Thuốc lá thế hệ mới: Cần nhìn nhận đúng bản chất để quản lý phù hợp

(PLVN) - Thuốc lá thế hệ mới chưa được hợp thức hóa thương mại nhưng bị bày bán tràn lan bất hợp pháp, không chỉ ảnh hưởng người tiêu dùng mà còn gây thiệt hại cho nguồn ngân sách nhà nước. Việc sớm nhìn nhận đúng bản chất của sản phẩm để có cơ chế quản lý phù hợp với thực tiễn, trên cơ sở bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng thiết nghĩ cần được thực hiện ngay. 

Thuốc lá thế hệ mới: hiểu sao cho đúng?

Rất nhiều cơ quan quản lý y tế, tổ chức y tế công cộng và các nhà khoa học độc lập trên thế giới đều khẳng định, quá trình đốt cháy là nguyên nhân sản sinh phần lớn các hợp chất có hại được tìm thấy trong khói thuốc lá điếu đốt cháy, cũng như dẫn đến các bệnh lý liên quan đến việc hút thuốc. Khác với thuốc lá điếu, thuốc lá thế hệ mới như thuốc lá làm nóng và thuốc lá điện tử loại bỏ hẳn quá trình đốt cháy. 

Tương tự như tất cả các sản phẩm khoa học khi mới bắt đầu ra mắt công chúng, thuốc lá thế hệ mới vẫn tồn tại những hồ nghi xoay quanh. Hiện nay, có nhiều tranh luận về khả năng gây rủi ro của sản phẩm và do đó, một số người đặt câu hỏi, liệu sản phẩm có thực sự giúp cải thiện sức khỏe cộng đồng hay không. 

Cần nhìn nhận khách quan rằng, thuốc lá làm nóng và thuốc lá điện tử, mặc dù không phải hoàn toàn vô hại, nhưng những phát kiến đổi mới này của ngành công nghiệp thuốc lá đã được chứng minh qua số liệu, là nguyên nhân dẫn tới sự sụt giảm mức độ tiêu thụ thuốc lá điếu, vốn là mục tiêu gây đau đầu cho lĩnh vực y tế cộng đồng từ nhiều thế kỷ nay. 

Thuốc lá làm nóng, thuốc lá điện tử loại bỏ quá trình đốt cháy nên không tạo khói. (Ảnh minh họa)
 Thuốc lá làm nóng, thuốc lá điện tử loại bỏ quá trình đốt cháy nên không tạo khói. (Ảnh minh họa)

Lẽ dĩ nhiên, lựa chọn tốt nhất cho mọi người là đừng bao giờ bắt đầu hút thuốc hoặc hãy cai bỏ đồng thời nicotin và thuốc lá đối với những người đang hút thuốc. Tuy nhiên với những người trưởng thành nếu lựa chọn tiếp tục hút thuốc, họ nên được trao cơ hội chuyển đổi sang các sản phẩm thay thế tốt hơn. Đồng thời, các sản phẩm này cần phải tuân theo các tiêu chuẩn chất lượng nghiêm ngặt và có kiểm chứng khoa học.

Quan niệm các nước về thuốc lá thế hệ mới

Được biết, thuốc lá làm nóng hiện đã được thương mại hóa trên ít nhất 61 thị trường bao gồm Mỹ, Anh, Nga, Đức, Nhật Bản, Hàn Quốc, Philippines, Malaysia… Tại Anh quốc,  Hoa Kỳ, New Zealand, Hy Lạp và Nhật Bản, cơ quan quản lý đã đưa ra các chính sách quản lý nhằm công nhận bản chất khác nhau của các sản phẩm không khói thuốc, đồng thời đặt ra các quy tắc cho phép người hút thuốc tiếp cận và nhận được thông tin về các sản phẩm thay thế ít độc hại dựa trên hệ thống sở cứ khoa học.

Các tổ chức y tế công cộng các nước cũng đánh giá sản phẩm thuốc lá không khói như một biện pháp giảm thiểu tác hại của ngành công nghiệp thuốc lá. Nổi bật nhất là sự kiện tháng 7 vừa qua, Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) đã cho phép một loại hệ thống thuốc lá làm nóng bằng thiết bị điện của một tập đoàn toàn cầu được kinh doanh với thông tin “Sản phẩm Thuốc lá Điều chỉnh Nguy cơ – Giảm thiểu Phơi nhiễm” (MRTP). 

