Thời gian vừa qua, vấn đề áp dụng tạm hoãn xuất cảnh theo quy định đối với người nợ thuế có khoản tiền thuế nợ quá hạn thuộc trường hợp đang bị cưỡng chế thi hành quyết định hành chính về quản lý thuế, đặc biệt là các trường hợp không còn hoạt động tại địa chỉ đã đăng ký đã được ngành Thuế áp dụng đồng bộ các giải pháp cảnh báo nợ thuế.
Tuy nhiên, một bộ phận doanh nghiệp (DN) và người nộp thuế (NNT) vẫn chưa hết băn khoăn vì quy định “tạm hoãn xuất cảnh”.
Theo Tổng cục Thuế, về cơ bản, các quy định về tạm hoãn xuất cảnh đối với các trường hợp chưa hoàn thành nghĩa vụ nộp thuế đã được quy định tại Luật Quản lý thuế. Từ cuối năm 2023, ngành Thuế đã đẩy mạnh áp dụng biện pháp tạm hoãn xuất cảnh, đặc biệt đối với các trường hợp bỏ địa chỉ đã đăng ký kinh doanh do số nợ của NNT bỏ địa chỉ đã đăng ký trên cả nước là khá lớn (15.602 tỷ đồng).
Đối với các trường hợp bị tạm hoãn xuất cảnh, cơ quan thuế đã rà soát, đối chiếu, xác định chính xác nghĩa vụ nộp thuế của NNT thuộc trường hợp bị tạm hoãn xuất cảnh trước khi thực hiện gửi “Thông báo tạm hoãn xuất cảnh” đến cơ quan quản lý xuất nhập cảnh, đồng thời gửi NNT để NNT biết và hoàn thành nghĩa vụ nộp thuế trước khi xuất cảnh theo đúng trình tự, thủ tục quy định tại khoản 3 Điều 21 Nghị định 126/2020/NĐ-CP.
Ngành Thuế cũng đã triển khai nhiều kênh thông tin để thông báo, nhắc nhở, cảnh báo NNT về nghĩa vụ nộp thuế. Trong đó có thông báo qua ứng dụng thuế điện tử eTax Mobile và cả nhắn tin tới NNT, do đó người nợ thuế phải có trách nhiệm hoàn thành các nghĩa vụ thuế. Bên cạnh đó, cơ quan thuế chủ động nắm bắt thông tin phản ánh, rà soát, đảm bảo NNT nhận được thông tin nợ thuế, thông tin về thông báo tạm hoãn xuất cảnh và đẩy mạnh tuyên truyền trên các phương tiện đại chúng. Vì vậy, nhiều DN đã tập trung thu xếp nguồn tài chính để hoàn thành nghĩa vụ thuế nhằm được gỡ bỏ tạm hoãn xuất cảnh.
 |
Cơ quan Thuế khuyến cáo NNT cài ứng dụng eTax Mobile |
Theo thống kê từ năm 2023 đến tháng 9/2024, cơ quan thuế đã ban hành 23.747 thông báo tạm hoãn xuất cảnh với tổng số tiền nợ thuế là 50.665 tỷ đồng. Ngành Thuế đã thu được 1.844 tỷ đồng của 2.873 NNT đang bị tạm hoãn xuất cảnh (đó là chưa tính đến khoản nợ thuế cơ quan thuế thu được do NNT chủ động nộp khi chưa bị tạm hoãn xuất cảnh). Con số này đã cho thấy tính hiệu quả trong việc thực hiện các quy định của pháp luật trong công tác quản lý nợ thuế mà ngành Thuế triển khai.
Từ kết quả trên có thể khẳng định sự tham gia hết sức tích cực của các bộ, ngành và cơ quan có liên quan như Cục Quản lý xuất nhập cảnh (Bộ Công an); sự quan tâm chỉ đạo của UBND các tỉnh, TP và đặc biệt là sự vào cuộc hết sức khẩn trương của các cơ quan thông tấn báo chí đã giúp ngành Thuế thực hiện hiệu quả công tác quản lý nợ thuế.
Bên cạnh những kết quả tích cực đã đạt được, trong quá trình triển khai, ngành Thuế cũng đã tiếp nhận được những ý kiến của DN và NNT khi triển khai biện pháp tạm hoãn xuất cảnh. Điển hình như khi tạm hoãn xuất cảnh đối với người đại diện pháp luật, cơ quan thuế nhận được ý kiến cho rằng, người đại diện pháp luật có khi chỉ là người lao động làm thuê cho DN, không phải là chủ sở hữu, hay người nắm giữ cổ phần của DN.
Về vấn đề này, Tổng cục Thuế cho biết, theo quy định của Luật DN hiện hành, người đại diện pháp luật của DN là cá nhân đại diện cho DN thực hiện các quyền và nghĩa vụ phát sinh từ giao dịch của DN; đại diện cho DN thực hiện các quyền, nghĩa vụ theo quy định của pháp luật. Việc xem xét đối tượng nào thực sự là người chịu trách nhiệm với khoản nợ, là người đại diện pháp luật hay người chủ sở hữu hay người nắm giữ cổ phần... là nội dung cần được cân nhắc, nghiên cứu.
Một vấn đề nữa là theo quy định hiện hành, chưa có quy định cụ thể về mức nợ thuế (ngưỡng) bị áp dụng biện pháp tạm hoãn xuất cảnh trong quá trình thực hiện tạm hoãn xuất cảnh. Tại tiết a Khoản 2 Điều 21 Nghị định 126/2020/NĐ-CP chỉ quy định “Thẩm quyền quyết định tạm hoãn xuất cảnh...” là “Thủ trưởng cơ quan quản lý thuế quản lý trực tiếp NNT”. Do đó, Thủ trưởng cơ quan quản lý thuế căn cứ tình hình thực tế và công tác quản lý thuế trên địa bàn để quyết định áp dụng biện pháp tạm hoãn xuất cảnh đối với từng trường hợp nợ thuế cụ thể.
Các chuyên gia cũng cho rằng, quy định về đối tượng tạm hoãn xuất cảnh được đánh giá là chưa tạo thuận lợi cho DN và NNT gặp khó khăn tài chính nhất thời. Đây chính là băn khoăn của không ít DN và NNT và mong muốn được Nhà nước xem xét sửa đổi, bổ sung cho phù hợp với thực tiễn.
Với tinh thần cầu thị, Tổng cục Thuế đã chỉ đạo các đơn vị nghiệp vụ tăng cường công tác nghiên cứu sửa đổi, bổ sung các quy định hiện hành để đảm bảo vừa nâng cao hiệu quả thu hồi tiền thuế nợ, vừa tạo điều kiện cho DN và NNT phát triển sản xuất kinh doanh ổn định, cũng như các hoạt động đi lại, giao thương thuận lợi.
Trong thời gian tới, cơ quan thuế sẽ tiếp tục đẩy mạnh việc công khai nợ thuế, nhắc nhở, cảnh báo DN và NNT đến hạn phải nộp. Bên cạnh đó, đẩy mạnh triển khai các kênh hỗ trợ giúp DN và NNT có đầy đủ thông tin về nghĩa vụ thuế phải nộp và tạo điều kiện nộp thuế điện tử dễ dàng, thuận lợi khi thực hiện nghĩa vụ với Ngân sách nhà nước.
