Từng có quá khứ huy hoàng
Công ty Cổ phần Lilama 3 là thành viên của Tổng Công ty lắp máy Việt Nam, tiền thân là Công trường lắp máy C1 Việt Trì được thành lập vào ngày 01/12/1960, đặt trụ sở ở 48B phường Thọ Sơn, TP Việt Trì, tỉnh Vĩnh Phú (nay là tỉnh Phú Thọ). Sau đúng 24 năm – ngày 1/12/1984, Công trường lắp máy C1 Việt Trì gia nhập Liên hiệp các Xí nghiệp Lắp máy và đổi tên thành Xí nghiệp Lắp máy số 3.
Năm 1995, Liên hiệp các Xí nghiệp Lắp máy đổi tên thành Tổng Công ty Lắp máy Việt Nam. Xí nghiệp Lắp máy số 3 đổi tên thành Công ty Lắp máy và Xây dựng số 3. 5 năm sau, Bộ trưởng Bộ Xây dựng ra Quyết định số 199/QĐ-BXD về việc duyệt, xếp doanh nghiệp hạng 1 đối với Công ty Lắp máy và Xây dựng số 3 kể từ ngày 1/2/2000.
Giai đoạn từ năm 2001 – 2006, Công ty mở rộng, phát triển tổ chức bộ máy của mình. Cụ thể, năm 2001 thành lập Xí nghiệp Cơ khí và Lắp máy đặt tại phường Thanh Miếu, TP Việt Trì, tỉnh Phú Thọ; năm 2003 thành lập Trung tâm Tư vấn thiết kế và tiến hành đầu tư xây dựng Nhà máy Chế tạo cơ khí 6.000 tấn/năm tại Khu công nghiệp Quang Minh, huyện Mê Linh, TP Hà Nội; năm 2006 thành lập Chi nhánh Xí nghiệp Lilama 3.4.
Thực hiện chủ trương cổ phần hóa của Nhà nước, Công ty Lắp máy và Xây dựng số 3 chuyển sang mô hình công ty cổ phần và chính thức lấy tên là Công ty Cổ phần Lilama 3 từ ngày 22/06/2006, trụ sở ở 927 đại lộ Hùng Vương, TP Việt Trì, tỉnh Phú Thọ. Ngành nghề kinh doanh là khai thác, sản xuất, kinh doanh vật tư, thiết bị, vật liệu xây dựng; khảo sát, thiết kế, tư vấn xây dựng các công trình công nghiệp và dân dụng; khảo sát thiết kế hệ thống thông tin, liên lạc.
Năm 2005, Công ty tham gia cùng Tổng Công ty Lilama thực hiện các dự án với hình thức tổng thầu EPC thì đến năm 2007, Công ty đã tự mình thực hiện các hợp đồng với phương thức tổng thầu xây dựng Nhà máy Xi măng Yên Bình, Nhà máy điện tử SANKOH Hòa Bình, Nhà máy nghiền bột đá CaCO3 Yên Bái, Nhà máy nghiền bột đá CaCO3 Nghệ An… Cũng trong năm 2007, Công ty Cổ phần Lilama 3 còn đầu tư xây dựng Nhà máy Chế tạo Cơ khí và Đóng tàu với công suất 15.800 tấn/năm đặt tại Cụm công nghiệp Bạch Hạc, Việt Trì, Phú Thọ.
 |
| Công ty Cổ phần Lilama 3 được trao tặng nhiều phần thưởng cao quý của Nhà nước |
Để phù hợp với nhu cầu phát triển, ngày 16/1/2008, Công ty Cổ phần Lilama 3 chuyển trụ sở về Lô 24, 25 Khu công nghiệp Quang Minh, huyện Mê Linh, TP Hà Nội. Hơn một năm sau – tháng 11/2009, Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội chứng nhận cho Công ty Cổ phần Lilama 3 được niêm yết cổ phiếu phổ thông tại Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội.
Cuối năm 2009 và đầu năm 2010, Công ty Cổ phần Lilama 3 góp vốn thành lập Công ty Cổ phần Lilama 3.4 và Công ty Cổ phần Lilama 3.3. Đồng thời giữa năm 2010, Công ty Cổ phần Lilama 3 còn góp vốn cùng Công ty TNHH Dai Nippon Toryo (Nhật Bản) thành lập Công ty TNHH Lilama 3 – Dai Nippon Toryo với ngành nghề kinh doanh là xuất nhập khẩu, sản xuất và kinh doanh sơn.
Các công trình do Công ty đảm nhiệm thi công đã và đang hoạt động tốt tại khắp các tỉnh thành trên cả nước, mang lại nhiều lợi ích kinh tế cho đất nước như Nhà máy nhiệt điện: Phả Lại, Uông Bí, Phú Mỹ; Nhà máy Thủy điện: Hòa Bình, Trị An, YALY, Chinfon Hải Phòng, Bỉm Sơn.
