Tiền tỷ để dựng kịch “Người đàn bà tỷ phú về thăm quê”

- Chọn dựng “Người đàn bà tỷ phú về thăm quê” mà không phải là một kịch bản “đình đám” nào của Đức, chắc phải có lý do?

           Năm 1985, nhà hát đã dựng vở Ba nhà vật lý của tác giả Friedrich Duerenmatt, nên có thể xem Friedrich Duerenmatt không phải là “người lạ”. Kịch của Friedrich Duerenmatt có cốt truyện đơn giản nhưng ý tưởng nhân văn của vở diễn rất sâu sắc, ngôn ngữ và hành động kịch gần gũi với người Việt Nam. Nhân vật chính là một phụ nữ đa tình, bị ruồng bỏ trong lúc bụng mang dạ chửa. Lang bạt kiếm sống bằng thân xác, sau khi trở thành vợ của một tỷ phú, người đàn bà  quay  về với ý định trả thù người đàn ông đã ruồng bỏ mình cùng lời tuyên bố nếu người đàn ông bạc tình kia phải chết, sẽ cho dân làng một số tiền lớn để họ đổi đời. Kết cục, lại phải ra đi, vì dân làng thà chịu khổ chứ không cần số tiền nhơ nhuốc ấy. Có tới 3 bản dịch Người đàn bà tỷ phú về thăm quê được “trình duyệt” ( của Lê Chu Cầu, Phạm Thị Hoài và Nguyễn Thị Minh Ngọc), cho thấy đó là tác phẩm được giới chuyên môn  rất  quan tâm.

           - Còn đạo diễn  Rudo- Straub, đó có phải là lựa chọn số 1 của Nhà hát?

            Đây là dự án hợp tác giữa Việt Nam và Đức, nên mọi sự lựa chọn đều phải được trao đổi và thống nhất giữa hai bên. Theo tôi biết, tại Thuỵ Sĩ  Rudo- Straub là một tên tuổi khá nổi tiếng không chỉ ở lĩnh vực sân khấu mà  ở  cả lĩnh vực điện ảnh. Rudo- Straub sẽ dựng vở theo phong cách mới, phát huy khả năng “kép” của diễn viên, vừa hoá thân vào các nhân vật để diễn tả tâm trạng , vừa trực tiếp trở thành vật trang trí trên sân khấu. Nói là mới, nhưng là mới với ta, chứ trên thế giới  thì đã là cũ rồi. Trên thực tế, hơn 30 năm trước khi dựng vở Hai cây thông,  đạo diễn Hà Nhân đã sử dụng cách dựng này nhưng làm chưa tới.

           - Công việc tập luyện chỉ hơn 1 tháng, liệu  sự bất đồng ngôn ngữ có là rào cản khiến những ý tưởng sáng tạo của đạo diễn không được “hiện thực hoá” bởi dàn diễn viên Việt Nam đông tới hơn 50 người?

            - Chúng tôi có kinh nghiệm trong việc dựng vở hợp tác nên đã chuẩn bị những giải pháp để hạn chế những bất cập nảy sinh do bất đồng ngôn ngữ. Điều chúng tôi lo ngại nhất hiện nay là công tác di chuyển diễn viên trong quá trình biểu diễn. Dự kiến sẽ có 10 buổi diễn, 5 buổi tại Hà Nội (công diễn ngày 20.11) , 1 buổi tại Hải Phòng và 4 buổi tại thành phố Hồ Chí Minh (khoảng cuối tháng 12). Lần đầu tiên, chúng tôi dốc toàn bộ lực lượng vào thành phố Hồ Chí Minh. Gần 70 người (cả nhân viên kỹ thuật) sẽ phải di chuyển bằng máy bay để bảo đảm sức khoẻ và lịch trình biểu diễn.

            - Diễn viên chính lại là NSƯT Lan Hương… Không có gương mặt tài năng mới nào sao?

            - Lan Hương hợp vai, bảo đảm cho sự thành công của vai diễn. Tất nhiên chúng tôi cũng muốn có những gương mặt mới đủ thanh và sắc gánh những vai diễn nặng ký này nhưng khó quá. Từ nhiều năm nay, Nhà hát phải ăn đong diễn viên. Mỗi khoá diễn viên của trường SK&ĐA ra trường, chọn được vài em, nhưng chưa tìm được  sự đích thực của công tác đào tạo ở số diễn viên trẻ này. Lấy về để rồi lại mất công đào tạo lại. Từ 2 năm nay chúng tôi đã chuẩn bị dự án đào tạo diễn viên bậc trung cấp ngay tại nhà hát nhưng chưa được Bộ VH-TT phê duyệt. Cá nhân tôi cho rằng, đối với diễn viên không cần đào tạo bậc đại học. Tài năng nằm ở khả năng của mỗi cá nhân, nếu không có tài thực sự thì dẫu có tốt nghiệp đại học cũng chẳng để làm gì. Nếu đào tạo tại nhà hát, chúng tôi sẽ có cách đào tạo riêng, một mặt mời các giáo viên của trường SK&ĐA giảng dạy theo giáo trình của trường, mặt khác mời các nghệ sĩ có kinh nghiệm trực tiếp giảng dạy, truyền nghệ thực tiễn cho các em. Với nghệ thuật, cách dạy này mới đem lại hiệu quả, chứ không phải là lối dạy chay, học chay. Nếu dự án đào tạo tại nhà hát được chấp nhận, hy vọng vài năm nữa khán giả sẽ được xem những vai diễn do những diễn viên trẻ có triển vọng đảm nhiệm.

           - Đầu tư 60.000 USD, nhà hát có đặt kế hoạch doanh thu ở vở diễn này không?

-Có nhiều phong cách sân khấu mới của thế giới hiện tại vẫn là câu hỏi lớn đối với nghệ sĩ Việt Nam.Vì thế, hợp tác  trong lĩnh vực nghệ thuật mục đích chính là để nghệ sĩ học tập những kinh nghiệm sáng tác, biểu diễn của bạn từ đó nâng cao chất lượng sáng tác và biểu diễn của mình. Trong điều kiện sân khấu Việt Nam đang ế ẩm khách như hiện nay nếu đặt mục đích doanh thu bằng những vở diễn nghệ thuật là rất khó.