Nếu hệ thống các trường ĐH kiểm soát tốt sự đánh giá trong quá trình đào tạo thì những học sinh “ăn may” trong kỳ thi đầu vào cũng sẽ bị loại nếu thực sự không có năng lực. Kỳ thi THPT quốc gia chỉ là kỳ thi đầu tiên chuyển tiếp từ phổ thông lên ĐH nên còn nhiều thời gian để rèn luyện các sinh viên có đầy đủ các yếu tố về tư duy, sáng tạo phát triển theo đúng mục tiêu đào tạo nhân tài.
Trước lo ngại với thi trắc nghiệm là thí sinh cứ khoanh bừa cũng có thể đỗ tốt nghiệp và nếu các trường dùng kết quả kỳ thi này để xét tuyển ĐH thì sẽ có thí sinh đỗ ĐH theo kiểu “ăn may”, TS Lê Thống Nhất khẳng định: đỗ theo kiểu “ăn may” trong một kỳ thi, dù thi tự luận vẫn sẽ xảy ra. Nguyên nhân có thể do sự sơ hở hoặc tiêu cực trong khâu coi thi, thậm chí cố tình tiêu cực ở khâu chấm thi. Không ai dám đảm bảo môn Toán thi tự luận sẽ không có đỗ “oan”! Vậy đỗ “oan” ở kỳ thi trắc nghiệm môn Toán cũng có thể xảy ra đối với cả việc đỗ tốt nghiệp và xét vào học ĐH là chuyện bình thường.
Để khắc phục, cần tính đến việc đề thi trắc nghiệm cho mỗi học sinh sẽ như thế nào để ngăn chặn tiêu cực hoặc đỗ do “may mắn”. Theo Bộ GD-ĐT, đề thi không chỉ xáo trộn về thứ tự câu hỏi, thứ tự đáp án mà có cả sự khác nhau về đề thi. Xác suất để một học sinh do “may mắn” đạt được điểm cao khi thi trắc nghiệm môn Toán chỉ ngang với trúng xổ số độc đắc. Vừa qua, dư luận xôn xao về một học sinh được 10 điểm thi trắc nghiệm môn Lý khi điểm Toán bằng 0 cũng là một “giải độc đắc” cho kỳ thi 2016.
Trước lo ngại khả năng bùng nổ lò luyện thi trắc nghiệm trước kỳ thi này, TS Lê Thống Nhất cảnh báo: Các bạn học sinh không nên quá tin vào quảng cáo. Nhiều bài giảng mang danh là luyện thi trắc nghiệm nhưng chỉ đưa ra một số mẹo chọn đáp án. Thậm chí, có người tưởng thi trắc nghiệm môn Toán là thi tính toán nhanh nên chủ yếu luyện việc sử dụng máy tính cầm tay. Thật sai lầm khi nghĩ như vậy!
Nếu các đáp án cho trước lại là các mệnh đề, các cách sắp thứ tự hay các hình vẽ thì các bạn bấm máy tính để chọn đáp án được không?. Nếu cân đối các loại câu hỏi trong đề thi môn Toán thì kĩ năng tính nhanh chỉ chiếm tỷ lệ nào đó. Một nguyên tắc khi làm bài trắc nghiệm với đề thi chuẩn là phải nắm vững kiến thức cơ bản và có khả năng phán đoán tốt một cách có cơ sở thì các em mới có thể đạt điểm cao trong kỳ thi này.
Và điều bất ngờ nhất trong đề thi minh họa Toán THPTQG năm nay, không phải là hình thức thi trắc nghiệm đã được báo trước mà chính là nội dung kiến thức trong đề thi chỉ gọn trong kiến thức lớp 12, khác xa với truyền thống thi từ rất nhiều năm nay là đủ 3 khối 10 ,11 ,12. Có lẽ do năm đầu Toán chuyển sang thi trắc nghiệm nên Bộ GD-ĐT lo học sinh không kịp thích ứng từ những năm học trước.
