Tiểu luận về nghệ thuật An Nam của Louis Bezacier

Tiểu luận về nghệ thuật An Nam của Louis Bezacier
(PLVN) - Louis Bezacier là một trong số ít học giả đặt những viên gạch đầu tiên cho việc nghiên cứu lịch sử mỹ thuật Việt Nam và có ảnh hưởng sâu sắc đối với chuyên ngành này.

Tiểu luận về nghệ thuật An Nam tập hợp bảy bài nói chuyện vào một tập sách kèm hình ảnh được thực hiện ở bảo tàng Louis Finot (nay là Bảo tàng Lịch sử Quốc gia) tại Hà Nội dưới sự bảo trợ của Hội Những người bạn của Viện Viễn Đông Bác Cổ.

Trong cuốn sách này, Louis Bezacier đã nỗ lực phác họa một bức tranh tổng quát về mỹ thuật, kiến trúc, nghi lễ và văn hóa Việt Nam, với một chủ ý rõ ràng về một lịch sử có tuyến tính và ý thức về phân kỳ lịch sử, thông qua việc giám định và khảo tả các hiện vật khảo cổ và mỹ thuật.

Louis Bezacier đã phân tích các ảnh hưởng đến nghệ thuật An Nam và phân loại theo trình tự thời gian những biểu hiện của nền nghệ thuật ấy. Đây là hai kết quả đáng chú ý nhất của cuốn sách trung thực và không trau chuốt, thiếu những khéo léo văn chương nhưng lại phong phú sự thật này.

Tác giả của tiểu luận về nghệ thuật An Nam tự nhận thức rằng công việc mà ông làm là nhặt nhạnh từng hạt ngọc, so sánh, đối chiếu, giám định, khảo tả và phân tích, rồi tổng hợp lại để tạo nên chuỗi vòng nghệ thuật An Nam. Đó là chuỗi vòng có 11 thế kỷ tồn tại.

Từ những nghiên cứu của Louis Bezacier, các học giả Việt Nam trong thế kỷ XX đã triển khai hàng loạt chuyên luận, như Mỹ thuật thời Lý, Mỹ thuật thời Trần, Mỹ thuật thời Lê, Mỹ thuật thời Mạc của Viện Mỹ thuật, Mỹ thuật người Việt của Nguyễn Quân và Phan Cẩm Thượng… Sang thế kỷ XXI, ta còn biết cuốn Arts of Việt Nam 1009 - 1945 của Kerry Nguyễn - Long (Nxb Thế giới, 2013), L'envol du dragon-Art royal du Vietnam (Musée National des Arts Asiatiques - Guimet, Paris, 2014), Mỹ thuật Nguyễn của Nguyễn Hữu Thông (Nxb Tổng hợp Thành phố Hồ Chí Minh, 2019). Tất cả các công trình trên là một cuộc chạy tiếp sức trong nhiều thập kỷ, trong đó Louis Bezacier là người chạy ở những chặng đầu tiên.

Điều đáng lưu ý trong luận điểm của Bezacier đó là phác thảo về một nền nghệ thuật tôn giáo. Trong đó, nghệ thuật quân sự, tang lễ và Thái miếu, lăng mộ thuộc về Nho giáo. Tháp Phật, tháp mộ, và tượng pháp thuộc nghệ thuật Phật giáo. Với góc nhìn từ chủ thể văn hóa, Bezacier coi các công trình nghệ thuật (dù là kiến trúc, điêu khắc, hay hội họa, nghi lễ,…) như là những dạng thức thể hiện khác nhau của thực hành tôn giáo và tín ngưỡng dân gian.

Louis Bezacier đến Hà Nội ngày 3 tháng Mười năm 1935, đảm nhiệm vai trò bảo tồn các công trình ở Bắc Kỳ, rồi ở miền Trung Việt Nam, khu vực địa lý rộn hơn Bắc Kỳ tính thêm cả phần lớn lãnh thổ vương quốc Champa cũ.

