Theo AP, lời mời trên được ông Trump chuyển tới các nhà lãnh đạo ASEAN qua một lá thư được ông Robert O’Brien - Cố vấn An ninh quốc gia của Tổng thống Mỹ – công bố tại hội nghị cấp cao Mỹ - ASEAN. “Đó sẽ là một cơ hội tuyệt vời để chúng ta mở rộng và làm sâu sắc thêm sự hợp tác trong các vấn đề có tầm quan trọng lớn đối với gần 1 tỷ người Mỹ và các quốc gia ASEAN cộng lại”, Tổng thống Mỹ viết trong bức thư về hội nghị thượng đỉnh đặc biệt.
Trong thư, ông Trump cũng khẳng định với các nhà lãnh đạo các nước Đông Nam Á rằng đặc phái viên của ông “hoàn toàn phù hợp để phát biểu về các vấn đề mà cả Mỹ và ASEAN cùng quan tâm”.
Lời mời được đưa ra trong bối cảnh việc ông Trump đã không dự hội nghị cấp cao ASEAN và các hội nghị liên quan được tổ chức ở Thái Lan. Sự vắng mặt của phái đoàn cấp cao của Mỹ trong các cuộc họp của hội nghị lần này đã để lại nhiều khoảng trống cho Trung Quốc và các cường quốc khu vực khác như: Nhật Bản, Hàn Quốc, Ấn Độ nâng cao vị thế và tầm ảnh hưởng đối với khu vực ASEAN.
Dù vậy nhưng các doanh nghiệp và Chính phủ Mỹ tại sự kiện đã nhấn mạnh cam kết của Mỹ đối với khu vực. Phát biểu tại Diễn đàn Kinh doanh châu Á - Thái Bình Dương bên lề Thượng đỉnh Đông Á (EAS) có sự tham gia của khoảng 1.000 doanh nghiệp và quan chức Chính phủ khu vực được tổ chức ngày 4/11, Bộ trưởng Thương mại Mỹ Wilbur Ross đã đưa ra những con số cho thấy sự phát triển trong lĩnh vực thương mại và đầu tư giữa 2 bên cũng như tầm nhìn của Mỹ đối với khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương.
“Chính quyền Trump tham gia mạnh mẽ và gắn bó toàn diện với khu vực này. Chúng tôi sẽ tiếp tục đàm phán các thỏa thuận thương mại với các nước trong khu vực”, ông Ross nhấn mạnh.
Theo Đại sứ quán Mỹ tại Việt Nam, nhân dịp Diễn đàn doanh nghiệp Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương 2019 và Hội nghị thượng đỉnh Đông Á tại Thái Lan, Bộ Ngoại giao Mỹ đã công bố báo cáo về tiến độ thực hiện chiến lược toàn Chính phủ Mỹ cho khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương.
Báo cáo cung cấp chi tiết về các sáng kiến ngoại giao, kinh tế… trong 2 năm qua, từ đó cho thấy cam kết tiếp diễn của Mỹ đối với khu vực Ấn Độ Dương -Thái Bình Dương cũng như cách mà nước này đã và đang củng cố quan hệ giao lưu nhân dân cũng như quan hệ song phương với khu vực.
Báo cáo khẳng định sự gắn kết của Mỹ với 10 nước thành viên ASEAN chưa bao giờ khăng khít hơn lúc này. Theo báo cáo, Mỹ đặt mục tiêu giữ vững chủ quyền, tăng cường minh bạch, giám sát nhà nước hiệu quả, lấy ASEAN làm trung tâm và ủng hộ một trật tự dựa trên những nguyên tắc đã được thống nhất với tất cả nước đồng minh và đối tác của nước này.
Về hợp tác kinh tế, báo cáo cho hay, năm 2018, giá trị thương mại hàng hóa và dịch vụ hai chiều giữa Mỹ và ASEAN là 334 tỷ USD, với giá trị xuất khẩu của Mỹ đạt 123 tỷ đô la và vẫn tiếp tục tăng.
Đầu tư của Mỹ vào ASEAN đạt 271 tỷ USD trong năm 2018, nhiều hơn tổng giá trị đầu tư của Mỹ vào Trung Quốc và Nhật Bản cộng lại. Mỹ và Ban Thư ký ASEAN cũng đã tuyên bố mở các cuộc đàm phán để liên kết cơ chế “Một cửa” ASEAN với hệ thống Môi trường thương mại tự động (ACE) của Mỹ. Hệ thống này giám sát tất cả các giao dịch thương mại bằng hàng hóa vào Mỹ, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho thương mại hàng hóa hai chiều với trị giá lên đến 272 tỉ USD giữa Mỹ và ASEAN.
Về hợp tác hàng hải, báo cáo nhấn mạnh, lễ khai mạc của cuộc Diễn tập Hàng hải Mỹ - ASEAN (AUMX) do Mỹ và Thái Lan đồng chủ trì đã có sự tham gia của tám tàu hải quân và tàu cảnh sát biển cùng hơn 1.000 thủy thủ đến từ tất cả 11 quốc gia.
Tháng 12 này, Diễn đàn chỉ huy Sáng kiến Thực thi pháp luật trên biển Đông Nam Á (SEAMLEI) sẽ tập hợp các Chỉ huy trưởng Cảnh sát biển khu vực tới để bàn luận về việc chống lại các hành vi khai thác thủy hải sản bất hợp pháp, không khai báo và không tuân theo quy định (IUU), chia sẻ thông tin qua các trung tâm đầu mối hàng hải trong khu vực và chống lại các mối đe dọa về an ninh hàng hải.
Mỹ cũng đang phối hợp với Tổ chức Hàng hải Quốc tế Liên Hợp quốc tổ chức một hội thảo về an toàn cảng biển để chống lại các hoạt động khủng bố hàng hải ở khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương…
Theo Bộ Ngoại giao, sáng 4/11, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh đã tiếp Cố vấn An ninh quốc gia Robert O’Brien, Đặc phái viên Tổng thống, Trưởng đoàn Mỹ dự Hội nghị Cấp cao Đông Á (EAS) và Hội nghị Cấp cao ASEAN - Mỹ.
Tại buổi tiếp, hai bên bày tỏ hài lòng về sự phát triển tích cực của quan hệ Việt Nam - Mỹ thời gian qua, thống nhất cùng phối hợp triển khai các biện pháp thúc đẩy hơn nữa quan hệ hai nước trong năm 2020, khi hai nước kỷ niệm 25 năm bình thường hoá quan hệ Việt Nam - Mỹ và Việt Nam đảm nhận cương vị Chủ tịch ASEAN 2020 và Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên Hợp quốc.
Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh đề nghị hai bên tăng cường trao đổi đoàn cấp cao và các cấp trong năm tới, tiếp tục thúc đẩy quan hệ kinh tế - thương mại tăng trưởng trên cơ sở cùng có lợi.
Đặc phái viên, Cố vấn An ninh quốc gia Mỹ Robert O’Brien bày tỏ mong muốn của Tổng thống Trump và chính quyền Mỹ tiếp tục tăng cường quan hệ với Việt Nam và ASEAN, ủng hộ vai trò của các nước ASEAN, đẩy mạnh hợp tác tại tiểu vùng Mê Công, khẳng định ủng hộ tự do hàng hải, hàng không và tôn trọng luật pháp quốc tế, đánh giá cao lập trường nhất quán của Việt Nam trong vấn đề Biển Đông cũng như các vấn đề an ninh và kinh tế tại khu vực.
