Kết quả lạc quan
Trong một cuộc họp báo chung tại Bình Nhưỡng ngày 19/9, hai bên đã thông báo một số kết quả chính đạt được, trong đó nổi bật là việc ông Kim đồng ý đóng cửa hẳn một cơ sở thử nghiệm tên lửa đạn đạo, đồng thời loan báo sẽ đi thăm Seoul trong thời gian sắp tới đây.
Một bài báo nước ngoài tường thuật: “Tổng thống Hàn Quốc khẳng định Bình Nhưỡng đã đồng ý đóng cửa vĩnh viễn cơ sở thử nghiệm tên lửa Tongchang-ri dưới sự giám sát của các thanh tra quốc tế. Triều Tiên cũng sẵn sàng đóng cửa vĩnh viễn cơ sở nghiên cứu hạt nhân chính là Yongbyon, nhưng chỉ khi nào Mỹ có “biện pháp đáp ứng tương xứng”.
Về phần mình, lãnh đạo Triều Tiên cho biết là ông sẵn sàng đến Seoul, thủ đô Hàn Quốc, để tham gia một hội nghị thượng đỉnh mới, có lẽ trong năm nay. Đó sẽ là một chuyến viếng thăm chưa từng có.
Nội dung hòa giải hai miền Triều Tiên rất được hai lãnh đạo quan tâm. Theo thỏa thuận được cả hai ông Moon và Kim ký kết trong buổi lễ công khai, hai bên đã đồng ý xây dựng một cơ sở để tổ chức các cuộc họp mặt các gia đình bị ly tán do chiến tranh vào bất cứ lúc nào, và thúc đẩy việc nối liền các tuyến đường bộ và đường sắt giữa hai miền.
Nền ngoại giao thể thao tiếp tục được phát huy, với quyết định của hai nước có đoàn thi đấu chung tại Olympic 2020, và nhất là cùng đăng cai tổ chức Thế Vận Hội 2032.
Bên lề hội nghị thượng đỉnh, Bộ trưởng Quốc phòng hai nước cũng đã ký một thỏa thuận nhằm làm giảm căng thẳng ở vùng biên giới, cụ thể là xóa bỏ 11 đồn biên phòng từ nay đến cuối năm và đình chỉ các cuộc tập trận ở vùng biên giới kể từ ngày 1/11 tới đây. Hai bên cũng đồng ý thiết lập một vùng đệm ở vùng Hoàng Hải, đình chỉ các cuộc tập trận bắn đạn thật trên biển, và thiết lập một vùng cấm bay dọc theo biên giới để ngăn ngừa các sự cố ngoài ý muốn.
Đó sẽ là những bước tiến quan trọng và cụ thể, giúp cho quan hệ giữa hai miền Triều Tiên thêm hòa dịu. Tổng thống Hàn Quốc cho thấy thái độ lạc quan, tuyên bố rằng: “Mọi việc giống như một giấc mơ, nhưng lại đang diễn ra trước mắt chúng ta”.
Những “bóng hồng” bên cạnh nhà lãnh đạo
Và để có được những lời nhận xét thân thiện hân hoan như vậy, nhiều chuyên gia quốc tế cho rằng ông Kim đã có những hành động ngoại giao có chủ đích cụ thể, trong đó có sự góp sức của cá nhân ông Kim và những “bóng hồng” quan trọng.
Trong suốt cuộc gặp này, hình ảnh phu nhân và em gái thường xuyên xuất hiện bên nhà lãnh đạo Triều Tiên. Sải bước trên đường băng với chồng, Đệ nhất phu nhân Ri Sol-ju tươi cười đón tiếp Tổng thống Hàn Quốc đến thăm tại sân bay quốc tế Sunan ngày 18/9. Em gái Kim Jong-un là Kim Yo-jong cũng có mặt tại lễ đón và trụ sở ủy ban trung ương đảng Lao động Triều Tiên, nơi hai lãnh đạo họp bàn.
Kim Yo-jong, 30 tuổi, và Ri Sol-ju, 32 tuổi, là một phần trong chiến dịch "tấn công quyến rũ", - chuỗi hoạt động đem về chiến thắng ngoại giao cho chính quyền Kim Jong-un. Hình ảnh của ông đã thay đổi từ hồi tháng một khi Triều Tiên tham dự Olympic và ông tham gia một loạt cuộc họp thượng đỉnh với Hàn Quốc, Mỹ và Trung Quốc.
 |
| Lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un (đi hàng đầu) cùng vợ (bên trái) và em gái (ngoài cùng bên phải) tại nhà khách Paekhwawon ngày 18/9 |
Giới chuyên gia nhận định việc công khai các thành viên gia đình là chiến dịch tuyên truyền được tính toán cẩn thận. Hai người phụ nữ này giúp cải thiện hình ảnh cho Kim Jong-un.
Vai trò của Kim Yo-jong trong chính quyền là phụ trách vấn đề tuyên truyền, từ các tuyên bố của chính phủ, kiểm duyệt báo chí cho đến phim ảnh, theo một chuyên gia về Triều Tiên.
Kim Yo-jong là một trong những phụ tá thân tín nhất của anh mình và vai trò thực tế của cô vượt ra khỏi nhiệm vụ chính thức. Cô là một nhà ngoại giao đã ngồi sau Phó tổng thống Mỹ Mike Pence tại lễ khai mạc Olympic ở Pyeongchang và xem một buổi biểu diễn của ban nhạc Triều Tiên với Tổng thống Hàn Moon Jae-in. Trong cuộc họp Trump - Kim hồi tháng 6, cô đứng bên anh mình khi hai lãnh đạo ký thỏa thuận hứa hẹn về phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên.
