Wilfred Graham Burchett là phóng viên phương Tây ít ỏi từng sống với bộ đội Việt Nam tại chiến khu Việt Bắc và chiến trường miền Nam trong hai cuộc chiến tranh chống Pháp và chống Mỹ. Burchett gặp Chủ tịch Hồ Chí Minh lần đầu tiên vào tháng 3/1954 tại Việt Bắc. Những năm sau này, mỗi lần đến Hà Nội, Burchett đều đến thăm Người.
“Bác Hồ luôn hiện hữu trong gia đình tôi”
George Burchett sinh tháng 5/1955 ở Hà Nội, khi bố mẹ ông đang sinh sống và làm việc tại Việt Nam. “Tôi sinh vào ngày mà người lính Pháp cuối cùng lên tàu rời khỏi Hải Phòng vào Nam. Vì vậy, tôi là đứa con của độc lập”. Lúc sinh ra George rất yếu và bác sĩ Phạm Ngọc Thạch đã cứu sống ông. Sau Hà Nội, gia đình Burchett tiếp tục chuyển đến nhiều nơi theo những bước chân của nhà báo. Năm 1957, họ chuyển tới Moscow, rồi Phnom Penh năm 1965 và Paris năm 1966.
Thời gian đó, vì ủng hộ Việt Nam, Chính phủ Úc từ chối hộ chiếu của cha ông trong 17 năm nhưng gia đình George dù phải sống ở nhiều nơi trên thế giới, không phải là Tổ quốc nơi họ sinh ra nhưng họ luôn ủng hộ và luôn tin cha ông đúng. Từ năm1955 đến 1972, nhà báo đã di chuyển dọc miền Bắc Việt Nam bằng giấy thông hành và sau đó bằng hộ chiếu Cuba do Fidel Castro cấp.
Bác Hồ, Thủ tướng Phạm Văn Đồng và gia đình nhà báo Wilfred Graham Burchett |
Wilfred Burchett viết cho các con từ căn cứ địa của Việt Cộng ngày 3/1/1964 đầy tha thiết: “Như các con đã biết, nhân dân Việt Nam là những người bạn rất thân thiết của chúng ta. Cha gửi đến các con thật nhiều, thật nhiều cái ôm hôn và tình yêu sâu nặng của cha. Bởi chúng ta yêu nhau đến thế, và cũng bởi các con đang được sống bình yên và hạnh phúc như vậy, nên cha càng thêm quyết tâm phải giúp nhân dân Việt Nam có được một cuộc sống bình yên và hạnh phúc, để cho con cái họ được sống với bố với mẹ và được hạnh phúc như chúng ta”.
George chia sẻ: “Tôi lớn lên với những huyền thoại về Bác Hồ. Cha tôi ngưỡng mộ Hồ Chủ tịch nhiều hơn bất cứ nhân vật nào trong lịch sử. Bác Hồ luôn hiện diện trong gia đình tôi như một hình ảnh vô cùng mạnh mẽ. Khi sống ở nhiều nước trên thế giới, ai đó hỏi về lãnh tụ của Việt Nam, tôi đều trả lời như một người Việt: đó là Bác Hồ. Với tôi, Việt Nam - Hồ Chí Minh thực sự là một điều gì đó sâu sắc và có thực. Trong tâm trí tôi, Chủ tịch Hồ Chí Minh và cha tôi luôn có mối quan hệ mật thiết. Tôi yêu quý và trân trọng họ với tất cả trái tim mình”.
Như được về nhà…
Năm 2010, George Burchett trở lại thành phố ông đã sinh ra, đi thăm An toàn khu Thái Nguyên- nơi lần đầu tiên cha ông gặp Bác Hồ, nơi bắt đầu câu chuyện của gia đình ông với Việt Nam. Vợ ông, bà Ilza Burchett, cũng là một nghệ sĩ và con trai họ, Graham Burchett, đều đã có cuộc sống thú vị ở Hà Nội.
George Burchett hiện tại và 2 năm đầu tại Hà Nội |
Với George, dù chỉ có 2 năm đầu đời gắn bó với Hà Nội nhưng ông thấy yêu nơi này như quê hương mình. “Có một điều không thay đổi, và tôi mong nó sẽ không bao giờ thay đổi, đó là: Việt Nam hãy luôn là Việt Nam, chỉ một và duy nhất, với con người Việt Nam, với vẻ đẹp của tự nhiên, văn hóa và truyền thống; với 54 dân tộc anh em, một vùng đất của những người anh hùng, của thơ ca và nhiều nghệ sĩ. Và tôi mong Hà Nội đừng thay đổi quá nhiều. Đặc biệt là nét Hà Nội xưa. Lịch sử của các bạn là cảm hứng cho nhiều người trên thế giới”- George chia sẻ.
George trở lại và đi tiếp hành trình của cha mình cùng với người con trai . “Tôi muốn tìm đến những thế hệ sinh sau thời kỳ lịch sử đau thương ấy để biết họ đang nghĩ gì, mong ước gì. Và không chỉ là những con người, cả những vùng đất cũng có thể tự kể câu chuyện của thời hiện tại”- George nói. Hành trình sẽ bắt đầu từ Thái Nguyên, nơi Wilfred Burchett lần đầu tiên gặp Bác Hồ vào năm 1954, sau đó là các tỉnh phía bắc, xuống đến phía nam, vùng đồng bằng sông Mê Kông...
Dường như đó là một hành trình dài, cả về không gian và thời gian, được tiếp nối bởi 3 thế hệ ông, cha và con. “Cha đã đưa tôi đến vùng đất này, nhưng giờ tôi nhìn mọi thứ bằng con mắt của tôi. Và con trai tôi cũng sẽ có góc nhìn của thế hệ trẻ bây giờ”…
George Burchett đã có những cái Tết ở Việt Nam. Ông rất thích thú khi nhìn người Hà Nội chuẩn bị đón Tết, không khí những ngày giáp Tết, màu sắc trang hoàng ấm cúng và rực rỡ để đón một năm mới thật nhiều niềm vui và hạnh phúc - những ngày quá đỗi nhộn nhịp và ấm áp. “Bố tôi là người Úc, mẹ tôi là người Bulgaria. Bây giờ nếu ai hỏi tôi đến từ đâu, tôi sẽ nói: Tôi đến từ Hà Nội”…/.