Tinh trùng dị dạng chiếm 40% nguyên nhân vô sinh

Nhiều cặp vợ chồng vô sinh, hiếm muộn có nguyên nhân do chất lượng tinh trùng của chồng có vấn đề
Nhiều cặp vợ chồng vô sinh, hiếm muộn có nguyên nhân do chất lượng tinh trùng của chồng có vấn đề
(PLO) -Tình trạng vô sinh ở Việt Nam đang có xu hướng gia tăng và trẻ hóa hiện đang là nỗi lo ngại của cả cộng đồng. Đáng chú ý, trong 100 cặp vợ chồng vô sinh, hiếm muộn có tới 40% nguyên nhân liên quan đến bất thường ở tinh trùng của người chồng. 

Tinh trùng có 4-5 đuôi 

TS. Nguyễn Mạnh Hà - Trưởng bộ môn Mô - Phôi, Phó giám đốc Trung tâm Hỗ trợ sinh sản Đại học Y Hà Nội cho biết, thời gian gần đây trung tâm tiếp nhận nhiều cặp vợ chồng vô sinh, hiếm muộn đến khám. Trong đó, có những trường hợp khiến TS.Hà và các bác sĩ ở trung tâm phải dừng thụ tinh trong ống nghiệm, đông trứng người vợ để điều trị cho chồng. 

Một trường hợp dị dạng tinh trùng mà TS. Nguyễn Mạnh Hà nhắc đến là anh Nguyễn Văn T. nhà ở Thái Bình, bị vô sinh hiếm muộn đã nhiều năm nay. Anh T. lập gia đình 5 năm nay, dù hai vợ chồng không dùng bất cứ một biện pháp tránh thai nào nhưng vợ anh cũng không có bầu. 

Bố mẹ hai bên gia đình đều mong ngóng có cháu để bồng bế, nhưng thời gian cứ trôi đi còn bụng vợ anh thì vẫn xẹp lép. Càng ngày vợ chồng anh càng sốt ruột nhưng cứ hễ vợ đề cập tới việc 2 vợ chồng tới bệnh viện khám thì anh lại tìm đủ lý do, viện mọi cớ để không đi. Anh T. sợ mình mất đi nam tính. 

Thấy vợ chồng anh T. muộn con và nắm bắt được tâm lý sợ thông tin bị công khai, chê cười, bạn bè mách anh tới Trung tâm Hỗ trợ sinh sản Đại học Y Hà Nội để thăm khám. Tại đây, tất cả thông tin của bệnh nhân đều được giữ kín, thấy vậy nên anh T. mới đồng ý cùng vợ đi tìm nguyên nhân muộn con. 

Sau các thăm khám, xét nghiệm các bác sĩ phát hiện đầu tinh trùng của anh T. to gấp 4-5 lần bình thường. Đây chính là nguyên nhân vì sao kim tiêm không thể hút nổi tinh trùng. Điều này giải thích vì sao quá trình thụ tinh nhân tạo bị thất bại. TS. Hà cho biết đây là một trường hợp bất thường về tinh trùng vô cùng hiếm gặp. 

Trường hợp thứ hai mà TS. Hà đang đau đầu nghĩ cách điều trị đó là một nam bệnh nhân đến từ một huyện ngoại thành Hà Nội. Anh này cũng bị vô sinh nhiều năm nay, đã đi chữa trị ở nhiều nơi nhưng chưa mang lại kết quả. Nguyên nhân khiến vợ chồng anh bị vô sinh, hiếm muộn được xác định là do tinh trùng của anh có tới 4-5 đuôi. 

TS. Hà cho biết, bình thường tinh trùng chỉ có một đuôi, việc tinh trùng có nhiều đuổi là một biểu hiện dị dạng. Điều này khiến tinh trùng chết yểu trong những lần “xuất quân”. Theo TS. Hà, đây chỉ hai trong số rất nhiều trường hợp bất thường về tinh trùng tuy nhiên lại là những trường hợp hiếm gặp. 

