Tiến độ lập quy hoạch rất chậm

Chủ tịch Quốc hội (QH) Vương Đình Huệ đã nêu rõ bất cập trên khi phát biểu chỉ đạo tại Hội thảo “Việc thực hiện chính sách, pháp luật về công tác quy hoạch kể từ khi Luật Quy hoạch có hiệu lực thi hành” do Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường phối hợp với Liên hiệp các hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (VUSTA) tổ chức hôm nay (31/3).

Thay mặt Đảng đoàn QH và Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH), Chủ tịch QH Vương Đình Huệ hoan nghênh các chuyên gia, nhà khoa học hàng đầu trong lĩnh vực quy hoạch của đất nước đã tham dự Hội thảo về nội dung hết sức quan trọng, phục vụ trực tiếp chuyên đề giám sát tối cao đầu tiên của QH khóa XV.

Chủ tịch QH khẳng định, quy hoạch có vai trò hết sức quan trọng đối với sự phát triển của đất nước nói chung, phát triển kinh tế - xã hội nói riêng. Quy hoạch vừa là tiền đề nhưng đồng thời cũng là động lực cho sự phát triển.

Vì vậy, Quy hoạch bao giờ cũng phải có tính dài hơi và phải đi trước một bước. Công tác quy hoạch, quản lý quy hoạch phải luôn luôn được coi là nhiệm vụ hàng đầu trong quản lý nhà nước và trong phát triển kinh tế - xã hội.

Quy hoạch và quản lý quy hoạch đã được lập từ nhiều năm nay. Đến năm 2017, QH đã ban hành Luật Quy hoạch và có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2019. Tuy nhiên, quá trình thực hiện Luật Quy hoạch đã bộc lộ nhiều lúng túng.

Do đó, ngày 16/8/2019, UBTVQH đã ban hành Nghị quyết 751/2019/UBTVQH14 giải thích một số nội dung của Luật Quy hoạch để gỡ vướng mắc, cho phép lập quy hoạch song song, đồng thời, quy hoạch nào xong trước thì phê duyệt trước, sau đó sẽ điều chỉnh theo nguyên tắc quy hoạch cấp dưới phải phù hợp với quy hoạch cấp trên.

Cùng với Luật Quy hoạch và Nghị quyết số 751 của UBTVQH, thời gian qua, QH đã sửa đổi, bổ sung 73 luật có liên quan. Thực tế hiện nay công tác quy hoạch vẫn đang được điều chỉnh bởi 3 Luật gồm: Luật Quy hoạch (gồm Quy hoạch tổng thể quốc gia, các quy hoạch quốc gia, quy hoạch ngành quốc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh), Luật Quy hoạch xây dựng (lập quy hoạch nông thôn) và Luật Quy hoạch đô thị (lập quy hoạch đô thị).

Riêng với 5 thành phố trực thuộc Trung ương có hai loại quy hoạch tỉnh gồm: quy hoạch chung được lập theo Luật Quy hoạch đô thị và quy hoạch tổng thể được lập theo quy định của Luật Quy hoạch.

Chủ tịch QH cho biết, quá trình triển khai công tác quy hoạch vừa qua có hai vấn đề lớn khiến Lãnh đạo Đảng, Nhà nước, QH, cử tri và Nhân dân lo lắng, băn khoăn. Vấn đề thứ nhất là tiến độ lập quy hoạch rất chậm. Luật đã có hiệu lực thi hành từ đầu năm 2019 nhưng đến nay hầu hết các quy hoạch phải lập theo Luật Quy hoạch đều chưa được phê duyệt.

Tiến độ lập quy hoạch rất chậm là một vấn đề vướng mắc trong thực thi Luật Quy hoạch.

Hiện mới chỉ có 1 quy hoạch quốc gia về sử dụng đất, 4 quy hoạch ngành quốc gia trong lĩnh vực giao thông, 1 quy hoạch vùng Đồng bằng Sông Cửu Long và 1 quy hoạch tỉnh Bắc Giang… được phê duyệt. Dự báo lý tưởng nhất thì cũng phải đến hết năm 2022, các quy hoạch còn lại mới hoàn thành.

Nhiều vướng mắc dẫn đến sự chậm trễ này cũng đã được Đoàn giám sát của QH ghi nhận khi làm việc với các bộ, ngành, địa phương và Chính phủ như kinh phí, tư vấn, các văn bản hướng dẫn thi hành… Câu chuyện đặt ra ở đây là việc chậm trễ như vậy ảnh hưởng như thế nào đến sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, của các địa phương?

Bên cạnh đó, vì chưa hoàn thành các quy hoạch theo Luật Quy hoạch nên vừa đang triển khai lập quy hoạch mới, vừa cho phép sử dụng và sẽ điều chỉnh các quy hoạch cũ. “Hai hệ thống này sẽ chạy song song đến bao giờ?”, Chủ tịch QH nêu câu hỏi.

Vấn đề thứ hai là chất lượng của các quy hoạch có đáp ứng được yêu cầu kiến tạo sự phát triển của đất nước hay không.

Từ hai vấn đề trên, Chủ tịch QH cũng nhấn mạnh, phải làm rõ “chúng ta đã làm thế nào”, tức là QH, Chính phủ và các cơ quan liên quan đã thực hiện chính sách, pháp luật về công tác quy hoạch như thế nào, những kết quả tích cực phải khẳng định, những vướng mắc, bất cập phải chỉ rõ và kiến nghị các giải pháp, không đổ lỗi cho ai mà phải hết sức khách quan, thẳng thắn, trách nhiệm vì sự phát triển của đất nước để báo cáo QH xem xét, quyết định.

Theo chương trình, Đoàn giám sát của QH sẽ báo cáo kết quả giám sát tại Phiên họp tháng 4/2022 của UBTVQH và trình QH tại Kỳ họp thứ ba (tháng 5/2022). Chủ tịch QH đánh giá cao sáng kiến của Đoàn giám sát của QH, Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường và VUSTA đã tổ chức Hội thảo.

Với tinh thần khách quan, cởi mở, dân chủ, Chủ tịch QH mong muốn lắng nghe ý kiến của các chuyên gia, nhà khoa học rất am tường lĩnh vực quy hoạch về thực trạng công tác quy hoạch hiện nay, chỉ ra những vướng mắc, bất cập của Luật và các văn bản hướng dẫn thi hành, những vướng mắc, bất cập do tổ chức thực hiện và quan trọng hơn cả là với thực trạng như vậy thì kiến nghị các giải pháp để tháo gỡ, khắc phục.

Tại Hội thảo, các chuyên gia, nhà khoa học đã tập trung thảo luận, đánh giá cụ thể về việc thực hiện chính sách, pháp luật về công tác quy hoạch kể từ khi Luật Quy hoạch có hiệu lực đến nay. Qua đó, các đại biểu đã nêu các khuyến nghị, đề xuất cụ thể tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc để bảo đảm tiến độ và chất lượng các quy hoạch giai đoạn 2021 - 2030, tiếp tục hoàn thiện chính sách, pháp luật về công tác quy hoạch để quy hoạch thực sự đi trước, kiến tạo sự phát triển bền vững của đất nước.