Tiểu luận về nghệ thuật An Nam của Louis Bezacier

Tiểu luận về nghệ thuật An Nam của Louis Bezacier
(PLVN) - Louis Bezacier là một trong số ít học giả đặt những viên gạch đầu tiên cho việc nghiên cứu lịch sử mỹ thuật Việt Nam và có ảnh hưởng sâu sắc đối với chuyên ngành này.

Tiểu luận về nghệ thuật An Nam tập hợp bảy bài nói chuyện vào một tập sách kèm hình ảnh được thực hiện ở bảo tàng Louis Finot (nay là Bảo tàng Lịch sử Quốc gia) tại Hà Nội dưới sự bảo trợ của Hội Những người bạn của Viện Viễn Đông Bác Cổ.

Trong cuốn sách này, Louis Bezacier đã nỗ lực phác họa một bức tranh tổng quát về mỹ thuật, kiến trúc, nghi lễ và văn hóa Việt Nam, với một chủ ý rõ ràng về một lịch sử có tuyến tính và ý thức về phân kỳ lịch sử, thông qua việc giám định và khảo tả các hiện vật khảo cổ và mỹ thuật.

Louis Bezacier đã phân tích các ảnh hưởng đến nghệ thuật An Nam và phân loại theo trình tự thời gian những biểu hiện của nền nghệ thuật ấy. Đây là hai kết quả đáng chú ý nhất của cuốn sách trung thực và không trau chuốt, thiếu những khéo léo văn chương nhưng lại phong phú sự thật này.

Tác giả của tiểu luận về nghệ thuật An Nam tự nhận thức rằng công việc mà ông làm là nhặt nhạnh từng hạt ngọc, so sánh, đối chiếu, giám định, khảo tả và phân tích, rồi tổng hợp lại để tạo nên chuỗi vòng nghệ thuật An Nam. Đó là chuỗi vòng có 11 thế kỷ tồn tại.

Từ những nghiên cứu của Louis Bezacier, các học giả Việt Nam trong thế kỷ XX đã triển khai hàng loạt chuyên luận, như Mỹ thuật thời Lý, Mỹ thuật thời Trần, Mỹ thuật thời Lê, Mỹ thuật thời Mạc của Viện Mỹ thuật, Mỹ thuật người Việt của Nguyễn Quân và Phan Cẩm Thượng… Sang thế kỷ XXI, ta còn biết cuốn Arts of Việt Nam 1009 - 1945 của Kerry Nguyễn - Long (Nxb Thế giới, 2013), L'envol du dragon-Art royal du Vietnam (Musée National des Arts Asiatiques - Guimet, Paris, 2014), Mỹ thuật Nguyễn của Nguyễn Hữu Thông (Nxb Tổng hợp Thành phố Hồ Chí Minh, 2019). Tất cả các công trình trên là một cuộc chạy tiếp sức trong nhiều thập kỷ, trong đó Louis Bezacier là người chạy ở những chặng đầu tiên.

Điều đáng lưu ý trong luận điểm của Bezacier đó là phác thảo về một nền nghệ thuật tôn giáo. Trong đó, nghệ thuật quân sự, tang lễ và Thái miếu, lăng mộ thuộc về Nho giáo. Tháp Phật, tháp mộ, và tượng pháp thuộc nghệ thuật Phật giáo. Với góc nhìn từ chủ thể văn hóa, Bezacier coi các công trình nghệ thuật (dù là kiến trúc, điêu khắc, hay hội họa, nghi lễ,…) như là những dạng thức thể hiện khác nhau của thực hành tôn giáo và tín ngưỡng dân gian.

Louis Bezacier đến Hà Nội ngày 3 tháng Mười năm 1935, đảm nhiệm vai trò bảo tồn các công trình ở Bắc Kỳ, rồi ở miền Trung Việt Nam, khu vực địa lý rộn hơn Bắc Kỳ tính thêm cả phần lớn lãnh thổ vương quốc Champa cũ.

Ngay khi đến Việt Nam, Louis Bezacier đã tiến hành công tác tu bổ một trong những công trình đẹp nhất Bắc Kỳ là chùa Ninh Phúc (hay còn gọi là chùa Bút Tháp), ở tỉnh Bắc Ninh. Ông cũng thực hiện các cuộc khai quật nhằm tìm ra dấu vết của các công trình trước đó. Đến năm 1945, ông dành phần lớn thời gian và tâm huyết cho kiến trúc dân sự và tôn giáo cổ như chùa, lăng mộ, di tích cung điện triều Lê, cầu có mái che… ở châu thổ sông Hồng và tỉnh Thanh Hóa. Louis Bezacier cũng tu bổ một phù đồ gạch ở Bình Sơn, tỉnh Vĩnh Yên, có từ thế kỷ 11. Ông chính là người xác định được một phong cách mới: nghệ thuật Đại La (thế kỷ 11 - 12). Ngoài ra, Louis Bezacier còn chịu trách nhiệm tu bổ nhiều công trình Champa ở khu di tích Lý Sơn.

