Tiếng lòng của một nữ cung văn

Nữ cung văn Trịnh Tâm trong một buổi phục dựng hát văn thi miền bắc tại đền Lưu Phái
Nữ cung văn Trịnh Tâm trong một buổi phục dựng hát văn thi miền bắc tại đền Lưu Phái
(PLVN) - Từng là một người hát xin ở khắp cửa đền, cửa phủ ở miền Bắc, nhờ ý chí vươn lên, nặng lòng với nghề chị Trịnh Tâm đã trở thành nghệ nhân có tiếng của làng chầu văn miền Bắc hiện nay. Ở người phụ nữ ấy, dường như chưa bao giờ có sự nhụt chí và chán nản, mà chỉ có hai chữ “tài và tâm”. 

Đời người phụ nữ cũng truân chuyên mấy nỗi

Chị Trịnh Tâm là một nữ cung văn hay còn gọi là người hát văn trầu Thánh mỗi dịp lễ hầu bóng, lên đồng tại các đền phủ. Đến nay đã hơn 20 năm chị gắn bó với nghiệp hát với đủ nỗi truân chuyên. 

Chị Tâm bắt đầu đến với hát văn từ năm 14 tuổi, nhà nghèo, bố mất sớm, mẹ  thường xuyên bị ốm đau, người anh trai trụ cột vì một lần tai nạn mà nằm liệt. Chị Tâm buộc phải nghỉ học, đi ăn xin để phụ giúp gia đình. Cái nghề mà chẳng ai muốn làm, nhưng vì còn nhỏ chưa đủ tuổi lao động nên chị đành làm vậy. Cái duyên của số phận đã đưa chị đến cửa đền Sòng (một ngôi đền nổi tiếng xứ Thanh) để xin. Lần đầu tiên nghe những lời hát văn tại đền, chị Tâm đã bị cuốn hút một cách kỳ lạ. 

Cuộc đời đã cho chị Tâm một giọng hát đẹp, nhưng chuyện hôn nhân lại lắm nỗi truân chuyên. Chị kết hôn với một người đàn ông gốc Thái Bình, cũng là một cung văn lành nghề. Có với nhau được hai mặt con, anh khuyên chị bỏ nghề ở nhà làm ruộng vì nghĩ chị đi hát văn chưa thành nghề, không có tương lai. Hai vợ chồng lục đục, mái ấm ngày nào nay cũng chẳng còn bình yên. Anh và chị Tâm quyết định ly hôn, chị một mình nuôi cô con gái vừa tròn 14 tuổi.

“Anh chồng bảo tớ bỏ nghề ở nhà làm ruộng, đi hát không có tương lai, chỉ hơn mấy người hát ăn xin có manh chiếu rách thôi. Sau này, mình nghĩ lại, phải cảm ơn câu nói đó rất nhiều, đó là động lực mình cố gắng để tập luyện học hỏi thầy để có chỗ đứng như ngày hôm nay”, chị Tâm nghẹn ngào nhớ về quãng thời gian hôn nhân đầy sóng gió.

 

Bền bỉ theo nghề phụng Thánh

Chị Tâm vẫn nhớ những ngày đầu tiên chưa hát được, chị đi ăn xin để kiếm tiền với niềm ao ước một ngày không xa sẽ được học hát văn. Bước đầu tự học từ những đoạn văn cơ bản nhất  được các nghệ sĩ thu lại trên băng. Dần dà những câu hát văn mộc mạc ngấm vào trong máu, chị xin nhà đền ngồi hát ngoài sân để phụng Thánh, phục vụ du khách thập phương.

Đối với chị, khoảng thời gian lang thang khắp cửa đền xứ Thanh đã nuôi dưỡng tình yêu nghệ thuật hát chầu văn trong chị. Như một cơ duyên cửa Thánh, niềm đam mê nghệ thuật chính là động lực để chị vượt qua những khó khăn của cuộc sống. Đi ăn xin hát chỉ đủ nuôi sống bản thân, không có tiền thuê trọ chị xin ban quản lý các đền cho ngủ nhờ đền, có khi xin ngủ nhờ nhà dân gần đền. 

“Nhiều lần khổ quá, mình đã nghĩ là muốn bỏ. Nhưng cứ 1, 2 tuần không ngửi mùi hương khói là nhớ, lại chạy lên đền xin hát” chị Tâm chia sẻ.

