“Hợp tác xã nông nghiệp là một cách làm cho nhà nông đoàn kết, làm cho nhà nông thịnh vượng. Vậy chúng ta hãy mau mau chung vốn góp sức, lập nên HTX nông nghiệp ở khắp nơi: từ làng mạc cho đến tỉnh, thành đâu đâu cũng phải có HTX”- Lời kêu gọi của Bác Hồ ngay từ những năm kháng chiến chống Pháp (1946), nay trở thành kim chỉ nam cho các hoạt động của các HTX nông nghiệp trên địa bàn thành phố.
 |
| HTX nông nghiệp Toàn Thắng (Tiên Lãng) thu mua khoai tây cung ứng cho đơn vị sản phẩm
|
Với những nhược điểm bộc lộ rõ trong giai đoạn đất nước còn trong cơ chế quản lý tập trung hóa quan liêu bao cấp, mô hình HTX kiểu cũ một thời từng bị phê phán nặng nề. Nhất là từ khi sản xuất nông nghiệp chuyển đổi sang cơ chế khoán hộ, vai trò của tổ chức HTX lu mờ, nhiều nơi chỉ còn là hình thức. Trong giai đoạn công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp, nông thôn hiện nay, trước đòi hỏi ngày càng cao và khắt khe của thị trường, đòi hỏi tất yếu người sản xuất phải liên kết chặt chẽ. Đây là đất dụng võ của tổ chức HTX, khi từng cá nhân không thể đủ điều kiện, khả năng tiếp cận các yếu tố của sản xuất hiện đại.
Từ năm 1997, Hải Phòng triển khai thực hiện Luật HTX. Đến nay, toàn thành phố có có 180 HTX nông nghiệp các xã, thị trấn chuyển đổi hoạt động theo Luật. Bên cạnh đó, ở các địa phương gần đây liên tục thành lập thêm một số HTX nông nghiệp hoạt động theo chuyên ngành. Mặc dù còn nhiều khó khăn, tồn tại để lại sau khi thực hiện chuyển đổi theo Luật, nhưng một số HTX tích cực vươn lên hoạt động theo hướng mới. Một số mô hình HTX nông nghiệp trở thành chỗ dựa tin cậy cho bà con nông dân địa phương, tích cực thúc đẩy phong trào kinh tế hợp tác phát triển.
HTX nông nghiệp Cấp Tiến ở huyện Tiên Lãng là một điểm sáng về kinh tế hợp tác. Sau khi chuyển đổi, HTX đứng trước thực tế khó khăn về cơ sở vật chất, nguồn vốn hạn hẹp... Nhưng đến cuối năm 2009, doanh thu của HTX lên đến gần 3 tỷ đồng. HTX đóng bảo hiểm 100% cho cán bộ, nhân viên làm việc thường xuyên. Để có được thành công đó, trong những năm qua, HTX tổ chức quy vùng tập trung sản xuất hàng hóa cho giá trị thu nhập cao như vùng thâm canh 4 vụ (2 lúa + 2 màu) trên diện tích 35 ha cho thu nhập từ 80-100 triệu đồng/ha/năm; vùng 3 vụ (1 lúa + 2 màu) trên diện tích 80 ha đạt 60 triệu đồng/ha/năm; vùng 3 vụ (2 lúa + 1 màu) trên diện tích 90ha đạt 55-60 triệu đồng/ha/năm; vùng chuyên màu trên diện tích 5ha đạt 200 triệu đồng/ha/năm; vùng sản xuất 2 vụ lúa có diện tích 240 ha đạt 24 triệu đồng/ha/năm . Để chủ động nguồn đầu vào và đầu ra cho nông sản, HTX liên kết với các đơn vị cung cấp giống, tiêu thụ sản phẩm trong và ngoài thành phố. HTX còn liên doanh vốn đầu tư xây dựng nhà lạnh bảo quản giống khoai tây để chủ động nguồn giống cho sản xuất.
