Tôn trọng tự do học thuật khi làm luật

Tôn trọng tự do học thuật khi làm luật
(PLO) - Tuần qua, “sự kiện” được dư luận quan tâm đặc biệt chính là phiên thảo luận góp ý Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự năm 2015. Phải nói là “nóng”. Nóng đến mức, ngày thứ bảy (27/5), phải mở hội nghị để các đại biểu tiếp tục góp ý. Tất nhiên, hội nghị diễn ra căng thẳng, sôi nổi.

Xin nhắc lại rằng, Bộ luật Hình sự 2015 (tức Luật số 100/2015/QH13) mới được Quốc hội (QH) khóa XIII, Kỳ họp thứ 10 thông qua ngày 27/11/2015.

Do tính chất hệ trọng của Luật, chợt nhớ lại, tại Kỳ họp thứ 2 cuối năm 2016, nhiều đại biểu (ĐB) QH đã bày tỏ: “Không yên tâm khi thông qua ngay Bộ luật Hình sự”. “Chúng ta phải làm kỹ, vì nếu luật thông qua rồi, áp dụng  vào cuộc sống rồi mà vẫn còn sai sót thì lúc đó hậu quả sẽ rất lớn”, một ĐBQH TP HCM đã phát biểu như vậy.

Những nội dung chưa được tranh luận rốt ráo tại phiên họp toàn thể của QH ngày 24/5.đã gây ra những xôn xao, bức xúc, như chuyện có ĐB dùng từ “bất trung” khi phát biểu về nội dung quy định quyền miễn trừ của luật sư khi họ không tố giác tội phạm là thân chủ của mình. 

Quan hệ giữa luật sư và người do mình bào chữa là một trong những vấn đề rất cơ bản của hệ thống tư pháp, tạo sự cân bằng, điều kiện để đảm bảo công lý, quyền con người. Liên Hợp Quốc cũng đã có công ước đề nghị các nhà nước phải đảm bảo quyền bí mật của hành nghề luật sư. Ở nhiều nước, chỉ quy định luật sư phải tiết lộ thông tin (không gọi là tố giác) đối với những hành vi đang diễn ra, sẽ diễn ra. Đối với các tội phạm đã diễn ra, luật pháp nhiều nước quy định, không bắt buộc luật sư phải tố giác. 

Qua thảo luận về Bộ luật Hình sự năm 2015 tại kỳ họp đang diễn ra, mừng vì thấy không khí “tự do học thuật” khi tranh luận; lo vì không thiếu những phát biểu mang tính suy diễn, tư duy “xin – cho” khi làm luật. 

Hơn rất nhiều luật khác/xây dựng mới hoặc sửa đổi, Bộ Luật Hình sự quy định chi tiết lớn, nhiều nội dung khó, phức tạp, do vậy đòi hỏi nhiều thời gian, công sức tổ chức nghiên cứu, khảo sát thực tế nhưng đáng tiếc thời gian vật chất dành cho việc nghiên cứu, sửa đổi từ Kỳ họp 2 đến Kỳ họp 3 là quá ngắn.

Xin nhắc lại Bộ luật Hình sự 2015 đáng lẽ có hiệu lực thi hành từ ngày 01/7/2016, tuy nhiên, sau khi QH bấm nút thông qua đã phát hiện ra hơn 90 nội dung sai sót do vậy đã phải “lùi hiệu lực thi hành” theo Nghị quyết số 144/2016/QH13 ngày 29/6/2016 của QH.

Hiện nay, trong quá trình xây dựng luật, các chuyên gia chưa có điều kiện phát biểu nhiều để thuyết phục QH; thậm chí chưa được lắng nghe thỏa đáng. Đã đến lúc cần phải tiếp tục phát huy tinh thần “tự do học thuật”, tôn trọng phản biện hơn là “nhất quyết” phải thông qua khi còn những nội dung “lăn tăn”.

Sai sót trong Bộ luật Hình sự có thể gây oan sai, bỏ lọt tội phạm, do vậy càng đòi hỏi được tranh luận thấu đáo.

Đọc thêm

Cụ ông con liệt sỹ bất ngờ nhận được thông báo cưỡng chế vi phạm hành chính?!

Mỗi khi trời mưa lối vào nhà ông Đạt thường bị ngập vì bị bít chặn đường thoát nước.
(PLVN) - Cụ ông 82 tuổi khẳng định trước khi nhận được thông báo về việc tổ chức thi hành quyết định cưỡng chế buộc thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả, ông chưa từng nhận được biên bản vi phạm hành chính, quyết định xử phạt vi phạm hành chính để biết bản chất sự việc và thực hiện các quyền của mình theo quy định của pháp luật.

Phát hiện một thi thể nam giới trên sông Hậu

Phát hiện một thi thể nam giới trên sông Hậu
(PLVN) - Ngày 26/7, Công an huyện Trà Ôn, tỉnh Vĩnh Long cho biết đang phối hợp với Phòng Kỹ thuật hình sự, Công an tỉnh tiến hành khám nghiệm tử thi, xác minh, điều tra làm rõ nguyên nhân tử vong của một thi thể trên sông Hậu.

Kon Tum: Kỳ lạ những công trình kiên cố tại lâm phần Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Kon Plông

Công trình tại tiểu khu 478, thôn Kon Năng, xã Măng Cành.
(PLVN) - Như PLVN đã phản ánh trong số báo ra ngày 9/1/2024, thời gian gần đây, Cty TNHH MTV Lâm nghiệp Kon Plông (trụ sở thị trấn Măng Đen, huyện Kon Plông; 100% vốn nhà nước do UBND tỉnh Kon Tum làm đại diện chủ sở hữu) đã để xảy ra một số vụ phá rừng trên lâm phần của Cty; như tại tiểu khu 388, xã Đắk Ring; tiểu khu 400, xã Măng Bút.