Dưới sự lãnh đạo của Đảng, Nhà nước mà trực tiếp là Bộ Xây dựng, Tổng Công ty Lilama Việt Nam cộng với sự nỗ lực phấn đấu của lãnh đạo, cán bộ công nhân viên Công ty, qua quá trình xây dựng và phát triển Công ty Cổ phần Lilama 3 đã đạt được những phần thưởng cao quý. Có thể kể đến như 01 Huân chương Độc lập hạng Ba, 01 Huân chương Lao động hạng Nhất, 02 Huân chương Lao động hạng Nhì, 03 Huân chương Lao động hạng Ba; 05 năm liền là đơn vị xuất sắc ngành Xây dựng; Giải thưởng Chất lượng Việt Nam năm 2008…
Vì sao Lilama 3 “ngủ quên” trên chiến thắng?
Tuy nhiên, kết quả kinh doanh những năm gần đây của Công ty Cổ phần Lilama 3 liên tục đi xuống. Năm 2016, Trung tâm Lưu ký chứng khoán (VSD) cho biết đã thực hiện chuyển quyền sở hữu 2.563.600 cổ phiếu LM3 của Công ty Cổ phần Lilama 3 từ Tổng Công ty Lắp máy Việt Nam sang Công ty TNHH Mua bán nợ Việt Nam. Trước đó, Tổng Công ty từng 2 lần phải bán bớt vốn tại Lilama 3 do Công ty làm ăn bết bát.
Báo cáo kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh năm 2018 cho thấy Công ty có giá trị sản xuất kinh doanh hơn 73,2 tỷ đồng, chỉ đạt 66,06% kế hoạch đề ra; nộp ngân sách hơn 15 tỷ đồng, thu nhập bình quân của người lao động ở mức gần 7,2 triệu đồng/người/tháng… Nhìn chung, năm 2018, Công ty Cổ phần Lilama 3 lỗ trên 298 triệu đồng, lỗ lũy kế đến ngày 31/12/2019 lên tới xấp xỉ 359,7 tỷ đồng (năm 2017 còn âm vốn chủ sở hữu lên tới hơn 298 tỷ đồng). Vì vậy, thời gian qua, Công ty không có nguồn trích lập bổ sung các quỹ và chia cổ tức cho các cổ đông.
Báo cáo này cũng cho biết, Công ty tham gia góp vốn vào 4 công ty con với tổng mức đầu tư là 15,649 tỷ đồng. Việc đầu tư vào các công ty con không đạt hiệu quả. Do đó, năm 2019, Công ty thực hiện thoái toàn bộ vốn góp tại các công ty thành viên (trừ phần vốn góp của Lilama 3 tại Công ty Cổ phần xây dựng số 8 Thăng Long). Trường hợp không thoái vốn thành công, sẽ thực hiện việc phá sản.
Ngoài ra, nhiều vướng mắc, tồn tại kéo dài lâu nay chưa được xử lý triệt để và có một số tài sản khai thác không hiệu quả, trong đó có Nhà máy Chế tạo Cơ khí và Đóng tàu Bạch Hạc, là những nguyên nhân khiến Công ty Cổ phần Lilama 3 ngày càng sa lầy. Kết quả kinh doanh thua lỗ của Công ty đã dẫn đến tình trạng nợ nhiều, nợ lâu việc đóng các loại bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp.
Trong danh sách doanh nghiệp nợ đọng bảo hiểm xã hội mà Bảo hiểm xã hội TP Hà Nội công bố những tháng cuối năm 2019 đã chỉ ra đa phần là các doanh nghiệp xây dựng, xây lắp, có nhiều đơn vị nợ trong tình trạng kéo dài nhiều năm, số tiền nợ lớn. “Điển hình” của danh sách này đều là những tên tuổi một thời như Công ty Cổ phần Cơ khí Xây dựng 121 Cienco 1, Công ty Cổ phần Công trình giao thông 116, Công ty Cổ phần Cơ khí Xây lắp số 7…, trong đó Công ty Cổ phần Lilama 3 đứng đầu bảng với số nợ 34 tỷ đồng, số tháng nợ 73 tháng.
Theo Bảo hiểm xã hội TP Hà Nội, thực trạng trên cho thấy ý thức chấp hành, tuân thủ pháp luật Bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế của những chủ sử dụng lao động này chưa nghiêm túc, thậm chí coi thường pháp luật, bản thân nhiều người lao động làm việc trong các đơn vị cũng chưa nhận thức đúng, đầy đủ về quyền lợi, trách nhiệm tham gia bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp. Bảo hiểm xã hội TP Hà Nội cho rằng, để khắc phục, các cơ quan Nhà nước có thẩm quyền cần có các biện pháp xử lý mạnh hơn nữa để đảm bảo tính nghiêm minh của pháp luật, đảm bảo kỷ cương của nền hành chính nhà nước.