Một số tác phẩm tiêu biểu của Louis Bezacier: L’Architecture religieuse au Tonkin (Kiến trúc tôn giáo ở Bắc Kỳ, 1938), L’art et les constructions militaires annamites (Nghệ thuật và các công trình quân sự An Nam, 1941), Le panthéon bouddhique des pagodes du Tonkin (Điện thờ Phật giáo trong các chùa ở Bắc Kỳ, 1943), Essais sur l’art annamite (Tiểu luận về nghệ thuật An Nam, 1943), L’art vietnamien (Nghệ thuật Việt Nam, 1955).

Tin cùng chuyên mục

Biến tiềm năng thành tài năng - Nếu cơ hội không gõ cửa, chúng ta vẫn có cách tự mình mở cửa

Biến tiềm năng thành tài năng - Nếu cơ hội không gõ cửa, chúng ta vẫn có cách tự mình mở cửa

(PLVN) - Cuốn sách “Biến tiềm năng thành tài năng” (tựa gốc: Hidden Potential) của Adam Grant – giáo sư hàng đầu trong bảy năm liền của đại học Wharton và là tác giả cuốn “Dám nghĩ lại” nổi tiếng – sẽ giúp chúng ta mở khóa tiềm năng của mình, từ đó vươn đến những thành tựu lớn lao. Đây cũng là cuốn sách được ông Hoàng Nam Tiến, Phó Chủ tịch Hội đồng Trường ĐH FPT yêu thích và viết lời giới thiệu.

Đọc thêm

Hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng XHCN dưới tác động của CMCN 4.0: Những vấn đề pháp lý cơ bản

Hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng XHCN dưới tác động của CMCN 4.0: Những vấn đề pháp lý cơ bản
(PLVN) - Để giúp bạn đọc có thêm tài liệu nghiên cứu một số vấn đề lý luận và thực tiễn về những chế định pháp lý cơ bản trong thể chế kinh tế thị trường định hướng XHCN, Nhà xuất bản Tư pháp xuất bản cuốn “Hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng XHCN dưới tác động của CMCN 4.0: Những vấn đề pháp lý cơ bản” do TS. Phan Chí Hiếu và TS. Nguyễn Văn Cương làm đồng chủ biên.

Chỉ dẫn áp dụng Luật Đất đai năm 2024

Chỉ dẫn áp dụng Luật Đất đai năm 2024
(PLVN) - Nhằm đáp ứng nhu cầu tìm hiểu, áp dụng pháp luật đất đai của các cơ quan thi hành pháp luật và nhu cầu nghiên cứu, tìm hiểu pháp luật của đông đảo bạn đọc, Nhà xuất bản Tư pháp xuất bản cuốn “Chỉ dẫn áp dụng Luật Đất đai năm 2024” do PGS.TS. Nguyễn Thị Nga chủ biên.

Vượt qua 'vết thương' để sống và yêu

Cuốn sách “Phá vỡ khuôn mẫu”.
(PLVN) - Vienna Pharaon là một nhà trị liệu hôn nhân và gia đình được cấp phép và là một trong những chuyên gia được săn đón nhiều nhất ở New York trong lĩnh vực này. Vienna đã sáng lập nhóm thực hành Mindful Marriage and Family Therapy, với tài khoản @mindfulMFT trên Instagram, giúp hơn 600 nghìn người trên khắp thế giới chữa lành vết thương.

'Mùa hè năm ấy bên em là mãi mãi' - ấm áp và thấm đẫm tình người

“Mùa hè năm ấy bên em là mãi mãi” với thông điệp, tình yêu, lòng bao dung và nhiệt huyết của những con người hết lòng vì nghề nghiệp, vì xã hội. (Ảnh: Bảo Châu)
(PLVN) - Cuốn tiểu thuyết “Mùa hè năm ấy bên em là mãi mãi” với thông điệp, tình yêu, lòng bao dung và nhiệt huyết của những con người hết lòng vì nghề nghiệp, vì xã hội... chính là chìa khóa hóa giải mọi nghịch cảnh, mọi đau đớn, làm nên phép nhiệm màu trong thực tại này.