Với sự giúp đỡ của Liên minh HTX và doanh nghiệp ngoài quốc doanh Hải Phòng, các tổ chức quốc tế, gần đây, HTX Tam Đa (Vĩnh Bảo) không chỉ hoàn thành tốt nhiệm vụ sản xuất nông nghiệp, cung ứng dịch vụ cho xã viên mà còn tích cực tham gia dự án xây dựng năng lực HTX tại Việt Nam. Với dự án này, tổ chức quốc tế giúp HTX phát triển sản xuất rau an toàn, nấm thương phẩm trên địa bàn xã. Thông qua dự án sản xuất cụ thế, HTX xây dựng mô hình điểm với bộ máy quản lý kiểu mới, ứng dụng các công cụ quản lý nhân lực, công việc và tài chính tiên tiến.
 |
| Dịch vụ làm đất ở xã Tân Viên (An Lão)
|
Sau khi chuyển đổi theo Luật HTX, HTX nông nghiệp Đồng Thái (An Dương) luôn quan tâm cải tạo nâng cấp hệ thống kênh mương, sửa chữa kịp thời trạm bơm điện phục vụ sản xuất, vì vậy luôn bảo đảm tốt nước phục vụ cho sản xuất nông nghiệp. HTX chỉ đạo đưa các giống lúa có năng suất cao vào thâm canh, nhờ đó năng suất lúa của Đồng Thái đạt xấp xỉ 120 tạ/ha. HTX thường xuyên tổ chức các lớp tập huấn chuyển giao khoa học kỹ thuật cho các hộ nông dân, kinh phí chuyển giao khoa học kỹ thuật hằng năm từ 40 đến 50 triệu đồng. HTX còn chuyển giao công nghệ trồng, chăm sóc nhiều giống cây trồng có giá trị kinh tế cao, nhất là cây cảnh, giống hoa có xuất xứ từ nước ngoài cho các hộ xã viên.
Thành công của các HTX nông nghiệp kiểu mới là nhờ sự đoàn kết, năng động của Ban chủ nhiệm. Trước thực trạng chung khó khăn về nguồn vốn, một số HTX mạnh dạn tín chấp vay vốn để có điều kiện hoạt động, huy động vốn đóng góp của các xã viên, tạo sự gắn kết, tinh thần trách nhiệm giữa xã viên và HTX. Việc chỉ đạo hoạt động của HTX phát huy cao tinh thần trách nhiệm của đội ngũ cán bộ ban quản trị. Đặc biệt, các HTX nông nghiệp kiểu mới không dừng lại ở một số ngành nghề cơ bản phục vụ nông thôn như dịch vụ điện, thuỷ lợi nội đồng, chỉ đạo sản xuất nông nghiệp theo mùa vụ...mà vươn ra phát triển đa dạng các ngành nghề giúp HTX hoạt động có lãi như dịch vụ thương mại, xây dựng, dịch vụ máy móc phục vụ nông nghiệp...Một số HTX nông nghiệp kiểu mới còn liên kết, hợp tác sản xuất, bao tiêu sản phẩm nhằm chuyển dịch cơ cấu cây trồng, hướng bà con sản xuất các nông sản chất lượng cao, đáp ứng kịp thời xu thế thị trường.
Các HTX, đặc biệt là HTX nông nghiệp kiểu mới góp phần nâng cao đời sống tinh thần, vật chất cho nông dân, thực hiện hiệu quả Nghị quyết của Đảng về tam nông, tiến tới hiện thực hóa việc xây dựng nông thôn mới. Tuy nhiên, trên địa bàn thành phố, hiện số HTX hoạt động hiệu quả mới chỉ chiếm số lượng nhỏ. Phần lớn HTX nông nghiệp hiện vẫn hoạt động khó khăn, không ít HTX sau khi chuyển đổi làm ăn thua lỗ, gây mất niềm tin trong bà con xã viên. Vì vậy, để tạo đà cho kinh tế hợp tác tiếp tục phát triển mà nòng cốt là các HTX nông nghiệp, thành phố cần quan tâm tạo cơ chế chính sách phù hợp thúc đẩy các HTX nông nghiệp hoạt động hiệu quả, giúp cán bộ HTX nông nghiệp nâng cao trình độ chuyên môn, quản lý; khuyến khích các HTX vươn ra hoạt động đa dạng hoá ngành nghề...
Bài và ảnh An Hương
