Ông William Jefferson Clinton – thường được biết đến với tên Bill Clinton – sinh ngày 19/8/1946 tại một thị trấn nhỏ với khoảng 8.000 dân thuộc bang Arkansas. Cha ruột của ông - ông William Jefferson Blythe – không may qua đời trong một tai nạn xe hơi 3 tháng trước khi ông chào đời.
Bức ảnh báo hiệu sự chuyển giao
Vài tháng sau khi sinh con, mẹ của ông là bà Virginia Cassidy Blythe đã để con trai lại cho cha mẹ ruột chăm sóc còn bà tới New Orleans, Louisiana để hoàn thành nốt khóa học y tá. Sống cùng ông bà ngoại, ông Clinton được họ rèn giũa rất cẩn thận và nghiêm khắc.
“Ông bà buộc tôi phải học rất nhiều thứ từ khi còn nhỏ. Họ cũng dạy tôi đọc và đếm. Tôi bắt đầu đọc những cuốn sách ít chữ từ khi mới 3 tuổi” – ông Clinton về sau kể lại.
Năm 1950, sau khi lấy được bằng y tá, mẹ của ông Clinton trở về Arkansas và cùng trong năm đó đã kết hôn với người bán ô tô tên Roger Clinton. 2 năm sau, gia đình Clinton chuyển tới sống ở thành phố Hot Springs.
Dù đã được gọi theo họ cha từ khi mẹ tái hôn nhưng phải đến năm 15 tuổi ông Clinton mới chính thức nhận họ của cha dượng. Nguyên nhân của sự chậm trễ này một phần được cho là do sự bất mãn của ông với ông Roger.
Theo lời ông Clinton, cha dượng trong trí nhớ của ông là một người ưa cờ bạc và nát rượu, thường xuyên hành hạ mẹ và em trai cùng mẹ khác cha của ông, khiến ông nhiều lần phải dọa đánh để ngăn cha dượng. Năm 14 tuổi, khi đã là một đứa trẻ phổng phao, ông thậm chí tuyên bố cha dượng phải bước qua xác ông nếu muốn động đến mẹ và em trai ông.
Ở Hot Springs, ông Clinton theo học tại trường trung học của thành phố và tỏ ra là một sinh viên rất năng động. Không chỉ vậy, ông cũng rất có khiếu âm nhạc, là thành viên ngôi sao của ban nhạc jazz của trường. Khi Clinton tốt nghiệp trung học, ông được nhiều người cho là tay chơi saxophone tuyệt nhất thành phố lúc bấy giờ.
Nhờ thành tích học tập và hoạt động xã hội đó nên vào năm 17 tuổi Clinton đã được mời gặp Tổng thống Mỹ lúc bấy giờ là ông John F. Kennedy tại Nhà Trắng. Bức ảnh ông Bill Clinton khi còn trẻ đang bắt tay Tổng thống Kennedy tại cuộc gặp này về sau trở thành bức ảnh mang tính chất biểu tượng của sự chuyển giao “cây gậy” quyền lực giữa các thế hệ lãnh đạo của đảng Dân chủ.
Thống đốc trẻ nhất nước Mỹ
Tốt nghiệp trung học vào năm 1964, ông Clinton theo học chuyên ngành các vấn đề quốc tế ở trường Đại học Georgetown. Ngay khi nhập trường, ông đã rất tích cực tham gia các hoạt động chính trị và được nhận vào làm thêm cho Ủy ban đối ngoại của Thượng viện Mỹ do Thượng nghị sỹ William Fulbright – một trong những người mạnh mẽ phản đối cuộc chiến tranh tại Việt Nam nhất trong Quốc hội Mỹ - làm Chủ nhiệm. Bản thân ông Clinton cũng sớm nhận ra tính chất phi nghĩa của cuộc chiến nên cũng rất mạnh mẽ phản đối.
Tốt nghiệp trường Georgetown, ông Clinton giành tiếp được Học bổng Rhodes để theo học tiếp tại trường Đại học Oxford. Trong thời gian học ở đây, ông tích cực tham gia các cuộc biểu tình phản đối chiến tranh ở Việt Nam cũng như sự kiện xuống đường đòi chấm dứt cuộc chiến được tổ chức vào tháng 10/1969. Cũng trong thời gian này, ông đã suýt bị điều tới Việt Nam nhưng sau đó lại được miễn nghĩa vụ quân sự.
Hoàn thành khóa học theo Học bổng Rhodes, ông Clinton theo học tiếp trường Luật Yale. Đây chính là nơi mà ông đã gặp cô gái trẻ xinh đẹp và thông minh tên Hillary Rodham – người có chung tham vọng chính trị với ông. 2 năm sau khi tốt nghiệp trường Yale năm 1973, 2 người này kết hôn và có với nhau một con gái tên Chelsea, chào đời năm 1980.
Một thời gian sau đó, gia đình Clinton chuyển tới sống ở bang Arkansas – nơi ông Bill bắt đầu giảng dạy tại trường Luật Fayetteville thuộc trường Đại học Arkansas. Đây cũng là quãng thời gian ông Clinton bắt đầu tích cực tham gia các hoạt động chính trị. Năm 1974, ông đã ra tranh cử vào Hạ viện bang Arkansas.
Dù thua cuộc nhưng ông nhanh chóng nổi lên như một ngôi sao chính trị của đảng Dân chủ Arkansas. Để rồi, 2 năm sau đó, ông được chọn làm Chưởng lý bang và đến năm 1978, ở tuổi 32, ông đã dễ dàng đánh bại đối thủ Lynn Lowe của đảng Cộng hòa để trở thành thống đốc trẻ nhất trong lịch sử nước Mỹ.
 |
| Tổng thống thứ 42 của Mỹ và vợ, con. |
Ở cương vị mới, ông Clinton đã tích cực làm việc với vợ để hướng tới cải cách hệ thống giáo dục và chăm sóc sức khỏe của bang. Tuy nhiên, do thiếu kinh nghiệm nên kết quả của những hoạt động này không được như ý và ông Clinton đã bị đánh bại tại cuộc cử thống đốc diễn ra năm 1980. Dù vậy nhưng ông không bỏ cuộc.