Một phác thảo toàn diện về Hà Nội thời cận đại

Một phác thảo toàn diện về Hà Nội thời cận đại
(PLVN) - Hà Nội thời cận đại - từ nhượng địa đến thành phố (1873 - 1945) nhằm giúp độc giả có một hình dung vừa bao quát vừa cụ thể, thấy được sự chuyển mình của Hà Nội trong quá trình trở thành một “thành phố Pháp” - thủ phủ của Liên bang Đông Dương, cuốn sách của tác giả Đào Thị Diến đã xây dựng một hệ thống lớp lang gồm 40 bài viết về hầu khắp các phương diện của lịch sử Hà Nội thời kỳ này.

Khát vọng Tây Hồ - Khát vọng Thăng Long

Khát vọng Tây Hồ - Khát vọng Thăng Long
(PLVN) - Hồ Tây - Tây Hồ là một mảnh hồn của Hà Nội, nơi ấy là biểu tượng, là ký ức làng lúa, làng hoa, bầy sâm cầm nhỏ, mặt gương Tây Hồ, quán cóc liêu xiêu một câu thơ… là khoảng trời mộng mơ, là thanh xuân của bao người đã đến, đã đi và ở lại với Thủ đô hơn ngàn năm tuổi.

Hồng Sơn "công chúa" ra mắt hồi ký

Hồng Sơn "công chúa" ra mắt hồi ký
(PLVN) - Chiều 9/10, tại TP HCM, Hồng Sơn cho ra mắt hồi ký "Hồng Sơn "công chúa" - Quái kiệt sân cỏ trong màu áo lính". Cuốn sách được anh ấp ủ trong hơn 7 năm qua.

'Pháp lý dành cho CEO' - Cẩm nang về kiến thức pháp lý dành cho lãnh đạo doanh nghiệp

Cuốn sách "Pháp lý dành cho CEO" sẽ góp phần giúp doanh nghiệp tránh được những rủi ro trong quá trình hoạt động.
(PLVN) - Vừa qua tại TP HCM, Luật sư Nguyễn Thành Tựu - chuyên gia trong lĩnh vực pháp lý doanh nghiệp, chính thức ra mắt cuốn sách "Pháp Lý Dành Cho CEO". Đây là một cẩm nang thiết yếu về kiến thức pháp lý dành cho các nhà lãnh đạo doanh nghiệp tại Việt Nam. Nó giúp các CEO quản lý doanh nghiệp hiệu quả, tránh rủi ro pháp lý và tuân thủ quy định pháp luật trong môi trường kinh doanh đầy thách thức hiện nay.

Xử lý kỷ luật viên chức - Lý luận và thực tiễn

Xử lý kỷ luật viên chức - Lý luận và thực tiễn
(PLVN) - Nhằm góp phần làm rõ hơn quy định của pháp luật về vấn đề xử lý kỷ luật viên chức, Nhà xuất bản Tư pháp xuất bản cuốn chuyên khảo “Xử lý kỷ luật viên chức - Lý luận và thực tiễn” của TS. Cao Vũ Minh và ThS. Nguyễn Nhật Khanh.

'Từ bỏ' để mở khóa thành công

'Từ bỏ' để mở khóa thành công
(PLVN) -  Ai cũng cho rằng một người thành công ở lĩnh vực nào đó là do họ đã kiên trì theo đuổi nó. Điều này luôn đúng khi ta nhìn lại quá trình phát triển đã qua của họ. Nhưng điều đó không có nghĩa rằng, nếu kiên trì theo đuổi bạn sẽ đạt được thành công.

Món ngon Sài Gòn trong ký ức một nhà báo

Món ngon Sài Gòn trong ký ức một nhà báo
(PLVN) - Nhà báo Cù Mai Công đã từng là phóng viên, biên tập viên, thư ký tòa soạn cho các tòa báo: Khăn Quàng Đỏ, Mực Tím, Tuổi Trẻ, Tuổi Trẻ Cười, Tuổi Trẻ Online. Từ những hoạt động tích cực trong nghề báo, năm 2005, Cù Mai Công đã được bình chọn là một trong 30 Gương mặt trẻ của thành phố 30 năm tại Đại hội Thanh niên tiên tiến Thành phố Hồ Chí Minh. Là người rất yêu TP HCM, Cù Mai Công đã xuất bản: “Sài Gòn by night” 6 tập; “Sài Gòn một thuở: Dân Ông Tạ đó” 3 tập…