Những bước phát triển vượt bậc
Trong nền kinh tế thị trường nói chung và đăng ký biện pháp bảo đảm nói riêng, việc công khai, minh bạch tình trạng pháp lý của tài sản giúp cá nhân, tổ chức có nguồn thông tin tin cậy để tra cứu trước khi xem xét, quyết định giao kết hợp đồng, đầu tư, cho vay vốn là hết sức cần thiết. Với ý nghĩa đó thì việc đăng ký biện pháp bảo đảm làm một trong những công cụ hữu hiệu để công khai hóa thông tin về tài sản bảo đảm; xác lập hiệu lực đối kháng của biện pháp bảo đảm và xác định thứ tự ưu tiên thanh toán của các bên cùng nhận bảo đảm khi xử lý tài sản bảo đảm; giúp bảo đảm an toàn pháp lý cho các bên tham gia giao dịch dân sự, kinh tế...
Việc đăng ký biện pháp bảo đảm lần đầu tiên được quy định cụ thể trong Nghị định số 08/2000/NĐ-CP ngày 10/3/2000 của Chính phủ về đăng ký giao dịch bảo đảm. Trên cơ sở đó, ngày 10/7/2001, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 104/2001/QĐ-TTg về việc thành lập Cục Đăng ký quốc gia giao dịch bảo đảm thuộc Bộ Tư pháp. Trong 20 năm qua, cùng với sự hình thành và phát triển của Cục Đăng ký quốc gia giao dịch bảo đảm, công tác đăng ký biện pháp bảo đảm bằng động sản (không phải là tàu bay, tàu biển) luôn được đánh giá là lĩnh vực tiên phong hàng đầu về ứng dụng công nghệ thông tin vào công tác đăng ký biện pháp bảo đảm, cải cách thủ tục hành chính, cung cấp dịch vụ công cho người dân, doanh nghiệp, các tổ chức tín dụng và đã có những bước phát triển vượt bậc.
Giai đoạn từ năm 2001 đến trước ngày 19/3/2012, Cục Đăng ký quốc gia giao dịch bảo đảm đã kịp thời tham mưu cho lãnh đạo Bộ Tư pháp xây dựng phần mềm đăng ký giao dịch bảo đảm và thực hiện hiệu quả việc ứng dụng phần mềm này tại các Trung tâm Đăng ký giao dịch, tài sản.
Giai đoạn từ ngày 19/3/2012 đến ngày 10/7/2017, hệ thống đăng ký trực tuyến giao dịch bảo đảm bằng động sản (không phải là tàu bay, tàu biển) ở mức độ 3 đã chính thức được vận hành để áp dụng thống nhất trong phạm vi toàn quốc từ ngày 19/3/2012. Hệ thống đăng ký trực tuyến này đã được sử dụng ổn định và ngày càng hiệu quả trong những năm tiếp theo, tỷ lệ đăng ký trực tuyến ngày càng tăng.
Từ 7/2017 đến nay, Cục Đăng ký đã chính thức vận hành Hệ thống đăng ký trực tuyến ở mức độ 4 về dịch vụ công trực tuyến. Năm 2020, Cục Đăng ký đã phối hợp với các đơn vị liên quan thực hiện việc kết nối, đồng bộ trạng thái hồ sơ lên Cổng Dịch vụ công của Bộ Tư pháp, Cổng Dịch vụ công Quốc gia.
Nhiều lợi ích của đăng ký trực tuyến
Hiện nay việc đăng ký trực tuyến biện pháp bảo đảm bằng động sản (không phải là tàu bay, tàu biển) được thực hiện tại Trung tâm Đăng ký giao dịch, tài sản của Cục Đăng ký quốc gia giao dịch bảo đảm thuộc Bộ Tư pháp. Hệ thống này được nâng cấp và hoàn thiện lên mức độ 4 về cung cấp dịch vụ công trực tuyến, giúp người dân và doanh nghiệp giảm thiểu thời gian chờ đợi và chi phí đi lại khi thực hiện đăng ký, cung cấp thông tin về biện pháp bảo đảm so với phương thức đăng ký biện pháp bảo đảm truyền thống là đăng ký trực tiếp.
Đăng ký trực tuyến biện pháp bảo đảm góp phần minh bạch hóa nền hành chính quốc gia, giúp đẩy nhanh tiến độ xử lý hồ sơ, giảm thủ tục giấy tờ, giảm chi phí hoạt động đồng thời hạn chế sự phiền hà, sách nhiễu của cán bộ, công chức có thể xảy ra trong quá trình thực thi chức năng, nhiệm vụ của mình.
Bên cạnh đó, trước tình hình diễn biến phức tạp và nguy hiểm của đại dịch COVID-19 thì việc việc đăng ký trực tuyến là giải pháp hữu hiệu, vẫn đảm bảo tiến độ xử lý công việc vừa hạn chế việc lây nhiễm dịch bệnh, qua đó góp phần phòng, chống dịch hiệu quả.
Để tiếp tục phát huy những tiện ích và hiệu quả về đăng ký biện pháp bảo đảm do Hệ thống đăng ký trực tuyến biện pháp bảo đảm mang lại, bên cạnh việc hoàn thiện thể chế về đăng ký biện pháp bảo đảm nói chung và đăng ký trực tuyến biện pháp bảo đảm bằng động sản (không phải là tàu bay, tàu biển) nói riêng, cơ quan có thẩm quyền cần có những giải pháp cụ thể.
Theo đó, cần tiếp tục hoàn thiện, nâng cấp Hệ thống đăng ký trực tuyến biện pháp bảo đảm theo hướng tạo thuận lợi tốt nhất cho người dân, doanh nghiệp; đặc biệt chú trọng cơ chế trao đổi thông tin đăng ký biện pháp bảo đảm giữa các cơ quan đăng ký biện pháp bảo đảm và cơ quan đăng ký quyền sở hữu, quyền sử dụng, quyền lưu hành tài sản, các cơ quan thi hành án dân sự, Văn phòng thừa phát lại.
Tăng cường công tác truyền thông và quảng bá hiệu quả của Hệ thống đăng ký trực tuyến biện pháp bảo đảm để người dân, doanh nghiệp hiểu rõ hơn về lợi ích mang lại từ việc sử dụng dịch vụ công trực tuyến, tạo nhiều giá trị hơn nữa trong đời sống kinh tế và xã hội, giảm thiểu tối đa rủi ro, tranh chấp đối với tài sản bảo đảm, tạo đà khơi thông nguồn vốn phát triển sản xuất, kinh doanh.
Tập trung nghiên cứu, xây dựng, hoàn thiện thể chế, đặc biệt nghiên cứu xây dựng Luật Các biện pháp bảo đảm thực hiện nghĩa vụ để làm rõ vị trí, định hướng phát triển của thể chế về bảo đảm thực hiện nghĩa vụ, thiết chế đăng ký biện pháp bảo đảm, đăng ký giao dịch, tài sản, tạo tiền đề chiến lược cho việc hoàn thiện hơn cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền, chức năng, nhiệm vụ của các đơn vị sự nghiệp phù hợp với yêu cầu trong tình hình mới.
"Bài/Loạt bài tuyên truyền thực hiện Nghị quyết 84/NQ-CP ngày 29/5/2020 của Chính phủ"