Khi phát hiện có những dị dạng nặng về tinh trùng, bệnh nhân sẽ được bác sĩ của trung tâm tư vấn làm xét nghiệm chuyên sâu để tìm nguyên nhân. Nói về nguyên nhân gây nên tình trạng dị dạng tinh trùng, TS. Hà cho biết có rất nhiều nguyên nhân ví dụ như bất thường trong quá trình sinh tinh, ảnh hưởng của các yếu tố môi trường, lối sống không khoa học, thường xuyên bị stres, hút thuốc lá, nghiện rượu, bia…

TS. Nguyễn Mạnh Hà - Trưởng bộ môn Mô - Phôi, Phó giám đốc Trung tâm Hỗ trợ sinh sản Đại học Y Hà Nội

TS. Nguyễn Mạnh Hà - Trưởng bộ môn Mô - Phôi, Phó giám đốc Trung tâm Hỗ trợ sinh sản Đại học Y Hà Nội

Ngại đi khám vì sợ bị “yếu” 

Theo thống kê của Trung tâm Hỗ trợ sinh sản Đại học Y Hà Nội, cứ 100 cặp vợ chồng vô sinh, hiếm muộn tại đến khám tại trung tâm thì có tới 40% ca có nguyên nhân do tinh trùng người chồng không đảm bảo.

Thông thường, trong một cuộc "lâm trận” nam giới có thể xuất tới hàng trăm triệu tinh binh. Chúng cùng bơi ngược lên tử cung để tìm trứng. Tuy nhiên, nhiều trường hợp sau khi xét nghiệm, lượng tinh trùng có trong tinh dịch rất ít, số lượng tinh trùng khỏe mạnh chỉ chiếm 1-2%. Lượng tinh trùng quá ít lại bị dị tật đầu, cổ, đuôi, khả năng di động kém là những bất thường phổ biến gây vô sinh nam giới. 

Muốn biết tinh trùng của người chồng có khỏe mạnh hay không cần căn cứ vào 3 yếu tố. Thứ nhất là về số lượng: Để có thể thụ thai tự nhiên, mật độ tinh trùng cần trên 15 triệu/ml.

Thứ hai là về chất lượng: Cần trên 4% lượng tinh trùng có hình dạng và cấu trúc bình thường. Đầu tròn bầu dục và đuôi dài giúp di chuyển dễ dàng về phía trước.

Thứ ba là khả năng di chuyển: Trong một mẫu tinh trùng khỏe mạnh, khoảng 40% số tinh trùng có khả năng tự bơi và luồn lách giỏi để tham gia hành trình đi tìm trứng. Lượng tinh trùng có khả năng di chuyển tiến tới về phía trước yêu cầu tối thiểu là 32%. 

TS. Hà khẳng định, trong các nguyên nhân dẫn đến vô sinh thì vô sinh do chất lượng tinh trùng suy giảm hoàn toàn thể cải thiện được nếu bệnh nhân chịu đi khám. Bởi càng trì hoãn khám và điều trị yếu tinh trùng thì càng cản trở hạnh phúc gia đình và ảnh hưởng xấu tới sức khỏe, tâm sinh lý của cả vợ lẫn chồng. Bởi đôi khi các triệu chứng của tinh trùng yếu không rõ ràng, nếu không làm các xét nghiệm chuyên sâu thì không thể phát hiện ra nguyên nhân và có biện pháp hỗ trợ sinh sản kịp thời.

Tuy nhiên, hiện nay rất nhiều người ngại đi khám vô sinh. Thực tế, là nhiều cặp vợ chồng không có con nhiều năm mới chịu đi khám. Ở trung tâm đã có trường hợp đi khám sức khỏe sinh sản là do vợ ép hoặc hộ tống mới chịu đi. Khi hỏi han, tâm sự  bác sĩ mới hay các đấng mày râu sợ mình mất đi nam tính, sợ bị “yếu” trong mắt vợ.

Đặc biệt, khi tìm ra nguyên nhân là do chất lượng tinh trùng có vấn đề thì họ luôn dặn bác sĩ phải giữ kín. TS. Hà khẳng định, mức độ nam tính và tinh dịch không liên quan gì tới nhau. Vì vậy đừng nên vịn vào chuyện không nam tính mà không đi khám sức khỏe sinh sản. 

