Trang tin GMA News dẫn lời Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Philippines Charles Jose cho biết, Tòa án Trọng tài Thường trực dự kiến sẽ tiến hành phiên điều trần về vụ việc do Philippines đệ trình từ ngày 7 tới ngày 13/7 tới.
“Hiện chúng tôi đang chuẩn bị các luận cứ để đưa ra tranh luận tại Toà án ở The Hague từ ngày 7 tới ngày 13/7. Nhóm của chúng tôi từ Manila và Mỹ sẽ bay tới đó” – ông Jose cho biết.
Theo đại diện của Bộ Ngoại giao Philippines, các nhà ngoại giao và quan chức của nước này với sự tư vấn của các luật sư người Mỹ sẽ đại diện cho Manila trong quá trình điều trần sắp diễn ra.
Theo GMA News, đây sẽ là lần đầu tiên Tòa án Trọng tài đưa ra xem xét vụ kiện với sự có mặt của đại diện Chính phủ Philippines và nhóm pháp lý của họ.
Phía Philippines cho biết, các phiên điều trần sắp tới có ý nghĩa rất quan trọng vì thông qua các phiên tòa này, 5 thẩm phán của Tòa Trọng tài hoạt động theo Công ước của Liên Hợp quốc về Luật Biển sẽ xác định xem liệu đơn kiện của Manila có giá trị pháp lý hay không và liệu tòa án có thẩm quyền xử vụ việc này hay không.
Manila tìm đến Tòa án Trọng tài quốc tế vào tháng 1/2013 để tìm cách tuyên bố những yêu sách chủ quyền của Trung Quốc ở biển Đông là bất hợp pháp. Ngoại trưởng Philippines Albert del Rosario mới đây cho biết nước này buộc phải đi đến quyết định đưa tranh chấp với Trung Quốc ra Tòa án Trọng tài quốc tế vì đã rơi vào ngõ cụt trong quá trình tìm cách giải quyết tranh chấp lãnh hải thông qua đàm phán song phương với Bắc Kinh. Tuy nhiên, Trung Quốc không công nhận vụ kiện và đã nhiều lần tuyên bố họ sẽ không tham dự quá trình tranh tụng.
Trong một diễn biến khác có liên quan đến tình hình trên biển Đông, Bộ Ngoại giao Trung Quốc ngày 16/6 thông báo sẽ sớm hoàn tất một số công trình cải tạo trái phép ở quần đảo Trường Sa của Việt Nam trong vài ngày tới.
Reuters cho biết, Bộ Ngoại giao Trung Quốc không nêu rõ công trình nào trong số 7 rạn san hô mà nước này đang cải tạo trái phép sắp kết thúc nhưng thông báo trên từ Bắc Kinh đồng nghĩa với việc Trung Quốc sắp sửa hoàn thành một số tiền đồn mới ở biển Đông.
Trung Quốc trong năm ngoái đã đẩy mạnh hoạt động cải tạo đất phi pháp ở quần đảo Trường Sa, bất chấp phản đối từ nhiều nước ở châu Á và những chỉ trích mạnh mẽ từ Mỹ. Ngay sau tuyên bố từ phía Trung Quốc, Người phát ngôn Bộ Quốc phòng Philippines Peter Paul Galvez ngày 16/6 đã thúc giục Bắc Kinh kiềm chế những hành động ích kỷ của nước này.
“Chúng tôi tái khẳng định rằng những hành động của Trung Quốc nếu không được dừng lại sẽ chỉ đẩy thế giới tới tình trạng bất ổn hơn và những sự cố với hậu quả không thể khắc phục” – ông Galvez nhận định.
Trước đó một ngày, Viện Nghiên cứu hòa bình quốc tế Stockholm (SIPRI) trong báo cáo về quân bị, giải trừ quân bị và an ninh toàn cầu năm 2015 công bố ngày 15/6 cũng đã nhấn mạnh vai trò của Trung Quốc trong việc thổi bùng tình trạng đối đầu khu vực ở Đông Á.
“Một số xu hướng quân sự - an ninh khu vực quan trọng đã nổi lên tại Đông Á trong năm 2014. Một khía cạnh quan trọng của những xu hướng này là nỗ lực của Trung Quốc nhằm chủ động định hình an ninh khu vực” – báo cáo viết.
Báo cáo nhấn mạnh rằng, những căng thẳng trong khu vực đã gia tăng kể từ năm 2008 phần nhiều là do sự quyết đoán về mặt chiến lược của Trung Quốc, thể hiện đặc biệt rõ ở các động thái của Bắc Kinh trong các tranh chấp lãnh hải./.
