Món ăn cứu đói của người châu Phi
Muỗi đã tồn tại trên hành tinh của chúng ta khoảng 170 triệu năm, Chúng có một đôi cánh vảy, một đôi cánh cứng, thân mỏng, các chân dài. Muỗi đực hút nhựa cây và hoa quả để sống và muỗi đực chỉ sống từ 5-7 ngày cũng có loài sống từ 10-15 ngày, muỗi cái hút thêm máu người để tổng hợp protein và tạo trứng, chúng còn hút máu của các loài động vật có xương sống, rất may là chúng chỉ sống được khoảng 2 tháng. Kích thước thay đổi theo loài, nhưng ít khi lớn hơn vài mm. Đa số có trọng lượng khoảng 2 đến 2,5 mg. Chúng có thể bay với tốc độ 1,5 đến 2,5 km/h.
Muỗi sinh trưởng chủ yếu trong các đầm lầy, ao hồ hoặc các vũng nước đọng, các vùng ẩm ướt. Chúng đẻ trứng xuống nước, trứng nở thành ấu trùng gọi là bọ gậy hay lăng quăng. Bọ gậy sống trong nước một thời gian, sau phát triển thành nhộng, rồi biến thái thành muỗi trưởng thành, bay lên khỏi mặt nước.
Nhiệt độ thích hợp cho muỗi sinh trưởng và phát triển là khoảng 20 đến 25 độ C. Vì vậy chúng xuất hiện ở các nước nhiệt đới, trong đó có Việt Nam. Vòng đời của muỗi phụ thuộc loài và nhiệt độ, thay đổi từ vài ngày đến khoảng một tháng.
 |
| Món bánh muỗi ở Mexico. |
Muỗi cái có vòi dạng đặc biệt có thể xuyên thủng da người và động vật để hút máu. Muỗi cái cần hút thêm máu để có nguồn protein để sản sinh ra trứng. Thức ăn bình thường của muỗi là nhựa cây và hoa quả, không chứa đủ protein cho muỗi cái. Muỗi đực không có vòi thích hợp để hút máu, và chỉ ăn nhựa cây và hoa quả. Muỗi cái sẽ đẻ 6-8 lần trong đời và mỗi lần đẻ từ 100-400 trứng.
Muỗi cái xác định mục tiêu hút máu qua mùi vị và cảm nhận nhiệt. Chúng đặc biệt nhạy cảm với cacbon điôxit trong hơi thở động vật và một số mùi trong mồ hôi. Một số người, ví dụ nam giới, béo và thuộc nhóm máu O, sẽ hấp dẫn muỗi nhiều hơn. Muỗi cảm nhận được tia hồng ngoại phát ra từ vật có thân nhiệt cao, nên dễ tìm được đến động vật và chim máu nóng.
Đáng sợ là vậy, nhưng người dân vùng hồ Victoria ở châu Phi lại coi món bánh muỗi như một đặc sản. Khác với số lượng muỗi ở nhiều nơi, muỗi ở đây không phải tính theo con mà là tình theo đàn với hàng trăm, hàng ngàn, hàng chục ngàn, hàng tỷ… con muỗi. Hàng năm cứ đến mùa hè, đây là thời gian muỗi sinh sôi nảy nở nên từng đàn phủ kín vùng hồ này.
Dường như người dân châu Phi ở đây không sợ bị muỗi đốt, thậm chí họ tìm đủ mọi phương pháp để bắt muỗi về làm thức ăn. Phương pháp bắt muỗi cũng rất đơn giản, người ta sẽ tìm một cái chậu lớn hoặc một tấm gỗ nhúng vào nước sau đó khua khắp không khí để muỗi dính vào, chỉ trong một lúc là có thể bắt được vài ký muỗi rất dễ dàng.
 |
| Đặc sản bánh muỗi chiên hoa cúc trên bàn tiệc. |
Một trong những món ăn kinh dị đó là món “hambeger muỗi” hay còn gọi là “bánh muỗi”. Bánh muỗi là món ăn truyền thống của người châu Phi, đồng thời là thực phẩm chính của các bộ lạc nguyên thủy địa phương. Món bánh kỳ lạ này thường được làm nhiều nhất vào mùa hè, thời điểm mà muỗi sinh sôi rất nhiều.
Muỗi được nhúng vào nồi nước sôi cho chết, vớt ra ngoài, nhào lên như nhào bột rồi nặn thành những miếng bánh bẹt. Bánh muỗi được cho vào chảo cùng chút dầu ăn, rán lên. Tùy từng vùng miền mà món bánh muỗi có mùi vị khác nhau. Ước tính, mỗi chiếc bánh có khoảng 500.000 con muỗi nhưng chứa chất dinh dưỡng gấp 7 lần thịt bò. Mặc dù bánh muỗi tốt cho cơ thể nhưng không phải ai cũng đủ can đảm để ăn muỗi, một loài động vật chuyên hút máu người.