Giám đốc Trung tâm Sản phẩm Thuốc lá của FDA cho biết: “Hệ thống căn cứ được đệ trình chứng minh rằng, việc kinh doanh các sản phẩm thuốc lá này với những thông tin được cho phép, có thể giúp những người hút thuốc lá trưởng thành chuyển đổi từ bỏ thuốc lá điếu đốt cháy, đồng thời giảm thiểu tỷ lệ phơi nhiễm (của cơ thể người) với các chất hóa học độc hại, nếu những người này chuyển đổi hoàn toàn”.

Ông Brett Taylor, Giám đốc Chi nhánh Công ty TNHH Vinataba-Philip Morris (PMI) tại TP HCM.
 Ông Brett Taylor, Giám đốc Chi nhánh Công ty TNHH Vinataba-Philip Morris (PMI) tại TP HCM.

Liên quan đến vấn đề này, ông Brett Taylor, Giám đốc Chi nhánh Công ty TNHH Vinataba-Philip Morris (PMI) tại TP HCM – Liên doanh của Tập đoàn PMI với Tổng công ty Thuốc lá Việt Nam Vinataba, chia sẻ rằng trong hành trình thực hiện sứ mệnh kiến tạo một tương lai không khói thuốc, nỗ lực của riêng các doanh nghiệp là chưa đủ, mà rất cần sự tham gia từ cộng đồng khoa học. 

“PMI tin rằng việc chia sẻ nghiên cứu của mình cho phép chúng tôi liên tục thu thập phản hồi có giá trị, giải quyết các yêu cầu về mặt quy định cũng như đảm bảo tính minh bạch về khoa học và kết quả của chúng tôi”, ông Brett cho hay.

Khung pháp lý cho thuốc lá thế hệ mới tại Việt Nam vẫn còn bỏ ngỏ

Nhu cầu đối với những sản phẩm thuốc lá thế hệ mới trong bộ phận những người hút thuốc trưởng thành tại Việt Nam cũng như trên khắp thế giới đang ngày một rõ ràng và phổ biến. Nhưng do không có khung quy định cụ thể, nhu cầu này hiện đang bị “lợi dụng” bởi hoạt động kinh doanh phi pháp. 

Các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới này tràn lan trên thị trường chợ đen chưa qua sự kiểm định, cho phép của các cơ quan quản lý tại Việt Nam. Như một hệ lụy tất yếu, các sản phẩm trái phép này sẽ mang đến những hậu quả khôn lường. 

Cũng theo ông Brett Taylor, xã hội cần nhận được thông tin chính xác và không gây hiểu nhầm dựa trên căn cứ khoa học, giúp họ đưa ra những quyết định sáng suốt. 

Một khuôn khổ quy định phù hợp có thể giúp đẩy nhanh việc chuyển đổi thông qua việc công nhận rằng không phải tất cả các sản phẩm thuốc lá đều có cùng nguy cơ như nhau, đảm bảo người hút thuốc trưởng thành được tiếp cận với các sản phẩm ít độc hại hơn cũng như nhận được những thông tin cần thiết để đưa ra những quyết định tốt hơn cho sức khỏe của họ. 

Điều này có nghĩa quy định về hành lang pháp lý cần dựa trên mức độ rủi ro của sản phẩm, nền tảng căn cứ khoa học nhằm giám sát và giảm thiểu những hậu quả không mong muốn, cũng như ngăn chặn trẻ vị thành niên tiếp cận với tất cả các sản phẩm có chứa nicotin. Hướng tiếp cận này chắc chắn mang lại giá trị bổ trợ cho những chiến lược kiểm soát thuốc lá hiện có.

Đến nay, chính sách quản lý dành cho thuốc lá thế hệ mới vẫn còn đang bỏ ngỏ và chờ đợi sự phối hợp giữa các cơ quan quản lý để sản phẩm được đưa đến người dùng một cách hợp pháp. 

Trong lúc đó, đây lại là “cơ hội vàng” cho những tay buôn lậu tận thu trước khi có các quy định chế tài chính thức. Đặc biệt ở thời điểm cận Tết thì nguồn hàng lậu đối với các sản phẩm này lại tiếp tục có xu hướng tăng đột biến.  

