Nhiều thách thức cho mục tiêu tăng trưởng
Theo số liệu từ Cục Thống kê (Bộ Tài chính), có nhiều chỉ số kinh tế tăng trưởng tốt trong 2 tháng đầu năm. Ví dụ, những tín hiệu khởi sắc từ các hoạt động sản xuất kinh doanh, du lịch, thương mại đã tạo động lực nâng cao nguồn thu ngân sách nhà nước (NSNN). Tính chung hai tháng đầu năm 2025, thu NSNN ước đạt 499,8 nghìn tỷ đồng, bằng 25,4% dự toán năm và tăng 25,7% so với cùng kỳ năm trước.
Tuy nhiên, một chỉ số có thể gây ảnh hưởng mạnh đến mục tiêu tăng trưởng trong năm 2025. Theo đó, số lượng doanh nghiệp (DN) rút lui khỏi thị trường cao hơn số DN gia nhập thị trường. Cụ thể, số DN rút lui khỏi thị trường là 67 nghìn DN, số DN gia nhập thị trường là 49,8 nghìn DN. Trong đó, số DN hoàn tất thủ tục giải thể là 3,8 nghìn DN, tăng 10,3% so với cùng kỳ năm trước và là mức cao nhất của cùng kỳ các năm trong giai đoạn 2021 - 2025.
Đại diện Cục Thống kê nhận định, để đạt mục tiêu tăng trưởng năm 2025 8% trở lên, kịch bản đưa ra là quý I tăng 7,7%; quý II tăng 8,1%; quý III tăng 8%; quý IV tăng 8,2%. Nhưng ngay từ quý I và số liệu 2 tháng đầu năm đã cho thấy có nhiều thách thức với mục tiêu của quý I.
Cụ thể, chỉ số sản xuất ngành khai khoáng 2 tháng đầu năm 2025 giảm nhiều dẫn đến khả năng đạt mục tiêu đặt ra của quý I năm nay là khó khăn. Chỉ số sản xuất ngành chế biến, chế tạo 2 tháng đầu năm 2025 tăng 9,3%, chỉ thấp hơn cùng kỳ năm 2021 (9,4%), trong khi đó mục tiêu đặt ra trong quý I năm nay là giá trị tăng thêm ngành chế biến, chế tạo tăng 9,8%. “Đây là một thách thức lớn đối với sản xuất công nghiệp trong quý I” - đại diện Cục Thống kê nhận định.
Chưa kể, trong 2 tháng đầu năm 2025, tốc độ tăng thực hiện vốn đầu tư nước ngoài (FDI) chỉ cao hơn cùng kỳ năm 2023 (hai tháng đầu năm 2023 giảm 4,9%) trong 5 năm qua. Vốn FDI thực hiện tăng thấp (chiếm khoảng 16 - 20% tổng vốn đầu tư toàn xã hội) sẽ là thách thức không nhỏ để đóng góp thực hiện mục tiêu tăng trưởng của quý I năm nay.
Ngoài ra, 2 động lực của tăng trưởng là xuất khẩu và tiêu dùng cũng có kết quả chưa như kỳ vọng khi tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng chỉ tăng 9,4% so với cùng kỳ năm 2024 - dù đã tăng so với cùng kỳ 2024 nhưng chưa đạt so với kịch bản mục tiêu tăng trưởng 2025; Thặng dư thương mại 2 tháng đầu năm 2025 đạt 1,47 tỷ USD, thấp hơn nhiều so với cùng kỳ các năm 2023 (3,48 tỷ USD) và năm 2014 (5,13 tỷ USD). “Như vậy, xét về góc độ sử dụng thì cầu tiêu dùng của nền kinh tế còn ở mức thấp hơn cùng kỳ các năm trước, là một thách thức lớn để có thể đạt mục tiêu tăng trưởng của quý I năm nay” - đại diện Cục Thống kê nhận định.
Cập nhật các kịch bản dự báo về tăng trưởng, lạm phát
Trong bối cảnh kinh tế thế giới còn nhiều biến động, các thách thức với mục tiêu tăng trưởng 8% là vô cùng lớn. Do đó, đòi hỏi cần phải sát sao các mục tiêu của từng ngành, lĩnh vực để có phản ứng kịp thời nhằm duy trì sự ổn định và tăng trưởng của nền kinh tế.
Bà Nguyễn Thị Hương - Cục trưởng Cục Thống kê (Bộ Tài chính) cho biết, một trong các khuyến nghị của Cục cho mục tiêu tăng trưởng là cần cập nhật các kịch bản dự báo về tăng trưởng, lạm phát để có phản ứng kịp thời nhằm duy trì sự ổn định và tăng trưởng của nền kinh tế. Theo dõi sát diễn biến giá các hàng hóa chiến lược trên thị trường thế giới, diễn biến tình hình quốc tế, khu vực; Chủ động phân tích, dự báo, kịp thời cảnh báo các nguy cơ tác động đến mặt bằng giá trong nước.
Dẫn tình hình thu ngân sách, số thu từ xuất nhập khẩu 2 tháng đầu năm đạt 61.303 tỷ đồng, tương đương với 14,9% dự toán và 13,04% so với mục tiêu Chính phủ đề ra, đại diện Cục Hải quan nhận định, tốc độ tăng trưởng này vẫn chậm và không đạt được mức tăng thu bình quân hàng tháng mà Chính phủ giao. Nguyên nhân một phần do giá dầu bắt đầu giảm. Do đó, cơ quan hải quan sẽ tiếp tục theo dõi tình hình thương mại trong tháng tiếp theo để đánh giá tác động của xu hướng nhập khẩu cũng như sự phục hồi của thị trường xuất khẩu, đặc biệt là chính sách thuế quan của Hoa Kỳ.
Theo đó, Cục Hải quan sẽ thường xuyên phối hợp với Bộ Công Thương phân tích, đánh giá kim ngạch xuất nhập khẩu vào một số thị trường lớn, các mặt hàng trọng điểm, doanh nghiệp xuất khẩu lớn để kịp thời phát hiện có bất thường, để điều chỉnh kịp thời.
Ông Trần Quân - Giám đốc Kho bạc Nhà nước (KBNN) cũng cho biết, hết tháng 3/2025 KBNN sẽ phối hợp với các đơn vị liên quan báo cáo Bộ trưởng, Lãnh đạo Bộ về tình hình khả năng huy động vốn và giải pháp để bảo đảm huy động đủ 500.000 tỷ đồng như kế hoạch được giao.
Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng nhấn mạnh, mục tiêu tăng trưởng 8% trở lên là rất quan trọng và là một trong những nội dung trọng tâm trong thời gian tới, do đó, Bộ trưởng Bộ Tài chính đã giao Viện Chiến lược và Chính sách kinh tế - tài chính phối hợp với các đơn vị liên quan nghiên cứu xây dựng các kịch bản, nhiệm vụ giải pháp giả định suy thoái kinh tế thế giới để có đối sách kịp thời.