Tinh trùng là gì?

Tinh trùng là tế bào sinh sản của nam, mỗi tinh trùng có kích thước 65-70 µm, tinh trùng được sản xuất tại tinh hoàn, mang 23 nhiễm sắc thể. Tinh trùng gồm ba phần: đầu, thân và đuôi.

Phần đầu tinh trùng: Chứa nhân, màng sinh chất. Đầu tinh trùng dài 5µm, phía trước có cực đầu, phía sau có cực cuối, ở giữa là nhân mang chất liệu di truyền.

Thân tinh trùng bao gồm:  Ty thể, axoneme, các vi ống, bao trung tâm. Thân tinh trùng dài 5µm, rộng 1 µm, gồm 1 trục giữa, quanh trục giữa có dây xoắn mầu, 2 đầu là trung thể. Bọc quanh khúc giữa là 1 màng mỏng nguyên sinh chất. 

Đuôi tinh trùng: Phần đuôi dài 40 µm. Đuôi tinh trùng được tạo thành bởi các sợi dây dài bao gồm 1 cặp dây trung tâm được bao quanh bởi 2 vòng, mỗi vòng có 9 dây. Ở đoạn cuối, nhưng sợi đặc và bao đuôi mỏng dần cho tới khi chúng chỉ còn là 1 lớp màng tế bào mỏng bao bọc phần cuối của đuôi. Đuôi mỏng dần và thon giúp cho tinh trùng có thể quẫy đuôi và di chuyển được thuận lợi.

Quá trình sinh tinh trùng bắt đầu từ khi nam giới dậy thì và tiếp diễn liên tục cho đến khi chết. Tuy nhiên số lượng và chất lượng tinh trùng sẽ giảm dần theo tuổi tác.

Đọc thêm

ThS. BS Phan Thị Hải: Giá thuốc lá ở Việt Nam rất thấp, ai cũng có thể tiếp cận

ThS. BS Phan Thị Hải - Phó Giám đốc Quỹ phòng chống tác hại Thuốc lá.

(PLVN) - ThS. BS Phan Thị Hải - Phó Giám đốc Quỹ phòng, chống tác hại thuốc lá mới thông tin về hậu quả của việc tiêu dùng thuốc lá đối với sức khỏe cộng đồng và sự phát triển kinh tế, xã hội, môi trường. Vị chuyên gia này nhận định, giá 1 bao thuốc lá ở Việt Nam thấp nhất, do vậy người có thu nhập thấp và người mới hút, kể cả trẻ em hay trẻ vị thành niên đều rất dễ tiếp cận với thuốc lá.

Đề nghị thanh tra các cơ sở mầm non

Giáo viên Trường Mầm non Công ty may Đáp Cầu (tỉnh Bắc Ninh) xốc ngược trẻ, kéo trẻ vào góc khuất của camera, dùng tay tát liên tiếp vào mặt trẻ. Ảnh: SK&ĐS
(PLVN) - Ủy ban Quốc gia về Trẻ em đề nghị Bộ Giáo dục và Đào tạo chỉ đạo các địa phương rà soát, thanh tra các cơ sở mầm non, đặc biệt là các cơ sở ngoài công lập; xử lý nghiêm các vi phạm nhằm bảo đảm môi trường giáo dục an toàn, lành mạnh.

Thu hồi 12 loại sữa giả trên toàn quốc

Cơ quan điều tra thu giữ hàng ngàn hộp sữa giả. Ảnh: Bộ Công an
(PLVN) - Cục An toàn thực phẩm, Bộ Y tế, mới có công văn đề nghị Sở Y tế các tỉnh, TP; Sở An toàn thực phẩm TP HCM; Ban quản lý an toàn thực phẩm TP Đà Nẵng; Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm các địa phương kiểm tra, phối hợp với cơ quan có thẩm quyền tại địa phương thu hồi toàn bộ 12 sản phẩm thực phẩm, dinh dưỡng (dạng sữa bột) là hàng giả trên thị trường.