Kim Yo-jong có vai trò tương tự chánh văn phòng Nhà Trắng, tham gia vào mọi thứ, từ các vấn đề cơ bản cho đến những quyết định quan trọng: thử tên lửa hạt nhân, tình báo, chính sách đối ngoại, lịch trình, hậu cần và an ninh cho Kim Jong-un.
Cô không phải là người phụ nữ đầu tiên trong gia đình họ Kim cầm quyền giữ vị trí quan trọng. Nhiều phụ nữ đóng vai trò hậu trường quan trọng trong chính phủ Triều Tiên, tiêu biểu là Kim Kyong-hui, em của Kim Jong-il, người được cho là có trách nhiệm đảm bảo cháu trai kế nhiệm cha mình.
"Tuy nhiên, việc vợ và em gái Kim Jong-un nhiều lần xuất hiện công khai là điều đáng chú ý vì điều này thực sự không bình thường", một chuyên gia bình luận. "Đưa phu nhân đi cùng trong các chuyến thăm và đón tiếp lãnh đạo nước ngoài là hành động mới trong chính trị Triều Tiên. Tôi nghĩ rằng điều đó nhằm thể hiện Kim Jong-un cũng giống những lãnh đạo thế giới khác".
Bà Ri kết hôn với ông Kim vào năm 2009 hoặc 2010. Bà xuất hiện bên cạnh chồng trong các chuyến thị sát nhà máy mỹ phẩm, thực phẩm và dược phẩm. Gần đây, bà còn xuất hiện tại một nhà máy chế biến cá. Người ta cho rằng những lần đồng hành này nhằm thể hiện bà có vai trò cố vấn trong những lĩnh vực kể trên. "Kim Jong-un có hình ảnh gần gũi hơn khi bà Ri đồng hành trong các chuyến đi", một ý kiến nhận xét.
Tiến sĩ Kim Ji Yoon, bình luận: "Điều đó mang lại hy vọng cho người Hàn Quốc rằng ông ấy khác biệt với những người tiền nhiệm". "Khi bạn đánh giá một người đàn ông, bạn thường nhìn vào vợ và anh chị em của người đó", Chung In Moon, cố vấn đặc biệt cho Tổng thống Hàn Moon Jae-in, nói. "Kim Jong-un đang thể hiện ông ấy là người đàn ông của gia đình".
Chính sách này dường như đã có hiệu quả. Cuộc thăm dò ý kiến công chúng hồi tháng 7 của Viện Nghiên cứu Chính sách Asan cho thấy mức độ thiện cảm của người Hàn với Kim Jong-un đã tăng gấp đôi so với giai đoạn từ tháng 3 đến tháng 6.
Lời phát biểu khiêm nhường
Tại cuộc gặp lần này, người ta cũng hình ảnh gần gũi, nhẹ nhàng hơn của ông Kim. Trong chuyến thăm Bình Nhưỡng, Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in và phu nhân Kim Jung-sook đã nghỉ tại nhà khách chính phủ Paekhwawon, nơi từng đón tiếp nhiều nguyên thủ và quan chức cấp cao nước ngoài. Tuy nhiên, lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un đã xin lỗi vì địa điểm này "khá cũ kỹ so với khách sạn ở những nước phát triển".
Giới phân tích nhận định Kim Jong-un tỏ ra tôn trọng người khác một phần vì muốn xây dựng hình ảnh một lãnh đạo thẳng thắn và cởi mở, khác với cố lãnh đạo Kim Jong-il, cha của ông.
"Thời đại của Kim Jong-un khác với cha của ông ấy. Kim Jong-il sinh ra khi Triều Tiên thịnh vượng hơn so với Hàn Quốc và trưởng thành trong giai đoạn vinh quang của đất nước. Tuy nhiên, Kim Jong-un, lãnh đạo 35 tuổi từng trải nghiệm cuộc sống tại một đất nước tư bản trong thời gian ở Thụy Sĩ, lại chứng kiến sự tụt dốc của quốc gia", Kim Hyung-deok, chủ tịch Trung tâm Hòa bình và Thịnh vượng Hàn Quốc, cho biết.
"Việc một lãnh đạo thẳng thắn nói về khuyết điểm của nền kinh tế nước nhà là điều vô cùng khác thường", một chuyên gia về kinh tế Triều Tiên giấu tên cho biết. "Trong bài phát biểu đầu năm 2017, Kim Jong-un nói rằng Triều Tiên vẫn còn nhiều thiếu sót bất chấp những nỗ lực nhằm cải thiện đời sống người dân của ông. Phát biểu này cho thấy sự khiêm tốn của Kim", chuyên gia nhận định.
Những cam kết hai bên nhằm mục đích thúc đẩy trở lại các cuộc đàm phán về phi hạt nhân hóa giữa Triều Tiên với Hoa Kỳ, nhưng ông Kim vẫn từ chối cung cấp danh mục kho vũ khí và các cơ sở hạt nhân của Triều Tiên, như Washington yêu cầu. Ông Kim cũng không nói một lời về các dàn phóng tên lửa di động, hoặc khả năng làm giàu uranium của Triều Tiên.
Tuy nhiên tổng thống Mỹ Donald Trump đã lập tức lên tiếng hoan nghênh kết quả hội nghị. Trên mạng twitter, ông khẳng định như vậy là lãnh đạo Triều Tiên đã “đồng ý cho phép thanh tra về hạt nhân, điều sẽ tùy thuộc vào các cuộc đàm phán tối hậu”. Ông Trump kết luận: “Rất thú vị".