Suốt 10 năm từ cô bé ăn xin ở đền Sòng, chị Tâm đã lang thang khắp các ngôi đền, phủ từ trong Nam đến ngoài Bắc để hát văn kiếm sống. “Tiếng lành đồn xa”, giọng hát của chị đều được mọi người yêu thích, ấn tượng về nữ cung văn không chỉ xinh đẹp, đàn giỏi, hát hay. Vì trong giới cung văn, đa số nam giới có lợi thế và nổi tiếng hơn. Nữ hát văn nhiều rào cản, hạn chế ít ai theo được nghề lâu dài. Nhưng chính tình yêu và sự bền bỉ của chị Tâm đã giúp chị trụ lại với nghề và ngày càng có tiếng trong giới hát văn miền Bắc.

 

Giờ đây, một mình chị Tâm nuôi con gái lớn, cô bé càng lớn càng giống mẹ. Ngay từ bé, em đã được chị truyền cho tình yêu nghệ thuật truyền thống. Cô bé bộc lộ tiềm năng về âm nhạc, đặc biệt hát văn từ rất sớm. 

Vượt qua những rào cản của nghề, khó nhọc của cuộc sống chị Tâm luôn dành hết cho tình yêu nghệ thuật hát chầu văn. Mong rằng chị có thể truyền đi thật nhiều ngọn lửa yêu nghề, yêu nghệ thuật dân tộc cho mọi người, đặc biệt là những người trẻ. 

Tin cùng chuyên mục

Nhạc sĩ Văn Cao - tác giả ca khúc “Mùa xuân đầu tiên”. (Ảnh: TL)

Những khúc ca mùa xuân đi cùng năm tháng

(PLVN) - Những ngày giáp Tết thật rộn ràng bởi những khúc ca xuân. Trong đó, không thể nào thiếu những ca khúc bất hủ đã đi cùng âm nhạc Việt nhiều thập kỉ. Đó không chỉ là bản hòa ca của niềm vui, tình yêu mà còn là giai điệu của những kí ức hào hùng đẹp đẽ, của niềm tin và hy vọng vào tương lai tươi sáng.

Đọc thêm

'Cánh chim đầu đàn' của nền âm nhạc cách mạng Việt Nam

Nhạc sĩ Đỗ Nhuận có cống hiến to lớn cho nền âm nhạc cách mạng Việt Nam. (Ảnh: Tư liệu)
(PLVN) - Được biết đến là người tiên phong trong sáng tác nhạc cách mạng, nhạc sĩ - chiến sĩ Đỗ Nhuận sở hữu kho tàng những tác phẩm âm nhạc cách mạng bất hủ, sống mãi với thời gian. Ngày nay, trong các buổi hòa nhạc hay đêm nhạc tôn vinh trang sử hào hùng và chói lọi của dân tộc Việt Nam, âm nhạc của ông vẫn vang lên như ngọn lửa bất diệt của lòng yêu nước và niềm tự hào dân tộc.

MV “Đà Nẵng vẫy gọi yêu” chính thức phát hành

MV “Đà Nẵng vẫy gọi yêu” chính thức phát hành
(PLVN) - MV “Đà Nẵng vẫy gọi yêu” chính thức phát hành vào tháng 12/2024. Đây là dự án âm nhạc mới nhất của nhạc sĩ Lê Minh Phương và đạo diễn Phan Ngọc Trung - được lấy cảm hứng từ ý thơ của nhà thơ Dương Quyết Thắng.

Lý do Kiều Duy đăng quang Hoa hậu Quốc gia Việt Nam 2024

Lý do Kiều Duy đăng quang Hoa hậu Quốc gia Việt Nam 2024
(PLVN) - Theo Trưởng Ban tổ chức Phạm Kim Dung, Kiều Duy được chọn vì sở hữu hình thể cân đối, hài hòa, trí tuệ xuất sắc và đáp ứng tiêu chí của cuộc thi. Cô có tố chất cần thiết để tham gia cuộc thi sắc đẹp quốc tế.

NSND Mai Hoa ra mắt đĩa than “Nốt trầm”

“Nốt trầm” không chỉ là một phong cách âm nhạc mà còn là thương hiệu giọng hát của NSND Mai Hoa (ảnh BTC).
(PLVN) - “Nốt trầm” không chỉ là một phong cách âm nhạc mà còn là thương hiệu giọng hát của NSND Mai Hoa. NSND Mai Hoa thích hát những bài buồn, nhưng là buồn ánh lên tia hy vọng, ánh lên niềm lạc quan về cuộc sống chứ không phải buồn não nề, bi ai.