Khói thuốc lá - “Thủ phạm thầm lặng” làm tăng nguy cơ đột quỵ não

Chăm sóc người bệnh đột quỵ não tại khoa HSCC – chống độc Trung tâm Y tế huyện Mai Châu (Ảnh: Hồng Dung)
(PLVN) - Theo bác sĩ Đinh Hoàng Tuấn - Phó trưởng khoa Hồi sức cấp cứu, Trung tâm Y tế huyện Mai Châu, khói thuốc lá không chỉ gây hại trực tiếp cho người hút mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của những người xung quanh. Cả hút thuốc chủ động lẫn thụ động đều làm tăng đáng kể nguy cơ đột quỵ não - căn bệnh đứng thứ ba toàn cầu về tỷ lệ tử vong, chỉ sau tim mạch và ung thư.

Hội thảo khoa học: Bộ đôi miễn dịch – Tiến bộ trong điều trị ung thư gan giai đoạn tiến triển

Hội thảo khoa học: Bộ đôi miễn dịch – Tiến bộ trong điều trị ung thư gan giai đoạn tiến triển
(PLVN) - Vừa qua, tại Hồ Chí Minh, Bệnh viện Ung Bướu TP HCM, Viện Y học ứng dụng Việt Nam và AstraZeneca phối hợp cùng tổ chức Hội thảo khoa học với chủ đề “Kéo dài sống còn dài hạn với bộ đôi miễn dịch: Bước tiến mới trong điều trị ung thư biểu mô tế bào gan không còn chỉ định phẫu thuật”.

Thuốc giả – hiểm họa cho cộng đồng, đòi hỏi chế tài nghiêm khắc

Ảnh minh họa: Internet
(PLVN) - Cuối tháng 4/2025, dư luận cả nước rúng động trước thông tin Công an tỉnh Thanh Hóa triệt phá thành công một đường dây sản xuất, buôn bán thuốc giả quy mô lớn, thu giữ hàng loạt tang vật và bắt giữ 14 đối tượng có liên quan. Đây không chỉ là chiến công xuất sắc của lực lượng công an trong đấu tranh phòng, chống tội phạm mà còn là hồi chuông cảnh tỉnh về một hiểm họa âm thầm nhưng vô cùng nguy hiểm đối với sức khỏe cộng đồng: nạn thuốc giả.

Bộ Y tế nhận 500.000 liều vaccine sởi, triển khai chiến dịch tiêm lần 3

Bộ Y tế đã tiếp nhận 500.000 liều vaccine phòng bệnh Sởi do hệ thống nhà thuốc và trung tâm tiêm chủng FPT Long Châu tài trợ. Ảnh: Bộ Y tế
(PLVN) - Để tiếp nhanh chóng kiểm soát dịch sởi, Bộ Y tế đã khẩn trương xây dựng và ban hành kế hoạch triển khai chiến dịch tiêm chủng vaccine phòng, chống dịch sởi năm 2025 đợt 3. Vaccine sử dụng trong chiến dịch tiêm chủng lần này là 500.000 liều vaccine chứa thành phần sởi do tập đoàn FPT tài trợ. Bộ Y tế sẽ phân bổ ngay vaccine cho các địa phương để kịp thời triển khai chiến dịch tiêm chủng.

Chuyên gia Bệnh viện Bạch Mai: 90% ung thư phổi xuất phát từ thói quen này của đàn ông Việt

PGS.TS Phạm Cẩm Phương tư vấn cho bệnh nhân tại Trung tâm Y học hạt nhân và ung bướu, Bệnh viện Bạch Mai (Ảnh: BVCC)
(PLVN) - Thống kê mới nhất, mỗi năm Việt Nam có hơn 26.000 ca mắc mới ung thư phổi, trong đó đến 90% liên quan trực tiếp đến thói quen hút thuốc. PGS.TS Phạm Cẩm Phương - Giám đốc Trung tâm Y học hạt nhân và Ung bướu (Bệnh viện Bạch Mai) chia sẻ về dấu hiệu cảnh báo sớm, đối tượng cần tầm soát định kỳ và khuyến cáo dành cho người dân.