Tích cực 'thanh lọc' môi trường âm nhạc

Tích cực 'thanh lọc' môi trường âm nhạc
Cần thanh lọc những ca từ lệch chuẩn trong âm nhạc. (Ảnh minh họa - Nguồn: ST)

Đã có một số tác phẩm âm nhạc với nội dung thô tục, phản cảm, không phù hợp với thuần phong mỹ tục, truyền thống văn hóa Việt Nam bị Thanh tra Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VH, TT & DL) xử phạt. Tuy nhiên, các trường hợp bị phạt chỉ là con số khá khiêm tốn so với các ca khúc có ca từ “nhiễm độc” được phát hành công khai trên các nền tảng mạng xã hội hiện nay.

Những ca khúc “nhiễm độc” gây phản ứng

Tối 16/10/2025 tại Hà Nội, ca sĩ J trình diễn một ca khúc. Chỉ sau vài giờ kể từ khi clip biểu diễn lan truyền, mạng xã hội tràn ngập sự bất bình. Khán giả chỉ trích ca sĩ J nặng nề, thậm chí đề nghị cơ quan chức năng xử lý.

Trước đó, một ca khúc có hơn 1 triệu lượt xem trên YouTube, hàng triệu lượt tương tác trên TikTok, được lấy cảm hứng từ môn thể thao Pickleball được nhiều người yêu thích gần đây, đang bị khán giả nhận xét là thảm họa vì cho rằng ngôn từ vô nghĩa, nhạt nhẽo, thậm chí phản cảm. Hình ảnh, âm nhạc của sản phẩm này đang lan rộng rãi trên mạng xã hội theo hướng tiêu cực...

Hiện nay, trên các nền tảng mạng xã hội có những tác phẩm âm nhạc được sáng tác, phổ biến ra công chúng nhưng không có chất lượng nghệ thuật, nội dung ca từ nhảm nhí, dung tục, tiêu đề nhạy cảm, sử dụng ca từ suồng sã... gây bức xúc dư luận. Thậm chí, có những sản phẩm dẫn dắt trào lưu tiêu cực, cổ súy cho các tệ nạn xã hội, lối sống bất cần... Những bài hát đó không chỉ phản cảm mà còn “đầu độc” người nghe, đặc biệt là giới trẻ. Điều lo ngại là không chỉ có các ca sĩ trẻ, chưa có tên tuổi “tung” bài hát phản cảm, muốn gây sốc bằng những sản phẩm “nhạc rác” để được công chúng chú ý.

Cần ráo riết thanh tra, xử lý “nhạc rác”

Đại diện Thanh tra Bộ VH,TT&DL cho biết, trong Bộ quy tắc ứng xử chung dành cho nghệ sĩ có nội dung về việc “không sáng tác, sản xuất sản phẩm có nội dung vi phạm các chuẩn mực đạo đức xã hội, vi phạm pháp luật”. Bên cạnh đó là việc áp dụng với những quy định pháp luật hiện hành để xử lý. Các tác phẩm âm nhạc, nếu có sai phạm đều phải chịu xử lý theo quy định của pháp luật, như Nghị định số 128/2022/NĐ-CP của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 38/2021/NĐ-CP ngày 29/3/2021 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực văn hóa và quảng cáo, Nghị định 144/2020/NĐ-CP quy định những điều cấm trong hoạt động nghệ thuật biểu diễn...

Âm nhạc Việt cần một sự trong lành, thuần khiết. Giới trẻ cần có những “món ăn” tinh thần đậm giá trị nghệ thuật và nhân văn. Vậy để loại bỏ các sản phẩm âm nhạc “ô nhiễm”, các cơ quan quản lý văn hóa cần phối hợp với các đơn vị quản lý văn hóa, quản lý an ninh mạng ráo riết thanh tra, kiểm tra các bài hát có lời ca độc hại trên các sân khấu, các trang web, diễn đàn, mạng xã hội phát tán những nhạc “nhiễm độc” và có những chế tài xử lý nghiêm khắc hơn.

Ngoài ra, những nghệ sĩ chân chính cần lên tiếng phản đối, tránh xa với sản phẩm “nhạc rác”. Nhạc sĩ Nguyễn Văn Chung bày tỏ quan điểm: “Tôi nghĩ những ca khúc như này ảnh hưởng rất tiêu cực tới lớp trẻ bởi vì các bạn truyền bá những tư tưởng, quan điểm sống lệch lạc, mang tính chất coi thường xã hội, coi thường pháp luật. Những thanh, thiếu niên mới lớn sẽ coi các ca khúc đó là phương châm sống hay thể hiện cá tính của bản thân dù nhận thức còn chưa đúng, chưa rõ ràng. Những ca khúc trên có thể ảnh hưởng đến cả thế hệ”.

Đồng quan điểm, nhạc sĩ, nhà nghiên cứu âm nhạc Nguyễn Quang Long đánh giá, những bản nhạc có ngôn từ nhạy cảm, dung tục sẽ gây ảnh hưởng lớn tới giới trẻ - đối tượng sử dụng mạng xã hội nhiều nhất. Theo nhạc sĩ Nguyễn Quang Long, các ca khúc như vậy cho thấy sự dễ dãi, thiếu trách nhiệm với cộng đồng, vi phạm pháp luật của một số người tham gia sáng tác âm nhạc đại chúng.

Đặc biệt, khán giả cần phát huy vai trò là người góp phần tích cực “thanh lọc” đối với môi trường âm nhạc. Chỉ với việc nhấn vào nút xóa hoặc chặn đối với những sản phẩm “nhạc rác”, xấu độc, là khán giả đã góp phần xây dựng một không gian nghệ thuật lành mạnh, góp phần phát triển nền công nghiệp văn hóa giàu bản sắc Việt. 

Lã Thị Thùy Dương