“Hiện đã có hàng nghìn người trưởng thành dùng các sản phẩm thế hệ mới này tại Việt Nam. Các sản phẩm hiện đang được “quảng cáo” và kinh doanh trái phép trên mạng sẽ mang đến những hậu quả khôn lường. Do đó, bảo vệ người dùng là lý do tiên quyết cho sự cấp thiết cần đặt ra một khuôn khổ pháp lý cho các sản phẩm này”, ông Brett Taylor cho biết. 

Để khung pháp lý sớm được hoàn thiện, các nhà hoạch định chính sách cũng có thể tham chiếu cách quản lý của những quốc gia đi trước trong việc đưa các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới đã được kiểm nghiệm căn cứ khoa học vào diện quản lý nhằm cho phép người hút thuốc lá trưởng thành tiếp cận những lựa chọn tốt hơn thay thế cho thuốc lá điếu đốt cháy cũng như đảm bảo nguồn thu của ngân sách nhà nước và vai trò quản lý toàn diện của các cơ quan chức năng. 

Đọc thêm

Cấm thuốc lá mới, Singapore và Brazil giảm tỷ lệ hút thuốc xuống mức thấp nhất thế giới

Bà Bungon Ritthiphakdee, Nhà sáng lập và Cố vấn cấp cao, Liên minh Kiểm soát Thuốc lá Đông Nam Á (SEATCA).
(PLVN) - Hơn 40 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới đã cấm thuốc lá điện tử (TLĐT) và thuốc lá nung nóng (TLNN), trong đó Singapore, Brazil và Hồng Kông (Trung Quốc) đã chứng minh hiệu quả của lệnh cấm khi duy trì tỷ lệ hút thuốc thấp nhất thế giới, lần lượt là 10,1%, 9,1% và 9,5%. Thuế thuốc lá cũng được xem là một trong những công cụ hiệu quả nhất trong việc kiểm soát tỷ lệ hút thuốc.

Chinh phục thị trường Việt nhờ 'công nghệ đột phá'

Chinh phục thị trường Việt nhờ 'công nghệ đột phá'
(PLVN) - Trong hành trình gần 18 năm xây dựng và phát triển, Công ty TNHH MTV Thế Linh đã khẳng định vị thế và uy tín vững chắc trên thị trường nội địa. Nhờ ứng dụng các công nghệ đột phá trong sản xuất và kinh doanh các sản phẩm chăn, drap, gối và nệm, công ty không chỉ đảm bảo chất lượng vượt trội mà còn mang đến sự hài lòng tối đa cho người tiêu dùng Việt Nam.

Khi lừa đảo trên mạng núp sau những vỏ bọc hào nhoáng

Dưới lớp vỏ thành đạt, Mr Pips cùng đồng bọn đã gây ra vụ lừa đảo tài chính lên đến hàng nghìn tỉ đồng. (Ảnh: TL)
(PLVN) - Lừa đảo trực tuyến từ lâu đã trở thành một vấn nạn toàn cầu, với những chiêu trò tinh vi nhằm đánh lừa sự cảnh giác của người dùng mạng. Bên cạnh những kẻ lừa đảo sử dụng danh tính giả để thực hiện các hành vi phạm pháp, thì một hình thức lừa đảo khác còn đáng lo ngại hơn: lừa đảo “không ẩn danh”, núp sau những vỏ bọc hào nhoáng trên mạng ảo.

Vinacoco – hành trình đưa thạch dừa đến từng nhà

Vinacoco – hành trình đưa thạch dừa đến từng nhà
(PLVN) -  Vinacoco ( Công ty CP Cô Cô Việt Nam) - một thành viên của GC Food Group - vừa vinh dự nhận được 2 giải thưởng lớn: Giải thưởng Chất lượng Quốc gia năm 2022 và Sao Vàng Đất Việt năm 2024. Đây là sự công nhận xứng đáng cho những nỗ lực không ngừng nghỉ trong việc biến nước dừa, một thức uống bình thường trở thành thạch dừa cao cấp của Việt Nam.