Ngay khi đến Việt Nam, Louis Bezacier đã tiến hành công tác tu bổ một trong những công trình đẹp nhất Bắc Kỳ là chùa Ninh Phúc (hay còn gọi là chùa Bút Tháp), ở tỉnh Bắc Ninh. Ông cũng thực hiện các cuộc khai quật nhằm tìm ra dấu vết của các công trình trước đó. Đến năm 1945, ông dành phần lớn thời gian và tâm huyết cho kiến trúc dân sự và tôn giáo cổ như chùa, lăng mộ, di tích cung điện triều Lê, cầu có mái che… ở châu thổ sông Hồng và tỉnh Thanh Hóa. Louis Bezacier cũng tu bổ một phù đồ gạch ở Bình Sơn, tỉnh Vĩnh Yên, có từ thế kỷ 11. Ông chính là người xác định được một phong cách mới: nghệ thuật Đại La (thế kỷ 11 - 12). Ngoài ra, Louis Bezacier còn chịu trách nhiệm tu bổ nhiều công trình Champa ở khu di tích Lý Sơn.

Một số tác phẩm tiêu biểu của Louis Bezacier: L’Architecture religieuse au Tonkin (Kiến trúc tôn giáo ở Bắc Kỳ, 1938), L’art et les constructions militaires annamites (Nghệ thuật và các công trình quân sự An Nam, 1941), Le panthéon bouddhique des pagodes du Tonkin (Điện thờ Phật giáo trong các chùa ở Bắc Kỳ, 1943), Essais sur l’art annamite (Tiểu luận về nghệ thuật An Nam, 1943), L’art vietnamien (Nghệ thuật Việt Nam, 1955).

Tin cùng chuyên mục

Hiểu về công nghiệp văn hóa của Nhật Bản qua 'Hồn Anime'

Hiểu về công nghiệp văn hóa của Nhật Bản qua 'Hồn Anime'

(PLVN) - Thành công rực rỡ của ngành công nghiệp Anime, xuất phát từ nền tảng manga tại Nhật Bản, là một bài học đầy cảm hứng cho Việt Nam trong quá trình xây dựng công nghiệp văn hóa, thúc đẩy tinh thần sáng tạo trong văn hóa đại chúng.

Đọc thêm

Cơ chế pháp lý nhân dân thực hiện quyền lực nhà nước bằng dân chủ trực tiếp ở Việt Nam hiện nay

Cơ chế pháp lý nhân dân thực hiện quyền lực nhà nước bằng dân chủ trực tiếp ở Việt Nam hiện nay
(PLVN) - Nhằm góp phần nhận diện rõ hơn phương thức nhân dân thực hiện quyền lực nhà nước bằng dân chủ trực tiếp trong quá trình xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Nhà xuất bản Tư pháp xuất bản cuốn chuyên khảo “Cơ chế pháp lý nhân dân thực hiện quyền lực nhà nước bằng dân chủ trực tiếp ở Việt Nam hiện nay”.

'Thánh kinh' marketing

'Thánh kinh' marketing
(PLVN) - Thời đại công nghệ đã mở ra kỷ nguyên mới cho ngành marketing - nơi mà ai cũng có thể kinh doanh bất kỳ loại hàng hóa nào mà bạn có, từ các sản phẩm, cho đến các dịch vụ vật chất, văn hóa, tinh thần, tri thức.

Nữ nhà văn trẻ viết cho thiếu nhi: 'Từ nhỏ tôi đã ấp ủ viết cho trẻ em'

Nữ nhà văn trẻ viết cho thiếu nhi: 'Từ nhỏ tôi đã ấp ủ viết cho trẻ em'
(PLVN) - Theo nữ nhà văn Cao Nguyệt Nguyên, bạn không thể viết cho thiếu nhi bằng đôi mắt, cái nhìn của một người lớn. Bạn phải tưởng tượng, hòa mình vào cuộc sống của các em để hiểu tâm lí của từng lứa tuổi. Phóng viên Báo Pháp luật Việt Nam đã có buổi trò chuyện với cô về con đường văn chương cho thiếu nhi.

Từ bỏ

Từ bỏ
(PLVN) - Với sách Từ bỏ (tựa gốc: Quit), Tiến sĩ Annie Duke mang ánh sáng nhận thức đến “lãnh địa” nhập nhằng của quyết định kiên trì - từ bỏ. Nhiều sự thật tâm lý và công cụ thú vị sẽ giúp bạn nhìn những thế lưỡng nan của mình dưới con mắt lý trí, tỉnh táo và sáng suốt hơn.