Tại cuộc bầu thống đốc 2 năm sau đó, với kêu gọi người dân cho ông cơ hội thứ 2, ông đã dễ dàng giành lại được ghế thống đốc Arkansas và đảm nhiệm vị trí này trong suốt 4 nhiệm kỳ liên tiếp, tương đương 8 năm, sau.
Tổng thống đầu tiên cưới… thượng nghị sỹ
Năm 1992, ông Clinton dễ dàng đánh bại các đối thủ trong bầu cử sơ bộ của đảng Dân chủ để trở thành đại diện của đảng ra tranh cử tổng thống. Chiến dịch tranh cử của ông gặp nhiều rắc rối do những cáo buộc không chung thủy trong hôn nhân hay làm giả giấy tờ.
Nhưng với việc đưa ra những cam kết mạnh mẽ về việc vực dậy nền kinh tế Mỹ vốn khi đó đang lâm vào tình trạng ảm đạm nên ông đã chiến thắng vang dội tại cuộc bầu cử tổng thống ngày 3/11/1992, trở thành tổng thống thứ 42 của nước Mỹ.
Dù đạt được một số thành tựu đáng chú ý như thông qua Đạo luật chăm sóc y tế và gia đình năm 1993, thực thi chính sách “Không hỏi không nói” với các nhân viên quân sự là người đồng tính, song tính và chuyển giới cũng như phê chuẩn Hiệp định tự do thương mại Bắc Mỹ nhưng những năm đầu nhiệm kỳ của ông Clinton được đánh giá là không thành công. Năm 1994, đảng Cộng hòa đã giành được quyền kiểm soát cả 2 viện trong Quốc hội.
Nhằm tạo đà tranh cử lần 2, ngay sau đó, ông Clinton đã có những bước đi để khôi phục lòng tin của cư tri. Năm 1994, ông ký Đạo luật kiểm soát tội phạm và thực thi pháp luật, theo đó bổ sung 100.000 cảnh sát và áp những hình phạt nặng hơn với nhiều tội danh khác nhau và đến năm 1996 đã ký luật tăng lương cho người dân. Nhờ đó mà vào năm 1996, ông Clinton đã được bầu làm tổng thống nhiệm kỳ thứ 2.
Năm 2001, ông Clinton trở thành tổng thống đầu tiên kết hôn với một thượng nghị sỹ Mỹ vì chỉ ít ngày trước khi ông mãn nhiệm, đệ nhất phu nhân Hillary Clinton cũng tuyên thệ nhậm chức thượng nghị sỹ New York.
Tổng thống thứ 2 bị luận tội
Thành tựu lớn nhất của ông Clinton trên cương vị tổng thống là đã đưa nước Mỹ bước vào giai đoạn thịnh vượng về kinh tế. Trong nhiệm kỳ của ông, tỉ lệ thất nghiệp của Mỹ đã ở mức thấp nhất trong thời gian gần đây trong khi tỉ lệ người sở hữu nhà ở cao nhất lịch sử.
Sự bình đẳng về kinh tế của người dân cũng được cải thiện. Trong lĩnh vực đối ngoại, ông đã giúp đưa đến việc ký kết Hiệp ước Oslo giữa Israel và Tổ chức giải phóng Palestine, ổn định tình hình ở Bosnia và Kosovo…
Tuy nhiên, danh tiếng của ông bị ảnh hưởng không nhỏ bởi những bê bối về đời tư. Nhiệm kỳ thứ 2 của ông ở Nhà Trắng gần như bị bao phủ bởi vụ bê bối Monica Lewinsky. Ban đầu, ông Clinton một mực bác bỏ việc có quan hệ ngoài luồng với cô thực tập sinh 22 tuổi này nhưng về sau lại thừa nhận. Quốc hội Mỹ sau đó đã chỉ định một công tố viên độc lập để điều tra về vụ việc.
Trước bằng chứng xác thực do công tố viên Kenneth Starr công bố, năm 1998, sau 14 giờ tranh luận, Hạ viện Mỹ do đảng Cộng hòa chiếm đa số đã phê chuẩn 2 điều khoản luận tội chống lại Tổng thống Bill Clinton, bao gồm khai man trước bồi thẩm đoàn và cản trở công lý liên quan đến những lời khai ban đầu của ông trong vụ bê bối tình ái với Lewinsky. Phiên luận tội ông Clinton của Hạ viện Mỹ diễn ra ngày 19/12/1998. Ông trở thành tổng thống thứ 2 trong lịch sử Mỹ bị luận tội.
Đến ngày 7/1/1999, phiên luận tội Tổng thống Clinton được tổ chức ở Thượng viện Mỹ. 5 tuần sau đó, vào ngày 12/2/1999, Thượng viện Mỹ đã bỏ phiếu về việc miễn nhiệm ông Clinton. Song, ở cuộc bỏ phiếu này, ông đã được tha bổng cả 2 điều khoản luận tội.
Một ngày trước khi rời Nhà Trắng, ông Clinton chấp nhận đình chỉ giấy phép hành nghề luật ở tiểu bang Arkansas trong 5 năm theo thỏa thuận với công tố viên độc lập nhằm chấm dứt cuộc điều tra, khép lại vụ bê bối gây náo loạn nước Mỹ trong 1 thời gian dài…