FBI cảnh báo nguy cơ từ lừa đảo sử dụng trí tuệ nhân tạo

FBI cảnh báo nguy cơ từ lừa đảo sử dụng trí tuệ nhân tạo
(PLVN) - Cục Điều tra Liên bang Mỹ (FBI) vừa phát đi cảnh báo rằng tội phạm đang tận dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để thực hiện các chiêu trò lừa đảo trực tuyến ngày càng tinh vi. Từ các vụ lừa đảo tình cảm, đầu tư đến các chiêu trò tuyển dụng giả mạo, AI đang giúp kẻ gian tạo ra các nội dung có độ chân thực cao, khiến nhiều người dễ dàng sập bẫy.

Găng tay cao su thiên nhiên Nam Long: Hơn một thập kỷ khẳng định chất lượng và niềm tin với hàng Việt

Găng tay cao su thiên nhiên Nam Long: Hơn một thập kỷ khẳng định chất lượng và niềm tin với hàng Việt
(PLVN) - Được sản xuất từ nguyên liệu cao su thiên nhiên an toàn, sản phẩm của Nam Long không chỉ đảm bảo chất lượng vượt trội mà còn góp phần bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng. Nỗ lực không ngừng nghỉ hơn 10 năm qua với cam kết mang lại giá trị tốt nhất, Nam Long đã và đang trở thành sự lựa chọn đáng tin cậy của người tiêu dùng, đồng hành cùng sự phát triển của hàng Việt.

Công nghệ AI: Cầu nối tiềm năng giúp người khuyết tật hòa nhập

Một người khiếm thị đang sử dụng phiên bản AI của Be My Eyes để gọi taxi. (Ảnh: OpenAI/Be My Eyes)
(PLVN) - Trí tuệ nhân tạo (AI) đang dần khẳng định vai trò trong việc thúc đẩy quyền lợi của người khuyết tật bằng cách đáp ứng các nhu cầu cá nhân và mở rộng khả năng sống độc lập. Các hệ thống hỗ trợ dựa trên AI mang đến nhiều tiện ích như nhận diện chuyển động mắt, nhận diện giọng nói và xác định tuyến đường dễ tiếp cận. Những công cụ này không chỉ cải thiện khả năng di chuyển cá nhân mà còn giúp người khuyết tật tiếp cận thông tin, giáo dục và thị trường lao động.

Làng bưởi Tân Triều tất bật cho vụ Tết

Làng bưởi Tân Triều tất bật cho vụ Tết
(PLVN) -  Vào những tháng cuối năm gần dịp Tết Nguyên đán, người dân làng bưởi Tân Triều đang tất bật chăm sóc vườn bưởi để cho ra những trái bưởi ngon và chất lượng nhất chuẩn bị phục vụ người tiêu dùng cùng thị trường bưởi tết năm 2025.

Giữ 'hồn' để thương hiệu bưởi Đoan Hùng vang xa

Trong vườn của gia đình ông Nguyễn Minh Mạch, cây bưởi lâu đời nhất có tuổi lên đến hơn 30 năm.

(PLVN) - Tự hào vì bưởi Đoan Hùng, đặc biệt là bưởi Sửu "vang danh" nhờ mùi thơm và vị ngon đặc biệt, suốt nhiều năm qua, người dân đất Tổ luôn cố gắng giữ gìn và phát triển sản vật mà tổ tiên để lại. Bưởi Đoan Hùng đã được dán tem, nhãn mác mang chỉ dẫn địa lý đưa ra tiêu thụ trên thị trường cả nước...

Robot côn trùng của Trung Quốc nhanh hơn gián

Robot côn trùng của Trung Quốc nhanh hơn gián (Ảnh: China Daily)
(PLVN) - Một nhóm nghiên cứu tại Trung Quốc đã phát triển thành công một robot côn trùng có tốc độ di chuyển nhanh hơn gián và khả năng ứng dụng đa dạng trong nhiều lĩnh vực, từ cứu hộ thảm họa đến kiểm tra thiết bị cơ khí.

Cuối năm về thăm làng mộc Hố Nai

Cuối năm về thăm làng mộc Hố Nai
(PLVN) - Được mệnh danh là “thủ phủ nghề mộc” với bề dày hàng trăm năm, làng mộc Hố Nai (Biên Hòa, Đồng Nai) làm ra nhiều mặt hàng, đa dạng chủng loại, mẫu mã chế tác từ gỗ không mấy nơi ở Nam bộ sánh được.