Nhiệt điện Hải Phòng hủy thầu gói thầu mua than cám có giá hơn 1.311 tỷ đồng sau gần 5 tháng đấu thầu

Trụ sở Công ty CP Nhiệt điện Hải Phòng.
(PLVN) - Công ty CP Nhiệt điện Hải Phòng vừa có quyết định hủy kết quả lựa chọn nhà thầu đối với gói thầu cung cấp than cám 6a.14 phục vụ sản xuất có giá gói thầu hơn 1.311 tỷ đồng. Lý do hủy thầu được thông báo là do tất cả hồ sơ dự thầu, hồ sơ đề xuất không đáp ứng được các yêu cầu của hồ sơ mời thầu, hồ sơ yêu cầu. 

Tiếp vụ khu du lịch Ba Khan Village Resort không có giấy phép xây dựng nhưng đã đi vào hoạt động: Có thể yêu cầu ngừng hoạt động

Khu du lịch xây dựng hoàng tráng kiên cố, nhưng chính quyền địa phương không hề hay biết. Nguồn ảnh MC
(PLVN) - Liên quan đến khu du lịch Ba Khan Village Resort (Mai Châu, Hoà Bình) rộng 4ha đi vào hoạt động, thu tiền khi chưa được cấp phép xây dựng, chưa được chấp thuận chủ trương đầu tư, Luật sư Nguyễn Huy Long, Giám đốc Công ty Luật Legal Gate Việt Nam cho biết, về việc này các cơ quan chức năng có thể kiểm tra tình trạng hoạt động hợp pháp của công ty, có thể yêu cầu ngừng hoạt động, buộc áp dụng hình phạt hoặc yêu cầu Chủ đầu tư thực hiện các thủ tục cần thiết để hợp pháp hóa hoạt động.

Bắc Ninh: Nhiều bất cập trong việc thực hiện Dự án đường tỉnh 295 huyện Yên Phong

Quá trình thi công đã xảy ra tình trạng sụt lún rất nguy hiểm.
(PLVN) - Dự án đầu tư xây dựng cải tạo, nâng cấp đường tỉnh 295 (ĐT.295) có tổng mức đầu tư gần 80 tỷ đồng, do Ban quản lý các dự án xây dựng huyện Yên Phong (tỉnh Bắc Ninh) làm chủ đầu tư, Công ty xây dựng Việt Đức (TNHH) là nhà thầu thi công chính. Tuy nhiên, việc chấp hành pháp luật trong quá trình triển khai, thực hiện dự án có nhiều điểm bất cập khiến cuộc sống người dân bị ảnh hưởng…

Bài 3: “Cần nghiêm trị” trong vụ khai thác vàng trái phép tại Mường Tè (Lai Châu)

Đại biểu Quốc hội khóa XII, XIII, nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội, ông Lê Như Tiến. Nguồn ảnh MC
(PLVN) - Bày tỏ quan điểm trong vụ Báo Pháp luật Việt Nam phản ánh việc khai thác vàng trái phép tại bản Bó, xã Mường Tè, huyện Mường Tè, tỉnh Lai Châu, Đại biểu Quốc hội khóa XII, XIII, nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội, ông Lê Như Tiến nhấn mạnh: Tài nguyên khoáng sản là bảo vật quốc gia, là nguồn lực của nhà nước. Nếu ai đó tự ý khai thác, không được phép của Nhà nước là vi phạm pháp luật, cần phải nghiêm trị.

Hưng Yên: Xã Đình Cao chỉ đạo khắc phục thiếu sót sau phản ánh của Báo PLVN

UBND xã Đình Cao, huyện Phù Cừ (tỉnh Hưng Yên).
(PLVN) -  Sau khi Báo PLVN đăng tải bài viết “Dự án 78 tỷ đồng ở Hưng Yên: Ai sai người đó chịu trách nhiệm". Ngày 02/11/2023, chủ đầu tư dự án là UBND xã Đình Cao, huyện Phù Cừ (tỉnh Hưng Yên) đã có văn bản phản hồi Báo PLVN và chỉ đạo các đơn vị thực hiện dự án nhanh chóng khắc phục những vấn đề thiếu sót mà Báo PLVN phản ánh.

"Vàng tặc" lộng hành tại Mường Tè, Lai Châu

Hình ảnh "hầm vàng tặc" được các đối tượng dựng lên để nguỵ trang. Nguồn ảnh MC
(PLVN) - Khu rừng sản xuất trên địa bàn bản Bó, xã Mường Tè, huyện Mường Tè, tỉnh Lai Châu từ lâu được người dân đồn thổi là nơi có trữ lượng vàng sa khoáng lớn. Cũng chính ở đây, đã từ nhiều tháng qua, các đối tượng đã lợi dụng việc thuê đất trồng rừng sản xuất nhưng thực chất đã biến nơi đây thành nơi khai thác vàng trái phép. Nhận được thông tin phản ánh của người dân, nhóm phóng viên đã về đây để tìm hiểu xác minh sự việc. Sau nhiều ngày quan sát và ghi nhận thực tế, phóng viên phát hiện một khu mỏ khai thác vàng trái phép quy mô lớn. Ẩn sau các tán lá rừng là một đường dây khai thác vàng rất chuyên nghiệp và hoạt động liều lĩnh.