Cùng với Luật TGPL số 11/2017/QH14 ngày 20/6/2017 có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2018, Chính phủ và các bộ, ngành có các văn bản quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành Luật TGPL. Để Luật sớm đi vào cuộc sống, UBND tỉnh Kiên Giang, Sở Tư pháp và Trung tâm TGPL nhà nước đã ban hành nhiều văn bản triển khai thi hành Luật TGPL như kế hoạch, quyết định, công văn… ngay từ những tháng cuối năm 2017 và đầu năm 2018.
Các hoạt động chủ yếu tập trung vào đẩy mạnh công tác triển khai, quán triệt thi hành Luật TGPL như: tổ chức 02 lớp tập huấn Luật TGPL năm 2017 và các văn bản quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành cho hàng trăm đại biểu của các sở, ngành, huyện, thị và các cơ quan tiến hành tố tụng; công tác truyền thông được thực hiện trên Đài Phát thanh và Truyền hình tỉnh, chuyên mục Báo Kiên Giang, websitetgpl của Trung tâm TGPL nhà nước, đặt mới 122 Bảng thông tin TGPL và hàng ngàn Tờ thông tin TGPL, phát hành chục ngàn Tờ gấp những điều cần biết về TGPL theo Luật TGPL năm 2017. Riêng đối với 18 xã nghèo và xã bãi ngang ven biển, Trung tâm đã tổ chức 18 lớp tập huấn kết hợp với truyền thông về TGPL và hòa giải ở cơ sở có 880 đại biểu tham dự.
Hưởng ứng phong trào “Ngành Tư pháp chung sức góp phần xây dựng nông thôn mới” và hưởng ứng Ngày Pháp luật Việt Nam (09/11/2018), ngoài các công việc triển khai thi hành để đưa Luật TGPL năm 2017 đi vào cuộc sống, Trung tâm thực hiện chức năng nhiệm vụ chính của mình là cung cấp dịch vụ pháp lý miễn phí cho người được TGPL thông qua các hình thức như: đẩy mạnh tư vấn pháp luật tại cơ sở cho mọi người dân (còn gọi là TGPL lưu động) để giảm chi phí đi lại và ngày công lao động. Qua 660 vụ việc tư vấn cho 660 người dân cho thấy quyền lợi cơ bản được giải quyết, nghĩa vụ chấp hành pháp luật được nâng lên.
Trong tố tụng dân sự, mới đây có vụ của cụ B.T.H thuộc đối tượng người cao tuổi có khó khăn về tài chính (82 tuổi ở phường An Bình, TP Rạch Giá, Kiên Giang) kiện đòi lại tài sản đã cho đứa con gái duy nhất của mình vì bị con “mời” ra khỏi nhà. Nguyên nhân trước đây cụ H đã tặng cho con một miếng đất, trên đất có căn nhà do cả 2 mẹ con cùng góp tiền xây dựng. Khi con gái của cụ có chồng, mâu thuẫn trong gia đình xảy ra do mẹ không thuận với chàng rể.
Được sự giúp đỡ của Trung tâm TGPL nhà nước cử người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho cụ, vụ án kết thúc có hậu khi cụ H nhận được giá trị 1/2 ngôi nhà với hơn 300 triệu đồng. Chưa hết, người thực hiện TGPL còn giúp đỡ cụ trong giai đoạn thi hành án, gửi tiền vào ngân hàng, tìm mua nhà mới, chỉnh lý hộ khẩu, làm lại CMND đã hết hạn sử dụng…
Trong tố tụng hình sự có vụ án 3 anh em người dân tộc Khmer (ở huyện Gò Quao, Kiên Giang), vướng vào vòng lao lý về tội cố ý gây thương tích do bênh người bạn trong một lần nhậu chung. Cha mất đột ngột, mẹ yếu, vợ bỏ đi, nhà lại nghèo không ai chăm sóc con nhỏ khi cả 3 anh em trai phải đi chấp hành hình phạt tù… cùng với những tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự mà người thực hiện TGPL đã đưa ra trong phần bào chữa của mình, Tòa đã chấp nhận chuyển khung hình phạt nhẹ hơn cho các bị cáo. Quá trình thi hành án, Trung tâm còn giúp 01 trong 3 bị án làm thủ tục xin tạm hoãn chấp hành hình phạt tù để có điều kiện nuôi con thơ.
Những vụ việc trên chỉ là một trong số 222 vụ mà Trung tâm TGPL nhà nước cử trợ giúp viên pháp lý hoặc luật sư thực hiện bào chữa/bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho người nghèo, đối tượng chính sách và những người “yếu thế” theo quy định tại Điều 7 Luật TGPL năm 2017 trong các vụ án hình sự, dân sự, hành chính khi họ không biết phải bấu víu vào đâu để được giúp đỡ.
Hướng đến Ngày Pháp luật năm 2018, Trung tâm TGPL nhà nước tỉnh Kiên Giang đã và đang đẩy mạnh triển khai pháp luật về TGPL theo Luật TGPL năm 2017, nhất là Thông tư liên tịch số 10/2018/TTLT-BTP-BCA-BQP-BTC-TANDTC-VKSNDTC ngày 29/6/2018 Quy định về phối hợp thực hiện TGPL trong hoạt động tố tụng để thể hiện cam kết “Nhà nước có trách nhiệm đảm bảo quyền được trợ giúp pháp lý” mà chủ yếu là quyền được trợ giúp viên pháp lý/luật sư bào chữa/bảo vệ cho người được TGPL trong các vụ án.
Chủ đề của Ngày Pháp luật năm nay là: “Nâng cao hiệu quả công tác xây dựng, thực thi, bảo vệ pháp luật, ý thức tuân thủ pháp luật, góp phần xây dựng Nhà nước liêm chính, hành động, kỷ cương, sáng tạo, hiệu quả; xã hội dân chủ, công bằng, văn minh”. Theo đó, đảm bảo quyền được TGPL cho người được TGPL trên địa bàn tỉnh Kiên Giang là góp phần “thực thi, bảo vệ pháp luật, ý thức tuân thủ pháp luật”, xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN, mọi người đều “Sống và làm việc theo Hiến pháp và pháp luật”.
