Nhà cho người thu nhập thấp giá trung bình khoảng 7-8 triệu, tầm 400-500 triệu/căn. Một gia đình hai vợ chồng thu nhập thấp cả tháng tiết kiệm được 1 triệu thì cũng chẳng biết bao nhiêu năm mới dám mơ có nhà. “Nếu chỉ trông vào thu nhập thấp 2 – 3 triệu một tháng thì thu nhập đó ăn còn chẳng đủ nói chi mua được nhà giá đến 500-600 triệu, dù mức thu nhập đó nằm trong tiêu chuẩn được mua nhà thu nhập thấp” – ông Nguyễn Trần Nam – Thứ trưởng Bộ Xây dựng nói về việc mua nhà thu nhập thấp.
Những người thu nhập thấp được uu tiên hỗ trợ nhà ở với nhiều chính sách quan trọng, như không thu tiền sử dụng đất, cho vay ưu đãi… Thế nhưng, mặc dù Bộ Tài chính đã chỉ đạo Ngân hàng Phát triển Việt Nam đưa nội dung này vào danh mục cho vay, Bộ xây dựng đề xuất 33 dự án được chấp nhận, bây giờ mới chuẩn bị ra được 1 dự án khoảng 300 tỷ.
Theo ông, cần tính toán lại bài toán mua nhà cho người thu nhập thấp – bây giờ được xác định là mức thu nhập không phải chịu thuế thu nhập cá nhân.
“Giờ lương thấp mà giá BĐS cao như thế, ai cũngmuốn sở hữu nhà là điều khó khăn” – ông Nam nói. Thế mới thấy, để người thu nhập thấp mua được nhà, ngoài lương, vai trò của các định chế tài chính là vô cùng quan trọng. Lúc này cũng không còn là sớm để nói lại chuyện Quỹ tiết kiệm nhà ở - một loại hình không xa lạ ở nhiều nước. Vay Ngân hàng thương mại lãi tới 15 – 17%/năm là rào cản để người thu nhập thấp mua được nhà.
Còn nếu có Quỹ tiết kiệm nhà ở, mỗi người đi làm mỗi tháng nộp 1% lương vào đó, nộp 5 – 10 năm thì bắt đầu được vay, lãi suất tượng trưng 3 – 4%/năm, người nghèo mới mua được. Ai không mua thì về hưu có thế rút ra, coi như là khoản để dành dưỡng già. Việt Nam có 9 triệu người đang đi làm, ai cũng tương trợ, thì giấc mơ có nhà của người thu nhập thấp mới có cơ hội thành hiện thực.
Cả tư duy về sở hữu tài sản cũng cần được cải tiến. Một triệu tiết kiệm mỗi tháng khó mua nhà, nhưng với tiền đó có thể thuê nhà được. Theo tính toán của Bộ Xây dựng, cả nước trung bình tỷ lệ thuê khoảng hơn 5%, trong đó khu vực đô thị khoảng 15%. Nếu đẩy xu hướng thuê nhà lên tới tỷ lệ thuê 50% thì nhiều vấn đề về nhà ở có thể được giải quyết. Đó là lý do chúng ta phải đẩy mạnh hơn việc thuê nhà ở xã hội, từ tư duy của Nhà nước, của người dân và của DN kinh doanh B ĐS.
H.Thủy