Tiếng lòng của một nữ cung văn

Nữ cung văn Trịnh Tâm trong một buổi phục dựng hát văn thi miền bắc tại đền Lưu Phái
Nữ cung văn Trịnh Tâm trong một buổi phục dựng hát văn thi miền bắc tại đền Lưu Phái
(PLVN) - Từng là một người hát xin ở khắp cửa đền, cửa phủ ở miền Bắc, nhờ ý chí vươn lên, nặng lòng với nghề chị Trịnh Tâm đã trở thành nghệ nhân có tiếng của làng chầu văn miền Bắc hiện nay. Ở người phụ nữ ấy, dường như chưa bao giờ có sự nhụt chí và chán nản, mà chỉ có hai chữ “tài và tâm”. 

Đời người phụ nữ cũng truân chuyên mấy nỗi

Chị Trịnh Tâm là một nữ cung văn hay còn gọi là người hát văn trầu Thánh mỗi dịp lễ hầu bóng, lên đồng tại các đền phủ. Đến nay đã hơn 20 năm chị gắn bó với nghiệp hát với đủ nỗi truân chuyên. 

Chị Tâm bắt đầu đến với hát văn từ năm 14 tuổi, nhà nghèo, bố mất sớm, mẹ  thường xuyên bị ốm đau, người anh trai trụ cột vì một lần tai nạn mà nằm liệt. Chị Tâm buộc phải nghỉ học, đi ăn xin để phụ giúp gia đình. Cái nghề mà chẳng ai muốn làm, nhưng vì còn nhỏ chưa đủ tuổi lao động nên chị đành làm vậy. Cái duyên của số phận đã đưa chị đến cửa đền Sòng (một ngôi đền nổi tiếng xứ Thanh) để xin. Lần đầu tiên nghe những lời hát văn tại đền, chị Tâm đã bị cuốn hút một cách kỳ lạ. 

Cuộc đời đã cho chị Tâm một giọng hát đẹp, nhưng chuyện hôn nhân lại lắm nỗi truân chuyên. Chị kết hôn với một người đàn ông gốc Thái Bình, cũng là một cung văn lành nghề. Có với nhau được hai mặt con, anh khuyên chị bỏ nghề ở nhà làm ruộng vì nghĩ chị đi hát văn chưa thành nghề, không có tương lai. Hai vợ chồng lục đục, mái ấm ngày nào nay cũng chẳng còn bình yên. Anh và chị Tâm quyết định ly hôn, chị một mình nuôi cô con gái vừa tròn 14 tuổi.

“Anh chồng bảo tớ bỏ nghề ở nhà làm ruộng, đi hát không có tương lai, chỉ hơn mấy người hát ăn xin có manh chiếu rách thôi. Sau này, mình nghĩ lại, phải cảm ơn câu nói đó rất nhiều, đó là động lực mình cố gắng để tập luyện học hỏi thầy để có chỗ đứng như ngày hôm nay”, chị Tâm nghẹn ngào nhớ về quãng thời gian hôn nhân đầy sóng gió.

 

Bền bỉ theo nghề phụng Thánh

Chị Tâm vẫn nhớ những ngày đầu tiên chưa hát được, chị đi ăn xin để kiếm tiền với niềm ao ước một ngày không xa sẽ được học hát văn. Bước đầu tự học từ những đoạn văn cơ bản nhất  được các nghệ sĩ thu lại trên băng. Dần dà những câu hát văn mộc mạc ngấm vào trong máu, chị xin nhà đền ngồi hát ngoài sân để phụng Thánh, phục vụ du khách thập phương.

Đối với chị, khoảng thời gian lang thang khắp cửa đền xứ Thanh đã nuôi dưỡng tình yêu nghệ thuật hát chầu văn trong chị. Như một cơ duyên cửa Thánh, niềm đam mê nghệ thuật chính là động lực để chị vượt qua những khó khăn của cuộc sống. Đi ăn xin hát chỉ đủ nuôi sống bản thân, không có tiền thuê trọ chị xin ban quản lý các đền cho ngủ nhờ đền, có khi xin ngủ nhờ nhà dân gần đền. 

