Kiến nghị về chuyển mục đích sử dụng đất
Theo UBND TP HCM, ngày 29/11/2016, Văn phòng Chính phủ có Công văn số 10285 truyền đạt ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc về rà soát việc sử dụng đất của các doanh nghiệp (DN) cổ phần hóa, trường hợp DN chuyển mục đích sử dụng đất thì thực hiện bán đấu giá quyền sử dụng đất theo quy định tại Điều 118 Luật Đất đai năm 2013 và báo cáo Thủ tướng Chính phủ.
Tiếp theo đó, ngày 7/3/2017, Thủ tướng có công văn chỉ đạo, trong thời gian chờ ban hành Quyết định sửa đổi, bổ sung Quyết định số 09/2007/QĐ-TTg ngày 19/1/2007, tạm dừng thực hiện các thủ tục bán tài sản trên đất, chuyển nhượng quyền sử dụng đất theo Quyết định số 09/2007/QĐ-TTg.
Đến ngày 19/9/2017, Văn phòng Chính phủ có Thông báo số 440 về kết luận của Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc tại cuộc họp về tình hình thực hiện Quyết định số 09/2007/QĐ-TTg và số 86/2010/QĐ- TTg của Thủ tướng Chính phủ.
Theo đó việc bán tài sản trên đất, chuyển nhượng quyền sử dụng đất của các cơ quan hành chính, đơn vị sự nghiệp, công ty nhà nước được thực hiện thông qua hình thức đấu giá theo quy định của pháp luật về đấu giá tài sản. Thông báo cũng nên các trường hợp chuyển mục đích sử dụng đất của các cơ quan hành chính, đơn vị sự nghiệp, công ty nhà nước.
Ngày 7/12/2017, Văn phòng Chính phủ có Thông báo số 563 về kết luận của Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc khi triển khai Công văn số 342/TTg-V.I và Công văn số 10285/VPCP-ĐMDN. Theo đó, thực hiện thu hồi và bán đấu giá quyền sử dụng đất của DN cổ phần hóa nếu “thuộc diện thu hồi theo quy định tại Điều 62, Điều 64 và Điều 65 Luật Đất đai năm 2013”, chỉ đạo này thay thế nội dung tại Điểm 3 Công văn số 10285/VPCP-ĐMDN (về: nếu doanh nghiệp cổ phần hóa chuyển mục đích sử dụng đất thì thực hiện bán đấu giá quyền sử dụng đất).
Đến nay, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 167/2017về xử lý, sắp xếp lại tài sản công, trong đó có cả DN cổ phần hóa mà vốn Nhà nước từ 51% trở lên. Tuy nhiên, Nghị định không xác định có thay thế, bải bỏ hay tiếp tục thực hiện các văn bản chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ nêu trên hay không.
Trong khi đó, thời gian gần đây, nhiều DN cổ phần hóa từ trước khi Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 09/2007/QĐ-TTg đã kiến nghị Bộ Tài chính có ý kiến về chuyển mục đích sử dụng đất cho các dự án mà DN đã được chuyển mục đích sử dụng đất trước khi Thủ tướng Chính phủ có các văn bản nêu trên nhưng đến nay họ mới hoàn tất.
Tại các văn bản trả lời, Bộ Tài chính xác định Thông báo số 563/TB-VPCP là chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, “đến nay, chưa có văn bản thay thế”, vì vậy đề nghị rà soát thực hiện theo đúng chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ. Trước việc này, UBND TP HCM kiến nghị Thủ tướng Chính phủ giao các bộ, ngành có ý kiến hướng dẫn cụ thể việc thực hiện cho từng nội dung.
Lúng túng thẩm định năng lực tài chính chủ đầu tư
UBND TP HCM cho biết, một trong số các điều kiện người được giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất để thực hiện dự án đầu tư được quy định tại Điều 58 Luật Đất đai, Điều 14 Nghị định số 43/2014 (hướng dẫn thi hành Luật Đất đai) là phải có năng lực tài chính để đảm bảo việc thực hiện dự án.
Năng lực tài chính thực hiện dự án là chủ đầu tư phải có vốn thuộc sở hữu của mình để thực hiện dự án không thấp hơn 20% tổng mức đầu tư đối với dự án có quy mô sử dụng đất dưới 20 ha; không thấp hơn 15% tổng mức đầu tư đối với dự án có quy mô sử dụng đất từ 20 ha trở lên; và có khả năng huy động vốn để thực hiện dự án từ các tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài và các tổ chức, cá nhân khác.
Mặt khác, theo quy định tại Thông tư số 30/2014 của Bộ TNMT, văn bản thẩm định nhu cầu sử dụng đất, điều kiện giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất được lập trên cơ sở hồ sơ giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất và ý kiến tại cuộc họp thẩm định hoặc kết quả kiểm tra thực địa.
Tuy nhiên, hồ sơ giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất không có thành phần văn bản nào, để trên cơ sở đó, xác định chủ đầu tư có đủ năng lực tài chính thực hiện dự án hay không. Ngoài ra, năng lực tài chính của chủ đầu tư có thể có biến động trong thời gian dự án chưa được quyết định chủ trương đầu tư, chưa được quyết định giao - thuê - chuyến mục đích sử dụng đất.
Do đó, UBND TP HCM kiến nghị Bộ TNMT có hướng dẫn, quy định cụ thể về thành phần hồ sơ và cách thức thẩm định nội dung này, như thành phần hồ sơ có Báo cáo tài chính có kiểm toán của chủ đầu tư năm liền kề, cam kết hổ trợ vốn của tổ chức tín dụng…