Trò chuyện với người viết quyển sách 'Lòng nhân ái của Bác Hồ'

Tác giả Trần Đình Việt giao lưu với Viện Khoa học hình sự miền Trung về tác phẩm “Lòng nhân ái của Bác Hồ”. (Ảnh: NVCC)
(PLVN) -  Với tác giả Trần Đình Việt, “Lòng nhân ái của Bác Hồ” là tác phẩm tâm đắc nhất của ông trong suốt cuộc đời làm công tác xuất bản. Một tập hợp những câu chuyện nhỏ mà tác giả dày công nghiên cứu, tìm hiểu đã lay động biết bao trái tim độc giả, cho thấy một khía cạnh rất đời thường mà cũng rất vĩ đại của vị cha già kính yêu.

Ra mắt tập 3 của bộ sách 5 tập 'Nước non vạn dặm' về Chủ tịch Hồ Chí Minh

Ra mắt tập 3 của bộ sách 5 tập 'Nước non vạn dặm' về Chủ tịch Hồ Chí Minh
(PLVN) - Trong hành trình bộ tiểu thuyết 5 tập “Nước non vạn dặm” khắc họa hình tượng Chủ tịch Hồ Chí Minh ở 5 giai đoạn quan trọng trong cuộc đời và sự nghiệp cách mạng vĩ đại của Người, sau tập 1 “Nợ nước non” (2022) và tập 2 “Lênh đênh bốn biển” (2023), nhân kỷ niệm 134 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890 - 19/5/2024), PGS.TS, nhà văn Nguyễn Thế Kỷ - Chủ tịch Hội đồng Lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật Trung ương đã ra mắt cuốn sách tập 3 “Từ Việt Bắc về Hà Nội”.

Thư viện của những thần tượng

Thư viện của những thần tượng
(PLVN) - Bạn có bao giờ thắc mắc những danh nhân trên thế giới đã đọc những cuốn sách nào khi còn trẻ? Những cuốn sách ấy ảnh hưởng ra sao tới sự nghiệp nghiên cứu cũng như con đường theo đuổi nghệ thuật, văn chương của họ?

Rưng rưng với 'Kí họa trong chiến hào'

Rưng rưng với “Kí họa trong chiến hào”. (Ảnh: G. Ngọc)
(PLVN) - “Kí họa trong chiến hào” là nhật kí của họa sĩ Phạm Thanh Tâm (1932-2019) được ông viết khi tham gia chiến dịch Điện Biên Phủ với tư cách phóng viên chiến trường báo Quyết Thắng, tờ báo của Đại đoàn pháo binh 351.

Góc khuất sau ánh đèn của “công chúa nhạc pop” Britney Spears

Góc khuất sau ánh đèn của “công chúa nhạc pop” Britney Spears
(PLVN) - Britney Spears, sinh năm 1981, là ca sĩ, nhạc sĩ, vũ công và diễn viên người Mỹ. Cô là biểu tượng nhạc pop từng đạt chứng nhận đa bạch kim và thắng Giải Grammy, là một trong những nghệ sĩ thành công và được yêu thích nhất trong lịch sử ngành công nghiệp âm nhạc với hơn 100 triệu đĩa nhạc được bán ra trên toàn cầu.

Cha, con và những ước mơ được viết tiếp…

Thiếu tướng Hoàng Đan và vợ thời trẻ. (Ảnh: NVCC).
(PLVN) - “Cha tôi rất hiếm khi để lộ cảm xúc của mình. Vậy mà ở Nghĩa trang Liệt sĩ Quốc gia Trường Sơn, trước mộ một người lính của mình, tôi thấy vai ông run lên. Giọt nước mắt của ông đã khiến cậu bé con là tôi dần hiểu ý nghĩa của độc lập, tự do của chiến thắng, hòa bình, hiểu thế nào là mất mát, đau thương”...

