên địa bàn TP Hồ Chí Minh. Thời hạn thanh tra không quá 45 ngày làm việc kể từ ngày công bố quyết định thanh tra.
Trong danh sách 16 DN vi phạm được Đoàn thanh tra chuyên ngành BHXH Việt Nam công bố đợt này, hầu hết đơn vị nợ đọng, trốn đóng BHXH, BHYT, BHTN kéo dài, bị NLĐ bức xúc phản ứng, cơ quan BHXH cơ sở đã nhiều lần đốc thúc nhưng vẫn chây ỳ.
Có thể kể đến như Cty CP Vietstar, huyện Củ Chi đang sử dụng 433 lao động, nhưng 15 tháng qua chây ỳ đến 7,3 tỉ đồng không đóng cho NLĐ; Cty CP Xây dựng và Sản xuất vật liệu xây dựng, số 9-19 Hồ Tùng Mậu, quận 1 sử dụng 359 lao động, để nợ 10 tháng với số tiền hơn 7,3 tỉ đồng; Cty TNHH MTV Cimigo, số 217 Điện Biên Phủ, quận Bình Thạnh đang sử dụng 46 lao động, dù hoạt động rất bình thường nhưng trong 9 tháng qua, Cty này chiếm dụng số tiền hơn 1,8 tỉ đồng mà không đóng cho NLĐ.
Cùng với đó là Cty TNHH Phân bón hữu cơ Greenifield, địa chỉ đăng ký tại số 4, Phan Thúc Duyện, Tân Bình, nhưng thực tế hoạt động sản xuất tại các tỉnh miền Tây, và Nam Trung bộ. Cty này đang sản xuất các sản phẩm với tên gọi phân bón Lio Thái, sử dụng 39 lao động nhưng đã 11 tháng qua không đóng BHXH, BHYT cho công nhân số tiền hơn 1 tỉ đồng. Hậu quả là NLĐ nghỉ việc không chốt được sổ BHXH đủ thời gian, các chế độ bị vi phạm.
