Tội phạm dùng "chiêu độc" để hoãn tù

Liên tục có con, mang bệnh hiểm nghèo hay một lý do nào đó tương tự..., nhiều bị can, bị cáo đã được cho hoãn thi hành án phạt tù. Tuy nhiên, cũng chính từ quy định nhân đạo này của pháp luật mà nhiều đối tượng đã lợi dụng làm trò để "thoát" vòng lao lý.

Để việc hoãn thi hành án phạt tù không bị lạm dụng, các cơ quan tố tụng khi xét hoãn cần cẩn trọng, nghiêm túc. Ảnh minh họa

Những "chiêu độc" hoãn thi hành án

Công an huyện An Dương, TP Hải Phòng mới phá một tụ điểm ma túy do hai đối tượng cộm cán cầm đầu là Nguyễn Thị Thúy, 31 tuổi, ở số 42/19 đường Chùa Hàng, phường Dư Hàng Kênh, quận Lê Chân và Trần Thị Bé, 39 tuổi, ở số 122, tổ 6, khu An Trang, xã An Đồng, huyện An Dương, Hải Phòng.

Trần Thị Bé không phải là kẻ xa lạ với các cơ quan tố tụng thành phố này, bởi Bé có 3 tiền án. Lần đầu là năm 1993, Bé phạm tội chứa chấp sử dụng ma túy, bị TAND quận Lê Chân xử 6 tháng tù giam, nhưng do nuôi con dưới 36 tháng tuổi, Bé được hoãn thi hành án. Tuy nhiên, trong thời gian được hoãn, Trần Thị Bé tiếp tục có thai và hoạt động mua bán trái phép ma túy. TAND quận Lê Chân tuyên phạt 18 tháng tù giam, nhưng mới thi hành án được 5 tháng, cơ quan pháp luật buộc phải lần thứ hai ra quyết định hoãn, để Trần Thị Bé đi đẻ và nuôi con nhỏ.

Đến năm 1997, Trần Thị Bé phải đi thi hành bản án phạt tù còn đang nợ. Tuy nhiên, vừa ra tù Bé lại tiếp tục ngựa quen đường cũ và bị phạt 11 năm tù giam. Mãn hạn tù, Bé trở về địa phương và tiếp tục hành nghề gieo rắc cái chết trắng và bị bắt mới đây, nhưng lần này Bé không thể "hoãn" THA được nữa vì có lẽ không kịp... mang bầu.

Năm ngoái, một vụ việc cũng bị Công an Bến Tre bóc trần, đó là vụ bị cáo Lê Thị Cước (ở xã Giao Thạnh, Thạnh Phú, Bến Tre) bị TAND tỉnh phạt 4 năm tù về tội tổ chức đánh bạc. Bản án có hiệu lực năm 2003. Tuy nhiên, sau đó bà Cước đã xuất trình giấy chứng sinh đang nuôi con dưới 36 tháng tuổi nên được hoãn thi hành án. Sau đó, tiếp tục tháng 8/2005, bà Cước lại nộp phiếu siêu âm mang thai 26 tuần. Thấy nghi ngờ, Công an tỉnh Bến Tre đã kiểm tra và xác định, cả 2 giấy trên đều giả.

Một vụ án khác vừa xảy ra mới đây cũng khiến dư luận hoài nghi về chuyện cho hoãn thi hành án phạt tù. Đó là vụ C45 triệt phá băng nhóm xã hội đen ở Hưng Yên do Phạm Khắc Tú (tức Tú "khỉ", sinh năm 1975 ở Khoái Châu, Hưng Yên) cầm đầu. Đây là băng nhóm tội phạm có tổ chức chuyên bảo kê, cho vay nặng lãi, tàng trữ vũ khí, cưỡng đoạt tài sản... đã làm mưa làm gió trong và ngoài địa bàn Hưng Yên khiến nhiều người nghe tên đã "nổi da gà".

Tú "khỉ" bị bắt nhưng điều gây khó hiểu là đối tượng này từng phải chịu mức án 9 tháng tù giam vì dính líu đến cờ bạc, nhưng lại được hoãn THA trong khi vẫn hoàn toàn khỏe mạnh. Chính trong thời gian hoãn này, Tú "khỉ" và đàn em đã thực hiện hàng loạt hoạt động phạm pháp.

Phải giám sát chặt

Khoản 1 Điều 61 BLHS 1999 quy định các trường hợp được hoãn chấp hành hình phạt tù, đó là: bị bệnh nặng được hoãn cho đến khi sức khỏe được hồi phục; phụ nữ có thai hoặc đang nuôi con dưới 36 tháng tuổi, thì được hoãn cho đến khi con đủ 36 tháng tuổi; là người lao động duy nhất trong gia đình, nếu phải chấp hành hình phạt tù thì gia đình sẽ gặp khó khăn đặc biệt, được hoãn đến một năm, trừ trường hợp người đó bị kết án về các tội xâm phạm an ninh quốc gia hoặc các tội khác là tội rất nghiêm trọng, đặc biệt nghiêm trọng; bị kết án về tội ít nghiêm trọng, do nhu cầu công vụ, thì được hoãn đến một năm... và để hướng dẫn thực hiện, Hội đồng thẩm phán TANDTC cũng đã có Nghị quyết 01.

Tuy nhiên, trên thực tế, việc cho hoãn diễn ra khá linh hoạt, không thống nhất, cùng một tính chất vụ việc nhưng có thể nơi này cho hoãn, nơi khác lại không. Đó là chưa kể nhiều vụ cho hoãn rồi, cơ quan tố tụng mới tá hỏa khi phát hiện ra những chứng cứ để hoãn (ví dụ giấy khám mang thai, chứng nhận bị bệnh hiểm nghèo, là lao động duy nhất trong gia đình..) là giấy tờ giả. Nhiều cơ quan tố tụng, vì tâm lý nể nang, e ngại mà cho hoãn thi hành án khi thấy bị can, bị cáo quá già yếu, đơn giản vì sợ nếu bắt họ chấp hành phạt tù, họ sẽ "ra đi" ngay trong trại giam.

Để việc hoãn thi hành án phạt tù không bị lạm dụng, các cơ quan tố tụng khi xét hoãn cần cẩn trọng, nghiêm túc từ việc tiếp nhận hồ sơ đến việc kiểm tra thực tế (đối tượng có bệnh tật, ốm đau, có mang thai... thật hay không). Cần phát huy vai trò của Viện kiểm sát, của chính quyền địa phương cũng như lắng nghe dư luận khi những người được hoãn thi hành án có những biểu hiện bỏ trốn hay phạm tội mới để ngăn chặn kịp thời.

Bình An