'Con đường văn sĩ'- sự khao khát cống hiến của nhà văn Nguyễn Huy Tưởng

“Con đường văn sĩ”- sự khao khát cống hiến của nhà văn Nguyễn Huy Tưởng (ảnh Bảo Châu)
(PLVN) - Trong suốt những năm tháng tuổi trẻ đầy nhiệt huyết khao khát cống hiến, Nguyễn Huy Tưởng chọn nhật kí là nơi vừa giãi bày vừa luyện viết. Những trang nhật kí được viết trong suốt những năm 1938 đến trước Cách mạng tháng Tám1945 là những trang tư liệu chân thực về con đường lập thân lập nghiệp của người thanh niên - công chức sở Thuế quan trở thành nhà văn, nhà hoạt động xã hội và nhà cách mạng trẻ tuổi Nguyễn Huy Tưởng.

Bảo đảm quyền công dân trong tố tụng hành chính ở Việt Nam

Bảo đảm quyền công dân trong tố tụng hành chính ở Việt Nam
(PLVN) - Để góp phần làm rõ những vấn đề lý luận về bảo đảm quyền công dân trong tố tụng hành chính ở Việt Nam; thực trạng quy định, đánh giá kết quả đạt được, hạn chế và nguyên nhân của hạn chế trong quy định của pháp luật tố tụng hành chính và hoạt động tố tụng hành chính nhằm bảo đảm quyền công dân ở Việt Nam, Nhà xuất bản Tư pháp đã xuất bản cuốn “Bảo đảm quyền công dân trong tố tụng hành chính ở Việt Nam” của TS. Dương Thị Tươi.

Các bạn trẻ đón nhận các tác phẩm dã sử

Các tác giả viết dã sử đều còn rất trẻ (ảnh L.Lan)
(PLVN) - Trong hai năm trở lại đây, các tác giả văn chương ở độ tuổi dưới 25 xuất hiện ngày càng nhiều. Nhiều tác giả trong số ấy là những tác giả mới, nhưng rất thành công khi phát hành các tác phẩm đầu tay với số lượng hàng ngàn thậm chí hàng vạn bản in, thậm chí là dưới hình thức đầy thử thách như tiểu thuyết. Bất ngờ hơn cả là đề tài dã sử, kinh dị đậm chất Việt Nam… đều là đề tài khó, đòi hỏi độ am hiểu văn hoá ở cả người viết lẫn người đọc.

“Vũ Khoan tâm tình gửi lại” khắc họa tâm hồn cao đẹp

“Vũ Khoan tâm tình gửi lại” khắc họa tâm hồn cao đẹp (ảnh Thái Vũ).
(PLVN) - Cuốn sách “Vũ Khoan tâm tình gửi lại” đã khắc họa một cách chân thực và tình cảm chân dung nguyên Phó Thủ tướng Vũ Khoan - một tâm hồn cao đẹp, trí tuệ minh mẫn, có đời sống bình dị - tấm gương sáng cho lớp lớp thế hệ noi theo.

'Thưởng thức triết học' và 'Zookiz và Trường Khoa học bí ẩn'

Bạn đọc cùng lắng nghe những chia sẻ và bàn luận với các khách mời về giá trị của triết học trong cuộc sống đương đại. (Ảnh: Thùy Dương)
(PLVN) - Với chủ đề “mỗi đứa trẻ là một triết gia”, chương trình giao lưu và ra mắt bộ sách “Thưởng thức triết học” đã mở ra một cách tiếp cận với thế giới triết học hoàn toàn mới. Trong “Zookiz và trường khoa học bí ẩn” bạn đọc nhỏ tuổi thấy mình trong đó nên dễ nhập tâm vào câu chuyện và dễ nhớ kiến thức khoa học được cung cấp hơn.

'Chạm yêu' từ những cuốn sách

Truyện thiếu nhi là một mảnh ghép trong cuộc đời mỗi đứa trẻ. (Nguồn: Pibook.vn)
(PLVN) - Có những cuốn sách đi qua cuộc đời một người tựa như “gió thoảng, mây bay” không đọng lại một ký ức nào. Nhưng có những quyển sách để lại dấu ấn khó phai mờ, thậm chí thay đổi cuộc đời chính người đọc sách.