Thực chất, không phải người dân châu Phi thích ăn món bánh muỗi này, chẳng qua vì không có điều kiện kinh tế, họ ăn nó để chống lại nạn đói đang hoành hành. Họ ăn muỗi để duy trì sự sống mà không có sự lựa chọn nào khác.
Đặc sản của Mexico
Trong khi đó, ở Mexico, người dân bản địa xem trứng muỗi như một món đặc sản không thể thiếu trong các bữa ăn truyền thống. Mặc dù đây là nguyên liệu gây sốc với nhiều tín đồ ẩm thực, nhưng khi biết được hàm lượng chất dinh dưỡng và vị ngon của nó thì ai nấy cũng đều ngỡ ngàng.
Trứng muỗi trong tiếng Mexico được gọi là Ahuatle. Trong quá khứ, ahuatle từng là cao lương mĩ vị yêu thích của các hoàng đế Aztec, và tầng lớp quý tộc Mexico. Thậm chí cho đến ngày nay, truyền thống ăn trứng muỗi của người Mexico vẫn được lưu giữ. Món Ahuatle vẫn luôn là mĩ vị đắt đỏ, một lọ nhỏ có thể có giá lên tới 50 USD. Hiện đặc sản này có nguy cơ biến mất do ô nhiễm nguồn nước, nên càng hiếm có khó tìm hơn.
Từ tháng 3 tới tháng 5 hàng năm, người địa phương lại thu hoạch trứng của các loài côn trùng đẻ lên thân cây mọc trong nước, chủ yếu từ đầm Atlangatepea và hồ Texcoco tại Mexico. Họ dùng bẫy làm bằng cỏ khô hoặc vải tuyn rải dưới nước để côn trùng đẻ trứng trực tiếp lên thay vì trên cây, nhờ đó thu gom dễ dàng hơn.
 |
| Người dân châu Phi chế biến món bánh muỗi. |
Họ để lưới nổi trong khoảng ba tuần, đó là thời gian loài ruồi Axayácatl sẽ đến đẻ hàng ngàn trứng bên trên những bó sậy dệt kỹ. Để lấy trứng khỏi hồ, người thu hoạch đơn giản chỉ cần kéo lướt từ mặt nước lên và để phơi nắng cho khô. Khi nước bốc hơi hết, những vốc trứng như hạt cát sẽ còn đọng lại.
Cũng tương tự như quá trình thu hoạch các loại côn trùng ăn được khác như cào cào, kiến và sâu bột, thu hoạch trứng muỗi Ahuautle cần ít nước, đất và năng lượng hơn rất nhiều so với chăn nuôi gia súc. Nhưng những loại trứng nhỏ li ti này lại có giá trị cao hơn rất nhiều.
Sau khi thu hoạch trứng muỗi, người Mexico sẽ chế biến theo nhiều cách khác nhau: bánh pancake, bánh chiên trứng muỗi… Bánh pancake trứng muỗi thường ăn cùng lá cây xương rồng và dưa zucchini. Đôi khi, trứng muỗi sẽ được trộn cùng với xương rồng nghiền và trứng kiến đen để tạo nên một hỗn hợp đặc sệt, sau đó chiên trên chảo thành từng chiếc bánh tròn nhỏ. Một vài cách chế biến khác đơn giản hơn cũng được người Mexico thường dùng là rang trứng muỗi trên chảo hoặc sấy khô, rồi kẹp cùng với bánh taco để ăn là cũng đã đủ ngon. Kiểu chế biến đơn giản này giúp làm nổi bật lên hương vị riêng của món trứng muỗi.
Cầu kỳ hơn có thể nghĩ đến món trứng muỗi hoa cúc. Để làm món này, người ta nấu trứng muỗi cùng hoa cúc, tôm càng nhỏ, hành tây và bơ rồi trang trí với hoa cúc loại to trên cùng. Các nguyên liệu nghe có vẻ không liên quan đến nhau lắm nhưng thành phẩm cuối cùng lại có mùi vị đậm đà, thơm phức và vô cùng kích thích vị giác.
Được biết, món ăn từ trứng muỗi được bán khá phổ biến tại Mexico, chính vì vậy, khi du lịch ở Mexico, nếu muốn nếm thử hương vị của món trứng độc lạ này, bất kỳ ai cũng có thể tìm đến các nhà hàng truyền thống để thưởng thức. Trải nghiệm với món trứng muỗi Mexico hẳn sẽ mang đến cho du khách ấn tượng vô cùng đặc biệt.
