Tìm sự thật về thông tin khai thác vàng tại Ba Vì

Trước dư luận có tình trạng khai thác vàng tại xã Vân Hòa, phóng viên Báo Pháp Luật Việt Nam đã đến hiện trường, tận mục sở thị …

Kiểm chứng tại hiện trường

Dư luận thời gian gần đây cho hay, tại địa bàn xã Vân Hòa, huyện Ba Vì (Hà Nội) đang có tình trạng khai thác vàng trái phép. Theo đó, địa điểm được cho là có hoạt động khai khoáng nói trên nằm ở vị trí đập Đồng Xô đang được nhà thầu thi công.

Hôm qua, khu vực xã Vân Hòa đang có công trình xây dựng được đơn vị thi công tiến hành. Dù trời mưa nhưng trên công trường, máy xúc, máy úc, và nhiều loại xe cơ giới khác vẫn gấp gáp hoạt động. 

Công trình đập chứa nước Đồng Xô đang được đơn vị thi công gấp rút hoàn thành trong điều kiện thời tiết không thuận lợi.

Một người dân bản địa cho hay, phía trên con đập đang được thi công đã có đập Vai Xô được xây dựng từ năm 1997. Theo lời người dân, trước đây do chưa có các hồ chứa trên dòng Suối Ngà nên về mùa khô, sản xuất nông nghiệp tại địa bàn xã Vân Hòa gặp rất nhiều khó khăn do thiếu nước. Kể từ khi đập Vai Xô hoạt động thì tình trạng thiếu nước cho sản xuất mới được khắc phục một phần. Tuy nhiên, thực tế dung tích của hồ chứa này vẫn  không thể đáp ứng được nhu cầu về nước tưới của nhân dân quanh vùng.

Ông Lê Hòa Thắm – một cán bộ giám sát thi công cho biết, đáng lẽ dự án đập nước Đồng Xô đã được thi công từ năm 2008, tuy nhiên do vướng mặt bằng nên việc triển khai thực hiện bị đình trệ. “Đến nay, khi chủ đầu tư đã giao mặt bằng sạch cho đơn vị thi công thì công trình mới tiến hành thực hiện, chúng tôi cũng đã huy động hết công suất để thực hiện theo đúng tiến độ yêu cầu dù trên địa bàn trời mưa suốt từ trong năm đến nay”, cán bộ giám sát này cho biết.

“Lọc đá chứ đâu đãi vàng”

Điều tra của phóng viên cho thấy, nhằm đáp ứng nhu cầu tưới tiêu cho bà con nông dân, ngày 9/3/2007, UBND tỉnh Hà Tây (cũ) đã có quyết định (số 414/QĐ-UBND) phê duyệt dự án đầu tư xây dựng hồ chứa nước Đồng Xô trên địa bàn xã Vân Hòa, huyện Ba Vì. Mục tiêu của dự án đảm bảo cung cấp nước tưới cho 61 ha đất canh tác, tạo nguồn cho hồ Đồng Đống tưới cho 120 ha đất nông nghiệp của xã Vân Hòa, đồng thời cải tạo môi trường, cảnh quan, giữ độ ẩm cho Vườn quốc gia Ba Vì.

Trên cơ sở đó, ngày 3/6/2008, Phó chủ tịch UBND tỉnh Hà Tây (cũ) Trịnh Duy Hùng ký quyết định (số 1478) phê duyệt kết quả đấu thầu (gói thầu số 3) xây lắp và thiết bị thuộc dự án đầu tư xây dựng công trình hồ chứa nước Đồng Xô.

Theo đó, UBND huyện Ba Vì là chủ đầu tư của dự án. Sau khi có quyết định từ cấp trên, UBND huyện Ba Vì đã mở thầu và chọn được đơn vị thi công công trình.

“Làm gì có chuyện chuyện đào đãi vàng như người ta đơm đặt. Chúng tôi khẳng định, trong quy trình thi công đập nước thì phải đào bóc, dọn dẹp lòng hồ. Trong quá trình này, đơn vị thi công phải sàng lọc đá sỏi dưới lòng hồ để để tận dụng gia cố bờ kè chống sạt lở. Chúng tôi đã chọn giải pháp bơm rửa đá để làm sạch bùn, đảm bảo độ kết dính khi bê tông hóa. Việc làm này được cơ quan chức năng chấp thuận. Trước đây, khu vực này vốn cũng có hoạt động đào đãi vàng sa khoáng nên có lẽ người ta đã hiểu nhầm việc lọc đá với đãi vàng”, ông Lê Hòa Thắm khẳng định trước thông tin có hoạt động khai thác vàng tại Vân Hòa.

Lần theo hồ sơ

Lần lại hồ sơ công trình, phóng viên tìm được văn bản số 05/TTg-NN ngày 02/1/2008 về việc sử dụng đất tạm thời Vườn quốc gia Ba Vì để xây dựng công trình thủy lợi của Thủ tướng Chính phủ. Theo đó, xét đề nghị của Bộ Nông nghiệp & Phát triển nông thôn, Thủ tướng đồng ý cho sử dụng 9,5ha đất rừng từ độ cao Cos 100 đến 170 mét, thuộc phân khu phục hồi sinh thái của Vườn quốc gia Ba Vì để khai thác đất đá, phục vụ thi công, công trình thủy lợi hồ Đồng Xô thuộc xã Vân Hòa, huyện Ba Vì.

Cũng theo tài liệu mà phóng viên có được, ngày 1/12/2010, chủ đầu tư đập Đồng Xô là Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng cơ bản huyện Ba Vì (BQLĐTXDCB) và đại diện đơn vị tư vấn giám sát, tư vấn thiết kế, đơn vị thi công đã có biên bản kiểm tra, xử lý hiện trường thi công xây dựng. Biên bản này cho thấy, khu vực lòng hồ trước đây thuộc khu vực đào đãi vàng sa khoáng, đất đá xô lấp lòng hồ, bờ hồ nhiều đoạn bị sạt trượt lớn, do vậy cần phải dọn dẹp lòng hồ và kè đá chân bờ hồ”.

Sau đó, ngày  8/12/2010, UBND huyện Ba Vì đã ra quyết định (số 1228) điều chỉnh một số hạng mục dự án Đồng Xô. Theo quyết định này, UBND huyện Ba Vì đồng ý với đề nghị của BQLDAXDCB cho phép “đào bóc toàn bộ khối lượng đất yếu và đắp trả lại bằng đất đắp đập theo thiết kế đã được phê duyệt”, đồng thời “cho phép dọn dẹp vệ sinh lòng hồ, kè đá chân bờ hồ bằng đá dọn dẹp vệ sinh lòng hồ, vận chuyển khối lượng đất đá dọn dẹp lòng hồ đổ đi cự ly vận chuyển khoảng 2km”.

Với các cơ sở pháp lý trên, có thể hiểu được vì sao khi tiếp xúc với phóng viên, bà Nguyễn Thị Mạch, Phó tổng giám đốc Công ty Công ty cổ phần tập đoàn Xây dựng và Du lịch Bình Minh hết sức tự tin bác bỏ thông tin nghi vấn về việc đào đãi vàng trái phép tại Đồng Xô. 

Như Trang