Nhiều vụ tai nạn thương tâm
Mới đây, một vụ tai nạn thương tâm tại thành phố Thái Nguyên đã gióng lên tiếng chuông cảnh tỉnh cho rất nhiều người đi bộ về thói quen qua đường không đúng nơi quy định. Tai nạn xảy ra vào sáng 9/5, tại đường Quang Trung, đoạn qua gần khu vực cổng Bệnh viện A Thái Nguyên, phường Thịnh Đán, TP Thái Nguyên. Trong lúc các phương tiện lưu thông khá đông trên đường, nhiều phương tiện ùn ứ cục bộ, cụ bà V.T.N. (SN 1948) đi bộ qua đường đã bị ô tô đầu kéo, kéo theo rơ-moóc do tài xế N.Q.H (SN 1982) điều khiển va chạm dẫn đến tử vong. Theo clip do camera an ninh ghi lại tại hiện trường, nguyên nhân ban đầu dẫn đến vụ việc là do trong lúc xe đầu kéo đang di chuyển trong tình trạng ách tắc, cụ bà đã bất ngờ sang đường ngay trước đầu xe.
Thực tế cho thấy đã có nhiều vụ TNGT xảy ra liên quan đến người đi bộ qua đường không đúng quy định, thậm chí gây hậu quả nghiêm trọng. Đáng ngại là hình ảnh người đi bộ băng qua đường không đúng nơi quy định, vượt dải phân cách, leo rào chắn, luồn lách qua dòng xe, thậm chí qua đường trên đường cao tốc đã diễn ra khá thường xuyên, bất chấp các quy định về an toàn giao thông.
Để bảo đảm điều kiện thuận lợi và an toàn cho người đi bộ, hiện nay ngành Giao thông Vận tải đã lắp đặt các biển báo chỉ dẫn, đèn tín hiệu, sơn kẻ vạch hướng dẫn giao thông khá đầy đủ trên hầu hết các tuyến đường, các nút giao thông cho người đi bộ. Tại các thành phố, thị xã, quốc lộ có lưu lượng giao thông lớn đã xây dựng cầu vượt, hầm chui, sửa sang vỉa hè dành cho người đi bộ. Tuy nhiên, hiện tượng người đi bộ vi phạm giao thông vẫn tiếp diễn. Biện minh cho hành vi của mình, nhiều người đi bộ thường đưa lý do “vì nhanh và tiện hơn”.
Theo một thống kê của TP HCM, trong khoảng hơn 2 tháng từ ngày 15/12/2022 đến 1/2/2023, thành phố ghi nhận 16 vụ TNGT liên quan đến người đi bộ, trong đó có 8 người chết và 12 người bị thương. Trong đó, vụ TNGT xảy ra hồi tháng 12/2022 tại đường Trần Văn Giàu, xã Lê Minh Xuân, huyện Bình Chánh (TP.HCM) giữa xe bồn và người đi bộ khiến người này tử vong cũng liên quan đến việc nạn nhân đi bộ qua đường không đúng nơi quy định.
Một thống kê khác của Cục Cảnh sát giao thông cho thấy, năm 2020, số vụ TNGT do người đi bộ qua đường không đúng quy định, làm chết người chiếm khoảng 2% so với tổng số vụ TNGT trên toàn quốc. Trong những trường hợp không xảy ra va chạm hoặc tai nạn gây chết người, việc người điều khiển phương tiện giao thông bất ngờ gặp phải người đi bộ qua đường không đúng nơi quy định cũng tiềm ẩn nhiều nguy hiểm, như phải phanh gấp, tránh gấp để tránh va chạm.
Nghiêm khắc xử lý vi phạm
Đến nay, dù đã có quy định xử lý người đi bộ vi phạm Luật Giao thông đường bộ nhưng một bộ phận người dân còn chưa hiểu rõ hoặc hiểu nhưng vẫn cố tình vi phạm. Thực tế này đòi hỏi phải có biện pháp xử lý quyết liệt và hiệu quả hơn đối với những vi phạm của người đi bộ.
Theo Luật Giao thông đường bộ, người đi bộ phải đi trên hè phố, lề đường; trường hợp đường không có hè phố, lề đường thì người đi bộ phải đi sát mép đường. Người đi bộ chỉ được qua đường ở những nơi có đèn tín hiệu, có vạch kẻ đường hoặc có cầu vượt, hầm dành cho người đi bộ và phải tuân thủ tín hiệu chỉ dẫn. Trường hợp không có đèn tín hiệu, không có vạch kẻ đường, cầu vượt, hầm dành cho người đi bộ thì người đi bộ phải quan sát các xe đang đi tới, chỉ qua đường khi bảo đảm an toàn và chịu trách nhiệm bảo đảm an toàn khi qua đường.
Còn theo Nghị định 100/2019/NĐ-CP quy định phạt tiền từ 60.000 - 100.000 đồng đối với người đi bộ: Không đi đúng phần đường quy định; vượt qua dải phân cách; đi qua đường không đúng nơi quy định hoặc không bảo đảm an toàn; không chấp hành hiệu lệnh hoặc chỉ dẫn của đèn tín hiệu, biển báo hiệu, vạch kẻ đường; không chấp hành hiệu lệnh, hướng dẫn của người điều khiển giao thông hoặc người kiểm soát giao thông;… Phạt tiền từ 100.000 đồng đến 200.000 đồng đối với người đi bộ đi vào đường cao tốc, trừ người phục vụ việc quản lý, bảo trì đường cao tốc.
Vi phạm của người đi bộ không chỉ bị xử lý hành chính mà còn có thể bị xử lý hình sự nếu là nguyên nhân gây TNGT nghiêm trọng. Cuối năm 2009, Tòa án nhân dân huyện Mỹ Hào (Hưng Yên) đã tuyên phạt bị cáo N.T.D (sinh năm 1990, trú tại huyện Văn Lâm) mức án 09 tháng tù (cho hưởng án treo) và 18 tháng thử thách bởi hành vi cản trở giao thông. Cụ thể, N.T.D đã trèo qua hàng rào phân cách để qua đường, khiến cho người điều khiển xe mô tô không kịp xử lý, đâm vào lề đường, tử vong.
Nhiều ý kiến cho rằng, việc xử lý người đi bộ vi phạm luật giao thông hiện nay chưa được quan tâm đúng mức. Nhiều người đi bộ “nhờn luật” và có thói quen nguy hiểm khi tham gia giao thông. Thiết nghĩ, muốn giải quyết triệt để tình trạng này, cần có những giải pháp nghiêm khắc, răn đe hơn với người vi phạm, nhằm đảm bảo trật tự an toàn giao thông đường bộ.
