Tinh trùng dị dạng chiếm 40% nguyên nhân vô sinh

Tinh trùng có 4-5 đuôi 

TS. Nguyễn Mạnh Hà - Trưởng bộ môn Mô - Phôi, Phó giám đốc Trung tâm Hỗ trợ sinh sản Đại học Y Hà Nội cho biết, thời gian gần đây trung tâm tiếp nhận nhiều cặp vợ chồng vô sinh, hiếm muộn đến khám. Trong đó, có những trường hợp khiến TS.Hà và các bác sĩ ở trung tâm phải dừng thụ tinh trong ống nghiệm, đông trứng người vợ để điều trị cho chồng. 

Một trường hợp dị dạng tinh trùng mà TS. Nguyễn Mạnh Hà nhắc đến là anh Nguyễn Văn T. nhà ở Thái Bình, bị vô sinh hiếm muộn đã nhiều năm nay. Anh T. lập gia đình 5 năm nay, dù hai vợ chồng không dùng bất cứ một biện pháp tránh thai nào nhưng vợ anh cũng không có bầu. 

Bố mẹ hai bên gia đình đều mong ngóng có cháu để bồng bế, nhưng thời gian cứ trôi đi còn bụng vợ anh thì vẫn xẹp lép. Càng ngày vợ chồng anh càng sốt ruột nhưng cứ hễ vợ đề cập tới việc 2 vợ chồng tới bệnh viện khám thì anh lại tìm đủ lý do, viện mọi cớ để không đi. Anh T. sợ mình mất đi nam tính. 

Thấy vợ chồng anh T. muộn con và nắm bắt được tâm lý sợ thông tin bị công khai, chê cười, bạn bè mách anh tới Trung tâm Hỗ trợ sinh sản Đại học Y Hà Nội để thăm khám. Tại đây, tất cả thông tin của bệnh nhân đều được giữ kín, thấy vậy nên anh T. mới đồng ý cùng vợ đi tìm nguyên nhân muộn con. 

Sau các thăm khám, xét nghiệm các bác sĩ phát hiện đầu tinh trùng của anh T. to gấp 4-5 lần bình thường. Đây chính là nguyên nhân vì sao kim tiêm không thể hút nổi tinh trùng. Điều này giải thích vì sao quá trình thụ tinh nhân tạo bị thất bại. TS. Hà cho biết đây là một trường hợp bất thường về tinh trùng vô cùng hiếm gặp. 

Trường hợp thứ hai mà TS. Hà đang đau đầu nghĩ cách điều trị đó là một nam bệnh nhân đến từ một huyện ngoại thành Hà Nội. Anh này cũng bị vô sinh nhiều năm nay, đã đi chữa trị ở nhiều nơi nhưng chưa mang lại kết quả. Nguyên nhân khiến vợ chồng anh bị vô sinh, hiếm muộn được xác định là do tinh trùng của anh có tới 4-5 đuôi. 

TS. Hà cho biết, bình thường tinh trùng chỉ có một đuôi, việc tinh trùng có nhiều đuổi là một biểu hiện dị dạng. Điều này khiến tinh trùng chết yểu trong những lần “xuất quân”. Theo TS. Hà, đây chỉ hai trong số rất nhiều trường hợp bất thường về tinh trùng tuy nhiên lại là những trường hợp hiếm gặp. 

Khi phát hiện có những dị dạng nặng về tinh trùng, bệnh nhân sẽ được bác sĩ của trung tâm tư vấn làm xét nghiệm chuyên sâu để tìm nguyên nhân. Nói về nguyên nhân gây nên tình trạng dị dạng tinh trùng, TS. Hà cho biết có rất nhiều nguyên nhân ví dụ như bất thường trong quá trình sinh tinh, ảnh hưởng của các yếu tố môi trường, lối sống không khoa học, thường xuyên bị stres, hút thuốc lá, nghiện rượu, bia…

TS. Nguyễn Mạnh Hà - Trưởng bộ môn Mô - Phôi, Phó giám đốc Trung tâm Hỗ trợ sinh sản Đại học Y Hà Nội

Ngại đi khám vì sợ bị “yếu” 

Theo thống kê của Trung tâm Hỗ trợ sinh sản Đại học Y Hà Nội, cứ 100 cặp vợ chồng vô sinh, hiếm muộn tại đến khám tại trung tâm thì có tới 40% ca có nguyên nhân do tinh trùng người chồng không đảm bảo.

Thông thường, trong một cuộc "lâm trận” nam giới có thể xuất tới hàng trăm triệu tinh binh. Chúng cùng bơi ngược lên tử cung để tìm trứng. Tuy nhiên, nhiều trường hợp sau khi xét nghiệm, lượng tinh trùng có trong tinh dịch rất ít, số lượng tinh trùng khỏe mạnh chỉ chiếm 1-2%. Lượng tinh trùng quá ít lại bị dị tật đầu, cổ, đuôi, khả năng di động kém là những bất thường phổ biến gây vô sinh nam giới. 

Muốn biết tinh trùng của người chồng có khỏe mạnh hay không cần căn cứ vào 3 yếu tố. Thứ nhất là về số lượng: Để có thể thụ thai tự nhiên, mật độ tinh trùng cần trên 15 triệu/ml.

Thứ hai là về chất lượng: Cần trên 4% lượng tinh trùng có hình dạng và cấu trúc bình thường. Đầu tròn bầu dục và đuôi dài giúp di chuyển dễ dàng về phía trước.

Thứ ba là khả năng di chuyển: Trong một mẫu tinh trùng khỏe mạnh, khoảng 40% số tinh trùng có khả năng tự bơi và luồn lách giỏi để tham gia hành trình đi tìm trứng. Lượng tinh trùng có khả năng di chuyển tiến tới về phía trước yêu cầu tối thiểu là 32%. 

TS. Hà khẳng định, trong các nguyên nhân dẫn đến vô sinh thì vô sinh do chất lượng tinh trùng suy giảm hoàn toàn thể cải thiện được nếu bệnh nhân chịu đi khám. Bởi càng trì hoãn khám và điều trị yếu tinh trùng thì càng cản trở hạnh phúc gia đình và ảnh hưởng xấu tới sức khỏe, tâm sinh lý của cả vợ lẫn chồng. Bởi đôi khi các triệu chứng của tinh trùng yếu không rõ ràng, nếu không làm các xét nghiệm chuyên sâu thì không thể phát hiện ra nguyên nhân và có biện pháp hỗ trợ sinh sản kịp thời.

Tuy nhiên, hiện nay rất nhiều người ngại đi khám vô sinh. Thực tế, là nhiều cặp vợ chồng không có con nhiều năm mới chịu đi khám. Ở trung tâm đã có trường hợp đi khám sức khỏe sinh sản là do vợ ép hoặc hộ tống mới chịu đi. Khi hỏi han, tâm sự  bác sĩ mới hay các đấng mày râu sợ mình mất đi nam tính, sợ bị “yếu” trong mắt vợ.

Đặc biệt, khi tìm ra nguyên nhân là do chất lượng tinh trùng có vấn đề thì họ luôn dặn bác sĩ phải giữ kín. TS. Hà khẳng định, mức độ nam tính và tinh dịch không liên quan gì tới nhau. Vì vậy đừng nên vịn vào chuyện không nam tính mà không đi khám sức khỏe sinh sản.