“Nhiều lần khổ quá, mình đã nghĩ là muốn bỏ. Nhưng cứ 1, 2 tuần không ngửi mùi hương khói là nhớ, lại chạy lên đền xin hát” chị Tâm chia sẻ.

Suốt 10 năm từ cô bé ăn xin ở đền Sòng, chị Tâm đã lang thang khắp các ngôi đền, phủ từ trong Nam đến ngoài Bắc để hát văn kiếm sống. “Tiếng lành đồn xa”, giọng hát của chị đều được mọi người yêu thích, ấn tượng về nữ cung văn không chỉ xinh đẹp, đàn giỏi, hát hay. Vì trong giới cung văn, đa số nam giới có lợi thế và nổi tiếng hơn. Nữ hát văn nhiều rào cản, hạn chế ít ai theo được nghề lâu dài. Nhưng chính tình yêu và sự bền bỉ của chị Tâm đã giúp chị trụ lại với nghề và ngày càng có tiếng trong giới hát văn miền Bắc.

 

Giờ đây, một mình chị Tâm nuôi con gái lớn, cô bé càng lớn càng giống mẹ. Ngay từ bé, em đã được chị truyền cho tình yêu nghệ thuật truyền thống. Cô bé bộc lộ tiềm năng về âm nhạc, đặc biệt hát văn từ rất sớm. 

Vượt qua những rào cản của nghề, khó nhọc của cuộc sống chị Tâm luôn dành hết cho tình yêu nghệ thuật hát chầu văn. Mong rằng chị có thể truyền đi thật nhiều ngọn lửa yêu nghề, yêu nghệ thuật dân tộc cho mọi người, đặc biệt là những người trẻ. 

Tin cùng chuyên mục

“Đám cưới chuột” đậm chất lễ hội dân gian qua ngôn ngữ xiếc (Ảnh: BTC)

Xiếc 'Đám cưới chuột' sắp 'trình làng'

(PLVN) - Chương trình xiếc tạp kỹ “Đám cưới chuột” được dàn dựng thông qua ngôn ngữ hành động của xiếc với các thể loại: nhào lộn, tung hứng, thăng bằng, ảo thuật… để kể lại một câu chuyện vừa hài hước, hóm hỉnh, vừa mang ý nghĩa giáo dục một cách hấp dẫn, đậm chất lễ hội dân gian.

Đọc thêm

Thị trường nhạc Việt trỗi dậy mạnh mẽ

Thị trường âm nhạc Việt Nam có tiềm năng rất lớn để thu hút thế hệ trẻ. (Ảnh: Mai Trang)
(PLVN) - Vừa qua, tại sân vận động Mỹ Đình, Hà Nội, show diễn “Anh trai say hi” đã thu hút hàng chục nghìn người tham dự, theo số liệu theo Ban Tổ chức công bố. Đây là một hiện tượng đặc biệt, khi phần lớn người đến tham dự đều trong độ tuổi rất trẻ. Trong hai đêm diễn nhận được sự quan tâm lớn của nhiều người hâm mộ. Hàng nghìn khán giả xếp hàng trước cổng sân vận động từ tờ mờ sáng nhằm giành một vị trí đẹp. Vé xem chương trình liên tục cháy hàng trên mọi mức giá từ vé phổ thông đến vé hạng nhất.

Hạn chế hình ảnh diễn viên sử dụng thuốc lá để bảo vệ giới trẻ

Cảnh hút thuốc trong phim "Tháng năm rực rỡ", phim được dán nhãn cấm khán giả dưới 16 tuổi.
(PLVN) - Các diễn viên, ca sỹ sử dụng việc hút thuốc lá như một cách thể hiện tính cách nhân vật hoặc thể hiện tâm trạng trong quá trình biểu diễn. Chuyên gia cho rằng điều này ảnh hưởng rất lớn đến hành vi, lối sống của giới trẻ, do đó Thông tư 14/2024 được ban hành là kịp thời, góp phần thiết thực bảo vệ thể chất và tinh thần thế hệ tương lai của đất nước.

