Tổ chức công đoàn trong KCN Nomura Hải Phòng: Vai trò còn nhạt

Trong khi Liên đoàn Lao động thành phố nỗ lực với việc vận động thành lập và đẩy mạnh hoạt động của tổ chức công đoàn trong Khu công nghiệp Nomura Hải Phòng thì lãnh đạo một số doanh nghiệp trong KCN này vẫn còn lơ mơ về vai trò, tầm quan trọng của tổ chức công đoàn. Giải quyết mâu thuẫn này không phải chuyện dễ dàng trong ngày một ngày hai.

             

Công nhân công ty Rorze Robottech trong giờ sản xuất

                                                   

Tổ chức công đoàn còn èo uột

 

Thành lập và đi vào hoạt động được hơn 15 năm, KCN Nomura Hải Phòng không ngừng lớn mạnh, trở thành KCN tiêu biểu khu vực phía Bắc, về đích sớm nhất trong việc “lấp đầy” mặt bằng. Doanh thu năm 2009 của các doanh nghiệp trong KCN ước đạt 450,5 triệu USD, nộp ngân sách ước đạt 5,9 triệu USD, tạo việc làm cho gần 20.000 lao động.

 

Tuy nhiên, việc xây dựng các tổ chức công đoàn trong KCN không ấn tượng như hoạt động SX-KD. Đến nay, KCN có 48 doanh nghiệp đang hoạt động, song mới có 25 doanh nghiệp có tổ chức công đoàn. Một số doanh nghiệp đã thành lập tổ chức công đoàn nhưng vẫn chưa phát huy cao vai trò tích cực. Kết quả là vẫn thường xảy ra các cuộc đình công trong KCN này.

 

Lý giải việc thành lập tổ chức công đoàn trong KCN Nomura Hải Phòng mới chỉ đạt con số khiêm tốn, ông Vũ Đức Cường, Phó ban chính sách kinh tế - xã hội Liên đoàn Lao động thành phố cho biết: “Một số chủ doanh nghiệp trong KCN cho rằng việc thành lập tổ chức công đoàn khiến doanh nghiệp bị ràng buộc nên không thiện chí với việc này”. Ông Cường đơn cử, Công ty Yazaki đã từng xảy ra đình công, nhưng khi cán bộ công đoàn thành phố muốn làm việc với giám đốc doanh nghiệp thì nhận được thái độ bất hợp tác. Giám đốc Công ty TNHH Hợp Thịnh còn tuyên bố: “Bao giờ các doanh nghiệp trong KCN Nomura Hải Phòng đều có tổ chức công đoàn thì Công ty Hợp Thịnh mới thành lập”. Trong khi những năm gần đây, doanh nghiệp này từng 4 lần xảy ra đình công.

 

Ngay cả một số doanh nghiệp đã thành lập tổ chức công đoàn, nhưng  chủ doanh nghiệp vẫn chưa ý thức rõ được vai trò, trách nhiệm của tổ chức công đoàn để từ đó tạo điều kiện cho công đoàn hoạt động hiệu quả. Giám đốc Công ty Fuji Mold tỏ rõ tư duy phiến diện này khi khẳng định: “Thành lập tổ chức công đoàn không mang lại sự đổi thay gì cho doanh nghiệp, trong khi các doanh nghiệp lại phải trả phí hoạt động công đoàn. Một số doanh nghiệp có tổ chức công đoàn vẫn xảy ra đình công tự phát”

 

Để đề án đi vào cuộc sống

 

Đề án nâng cao hiệu quả hoạt động, tiếp tục phát triển tổ chức công đoàn trong KCN Nomura. Hải Phòng do Liên đoàn Lao động TP chủ trì, đã được Thường trực Thành ủy phê duyệt nhằm xây dựng công đoàn cơ sở trở thành người đại diện bảo vệ quyền lợi và lợi ích chính đáng của công nhân lao động, đại diện cho tập thể công nhân lao động thương lượng với chủ doanh nghiệp về các mâu thuẫn, bất đồng giữa 2 bên, góp phần xây dựng quan hệ hài hòa, ổn định, tiến bộ tại doanh nghiệp; từ đó hạn chế tranh chấp lao động và đình công, tạo môi trường thu hút đầu tư, bảo đảm việc làm bền vững cho người lao động và sự phát triển ổn định cho doanh nghiệp. Đề án được thực hiện từ tháng 4 - 2010 đến cuối năm 2011 tập trung vào các nội dung quan trọng là tuyên truyền phát triển đoàn viên, vận động người sử dụng lao động hợp tác thành lập công đoàn cơ sở với mục tiêu phấn đấu thành lập 15 công đoàn cơ sở trở lên với hơn 1000 đoàn viên tham gia vào tổ chức công đoàn; 80% số doanh nghiệp có tổ chức công đoàn ký kết thỏa ước lao động tập thể; nâng cao chất lượng hoạt động của các tổ công đoàn và công đoàn bộ phận; phát huy quyền đại điện bảo vệ lợi ích chính đáng cho công nhân lao động; xây dựng mối quan hệ hài hòa, tiến bộ trong doanh nghiệp…

 

Với những nội dung chủ đạo trên, lãnh đạo Liên đoàn Lao động thành phố đã tổ chức gặp gỡ, tiếp xúc các lãnh đạo doanh nghiệp trong KCN để lấy ý kiến đóng góp. Tuy nhiên, thực tế diễn ra là các chủ doanh nghiệp dường như chưa hiểu về nội dung đề án. Một phần nguyên nhân là cách tổ chức tiếp cận của Liên đoàn Lao động thành phố chưa hợp lý, hiệu quả. Nhiều chủ doanh nghiệp là người Nhật, nhưng trong buổi tiếp xúc nội dung chính của đề án lại trình bày bằng tiếng Việt và không được chuyển đến tay họ.Tại buổi gặp gỡ, các doanh nghiệp chỉ được nghe lõm bõm vấn đề qua lời dịch (chưa chắc đã hết ý) của phiên dịch viên. Ông Eichi Yumoto, Tổng Giám đốc Công ty phát triển KCN Nomura Hải Phòng cũng khẳng định: “Do các doanh nghiệp không được tiếp cận đề án bằng tiếng Nhật nên chưa thể có đóng góp gì”. Duy nhất doanh nghiệp phát biểu ý kiến nhưng cũng tỏ ra không hiểu rõ vai trò, ý nghĩa của tổ chức công đoàn.

 

Rõ ràng mục đích đề án rất thiết thực. Tuy nhiên để triển khai đề án hiệu quả, thời gian tới Liên đoàn lao động thành phố cần tổ chức tuyên truyền đến các doanh nghiệp trong KCN một cách khoa học hơn để các doanh nghiệp hiểu rõ mục đích, ý nghĩa, lộ trình và nội dung đề án cần thực hiện. Bên cạnh đó, với đề án này, cần sự phối hợp chặt chẽ giữa Liên đoàn Lao động thành phố, Ban quản lý KCN và các doanh nghiệp trong KCN trong một số việc cụ thể như gặp gỡ người lao động để tuyên truyền, vận động gia nhập tổ chức công đoàn, thành lập tổ chức công đoàn, phổ biến pháp luật, chế độ, chính sách có liên quan đến người lao động, họp định kỳ đối thoại trực tiếp tại doanh nghiệp để nghe và giải quyết kịp thời kiến nghị của công nhân lao động…

 

Hải An

Ảnh: Duy Thính