"Hoa hậu Việt Nam năm 2024" góp phần nhân lên niềm tự hào dân tộc

Các Hoa hậu: Tiểu Vy, Ngọc Hân, Đỗ Thị Hà, Đỗ Mỹ Linh cùng hội ngộ (ảnh BTC).
(PLVN) - Được thiết kế chuỗi hoạt động giàu tính thực tế, đậm chất nhân văn, cuộc thi Hoa hậu Việt Nam năm 2024 sẽ góp phần nhân lên niềm tự hào dân tộc, lan tỏa lòng nhân ái và khát khao chinh phục những đỉnh cao mới trong mỗi người dân đất Việt, để từ đó làm "Rạng rỡ Việt Nam".

Nguyễn Mộc An dành Quán quân "Tiếng hát Hà Nội 2024"

Thí sinh xứ Nghệ Nguyễn Mộc An đã giành giải thưởng cao nhất của cuộc thi (ảnh BTC).
(PLVN) - Tối 25/12/2024 tại Nhà hát Hồ Gươm, Chung kết cuộc thi Tiếng hát Hà Nội 2024 do Đài Hà Nội tổ chức đã diễn ra với 15 thí sinh tranh tài. Với ca khúc "Lời ru" (sáng tác: Quang Thái) và "Mênh mang một khúc sông Hồng" (sáng tác: Phó Đức Phương), thí sinh xứ Nghệ - Nguyễn Mộc An đã giành giải thưởng cao nhất của cuộc thi.

Cần “luồng gió mới” cho phim truyền hình Việt Nam

Cần “luồng gió mới” cho phim truyền hình Việt Nam
(PLVN) - Sau giai đoạn thành công với các bộ phim về đề tài gia đình, phim truyền hình Việt Nam đang đứng trước thách thức lớn khi các mô típ quen thuộc dần trở nên nhàm chán. Trong bối cảnh đó, sự xuất hiện của những tác phẩm khai thác các đề tài mới mẻ cho thấy tín hiệu đáng mừng, khẳng định sự cần thiết của một “luồng gió mới” để làm phong phú mảng phim truyền hình và đáp ứng nhu cầu khán giả hiện nay.

Triển lãm “Thiên Quang” - câu chuyện ánh sáng đất trời Thăng Long

Triển lãm truyền tải ý nghĩa về ánh sáng đất trời, tri thức, văn hóa và lịch sử lâu đời đất Thăng Long (ảnh P.V)
(PLVN) - Triển lãm “Thiên Quang” khai thác câu chuyện về ánh sáng thiêng liêng của trời và đất soi chiếu Thăng Long - nơi hội tụ văn hóa, lịch sử và tinh hoa nghề thủ công truyền thống diễn ra tại khu Thái Học, Di tích Quốc gia đặc biệt Văn Miếu - Quốc Tử Giám (Hà Nội). Từ ngày 22/12/2024 đến ngày 25/3/2025

Câu chuyện thoát nghèo của người phụ nữ Mường chinh phục Liên hoan phim quốc tế

Chị Bùi Thị Thu Huyền cầm trên tay hai chiếc cúp danh dự của Liên hoan phim SineMaya 2024. (Ảnh: TYM)
(PLVN) - Những ngày cuối năm 2024, tin vui đã đến khi bộ phim ngắn mang tên “Escaping Poverty: A Story of a Muong Woman Supported by TYM” được xây dựng dựa trên câu chuyện có thật của chị Bùi Thị Thu Huyền, một phụ nữ dân tộc Mường sống tại Thanh Sơn, Phú Thọ, đã đạt giải tại Liên hoan phim quốc tế SineMaya 2024. Bộ phim gây ấn tượng khi chị Huyền và các thành viên trong gia đình tự đóng vai chính, mang đến cảm xúc chân thực và sâu sắc.

Cuộc đời buồn của 'ông hoàng bolero' Trúc Phương

Những bản nhạc sầu thương đã vận vào đời nhạc sĩ Trúc Phương. (Nguồn: Amnhac.net)
(PLVN) - Nhạc sĩ Trúc Phương nổi tiếng khoảng những năm 60 của thế kỷ trước với dòng nhạc bolero uyển chuyển, hấp dẫn. Mỗi câu hát, lời ca của ông đều gắn liền với thân phận con người trôi nổi, đau thương, buồn khổ. Có lẽ, âm nhạc đã vận vào cuộc đời của nhạc sĩ Trúc Phương “chữ tài đi với chữ tai một vần”.