Hiện thực hóa giấc mơ nhạc kịch “made in Việt Nam”

Vở nhạc kịch Tấm Cám. (Ảnh: Khắc Duy)
(PLVN) - Sau nhiều năm vắng bóng tại Việt Nam, hàng loạt chương trình nhạc kịch đặc sắc mang đậm văn hóa Việt được đầu tư công phu với những tâm huyết của các nghệ sĩ nhằm thu hút khán giả yêu nghệ thuật và thực hiện hóa giấc mơ nhạc kịch Việt Nam vươn ra thế giới.

“Anh trai say hi” “Anh trai vượt ngàn chông gai” cùng dắt tay vào vòng bầu chọn Giải Mai Vàng 2024

“Anh trai say hi” đang là ứng cử viên của Giải Mai Vàng 2024 hạng mục Chương trình trên nề tảng số - truyền hình
(PLVN) -  Hội đồng Nghệ thuật Giải Mai Vàng đã chính thức công bố kết quả đề cử Giải Mai Vàng lần thứ 30. Sau hơn hai tháng tiếp nhận đề cử từ bạn đọc, từ 15/9 đến hết ngày 25/11/2024, cuộc họp của Hội đồng Nghệ thuật đã hoàn tất việc lựa chọn những ứng viên xuất sắc trong 14 hạng mục của Giải Mai Vàng năm nay.

Hé lộ sân khấu choáng ngợp của siêu nhạc hội 8WONDER Winter trước giờ G

Hé lộ sân khấu choáng ngợp của siêu nhạc hội 8WONDER Winter trước giờ G
(PLVN) -  Toàn bộ phần sân khấu “đóng băng” 8WONDER Winter đã hoàn thiện những khâu setup cuối cùng để sẵn sàng chào đón ban nhạc hàng đầu thế giới Imagine Dragons và dàn Vpop Việt đình đám trước hàng chục ngàn khán giả Sài Thành. Ban nhạc hàng đầu thế giới dự kiến sẽ đến TP.HCM chiều hôm nay để sẵn sàng cho siêu nhạc hội tại đại đô thị Vinhomes Grand Park.

Lễ hội vía Bà Chúa Xứ núi Sam được UNESCO ghi danh là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại

Tượng Bà Chúa Xứ được đặt ở chánh điện.
(PLVN) - Ngày 4/12/2024, tại thủ đô Asunción, Paraguay, trong khuôn khổ Kỳ họp lần thứ 19 Uỷ ban liên Chính phủ Công ước 2003 về bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể, Lễ hội vía Bà Chúa Xứ núi Sam của Việt Nam chính thức được Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên hợp quốc (UNESCO) ghi danh là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.

Có gì ở 'Lật mặt 8' của Lý Hải?

Có gì ở 'Lật mặt 8' của Lý Hải?
(PLVN) - Chiều 4/12, tại TP HCM, Lý Hải công bố dự án và dàn diễn viên đóng “Lật mặt 8: Vòng tay nắng”. Trong đó, TikToker nổi tiếng Lê Tuấn Khang được quan tâm khi đảm nhận một vai trong phim.

'Thối não' là từ nổi bật nhất năm 2024

"Brain rot" (tạm dịch: thối não) được Từ điển Oxford công bố là từ của năm 2024. Ảnh: Oxford University Press.
(PLVN) - "Brain rot" (tạm dịch: thối não) được Từ điển Oxford công bố là từ của năm 2024. Từ dùng để bày tỏ lo ngại về việc tiêu thụ quá nhiều nội dung trên mạng xã hội có thể làm sa sút trí tuệ, tinh thần.