“Găm” đất để trục lợi?
Dự án Sài Gòn – Chân Mây có tổng vốn đầu tư hơn 1.200 tỷ đồng, theo quy hoạch được phân thành hai khu vực nằm trên địa bàn hai xã Lộc Tiến và Lộc Vĩnh. Khu công nghiệp có diện tích 170,19ha; khu phi thuế quan diện tích 487,59ha, gồm diện tích xây dựng nhà máy, khu hành chính, thuế quan, quảng trường…
Theo dự kiến, dự án này hoàn thành vào tháng 12/2014 nhưng đến nay là năm 2019 vẫn lỗi hẹn, sau khi đi vào hoạt động sẽ là “nơi tập trung của các hoạt động thương mại và các loại hình công nghiệp sạch, công nghệ cao; thu hút hàng trăm doanh nghiệp đầu tư sản xuất kinh doanh, tạo nguồn thu cho ngân sách và giải quyết việc làm cho hàng chục ngàn lao động”.
Dự án được bắt đầu từ năm 2008, sau lễ khởi công, nhà đầu tư triển khai xây dựng bảy nhà xưởng diện tích hơn 25.000m2, đến nay các nhà xưởng này không có mái, chưa hoạt động, mốc meo ngả nghiêng.
Sau thời gian bị “đóng băng”, đến năm 2016, chủ đầu tư mới tiếp tục thực hiện dự án. Đất quy hoạch, thu hồi chỉ toàn cây hoang, cỏ dại. Nhìn đất hoang, nhiều người không khỏi xót xa. Dư luận nghi ngờ chủ đầu tư là Công ty Cổ phần đầu tư Sài Gòn – Huế không đủ năng lực để thực hiện dự án và có dấu hiệu găm đất để trục lợi, chờ thời cơ chuyển nhượng cho các đối tác khác, cũng không loại trừ giữ đất “xí phần”.
Các hộ có đất bị thu hồi gửi đơn đến PLVN là các hộ bị ảnh hưởng ở giai đoạn 4A (phần vệt cây xanh), giai đoạn này có tổng diện tích đất thu hồi 12,4ha. Đất của dự án còn bỏ hoang, “trùm mền” vô số, nhưng dự án lại tiếp tục thu hồi đất của những người đang sống yên ổn. Đứng đơn là những hộ dân ở thôn Bình An 1, xã Lộc Vĩnh gồm: Nguyễn Tịnh, Lê Phước Chung, Nguyễn Thị Thí, Lê Phước Thỉ và Lê Phước Điềm.
Một hộ dân, kiểm đếm thiếu hàng ngàn m2 đất
Theo ông Nguyễn Tịnh (80 tuổi): “Tôi đang là chủ sở hữu 7 quyển sổ đỏ đất rừng sản xuất, tính tổng 7.458m2 nhưng phương án hỗ trợ đền bù huyện Phú Lộc đưa ra chỉ 5.650m2. Vậy hơn 1.800m2 đất của tôi biến đi đâu?
Không những đất rừng, các loại đất khác họ cũng đo thiếu của nhà tôi. Trong những lần đối thoại, tôi đã trình bày thiếu đất nhưng cơ quan chức năng không hề về đo lại, cứ gửi giấy mời đi nhận tiền đền bù, thiếu như vậy sao tôi nhận được?”.
Ông Tịnh cũng cho rằng, ông có cả đất rừng sản xuất, cả đất trồng cây, nhưng cán bộ thực hiện tính toán kiểu mập mờ: “Khu đất của tôi bị cho là đất rừng nhưng đất bên cạnh của hộ khác cũng như vậy lại được đền bù là đất trồng cây. Giá đất rừng 1m2 được 3800 đồng, còn đất trồng cây giá gấp hơn 5 lần như vậy”.
Bức xúc không kém, ông Lê Phước Chung (63 tuổi) trình bày, đất trồng cây sau vườn nhà ông chỉ được đo 275m2, sau nhiều lần yêu cầu, cán bộ đo lại giờ đã hơn 500m2. Ông Chung cho rằng phương án tái định cư trong dự án này cũng bất hợp lý, thiếu tình người.
Vợ chồng ông còn 8 người con đều đến tuổi dựng vợ gả chồng hiện vẫn ở trong nhà (1 người có vợ), nhưng địa phương chỉ tính toán hai lô đất tái định cư và giải thích “con đã lập gia đình mới được”. Như vậy, tương lai ông Chung cùng 7 người con chưa lập gia đình (trong đó 1 con gái đã ly dị, mang theo 2 con về đây ở), chỉ ở chung trong 1 căn nhà tái định cư.
 |
| Một khu vực mênh mông quy hoạch, thu hồi, rồi “trùm mền” bỏ hoang. |
Ông Chung nói: “Nếu chúng tôi không yêu cầu đo đất lại, liệu có được tăng diện tích đền bù không? Tôi cùng các con đều đi biển đánh cá rồi nuôi gà, trồng cây, nếu lên ở chỗ mới biết lấy gì mà sinh sống?”.
Theo người dân, 1m2 đất ở đây giá trị thị trường 4 triệu đồng nhưng thu hồi, đền bù giá chỉ 20 nghìn/1m2. Năm hộ này nhận đền bù mỗi hộ chừng 1 tỷ đồng, nếu xây nhà, làm “sổ đỏ” ở nơi tái định cư đã mất hơn 500 triệu. Dự án mở ra, coi như họ trắng tay.
Bà Nguyễn Thị Thí cũng có nỗi niềm: “Hộ ông Chung dù con đông nhưng chính quyền cũng xét cấp đất tái định cư cho con đã có vợ. Nhưng nhà tôi có có con trai ở trong nhà cũng có vợ con hẳn hoi, đất tôi có sổ đỏ đầy đủ, vì sao không cấp đất tái định cư cho con tôi?”.
Đã vận dụng hết sức
Theo Trung tâm phát triển quỹ đất huyện Phú Lộc, giai đoạn 4A (phần Vệt cây xanh) từ năm 2011 đã tiến hành kiểm kê nhưng chủ đầu tư không chuyển tiền chi trả nên tạm ngừng, sau có chủ trương thu hồi đất nên đơn vị kiểm kê từ năm 2017 và lên phương án hỗ trợ vào ngày 20/7/2018. Hiện còn 5 hộ chưa nhận tiền với diện tích chưa giải phóng 3,1ha.
Trong dự án Sài Gòn – Chân Mây, chủ đầu tư dự kiến đầu tư hạ tầng làm đường, san lấp mặt bằng, cho các doanh nghiệp thuê lại (hiện mới chỉ có 3 gói thầu); khi có nguồn lực sẽ xây chung cư cho thuê hoặc bán. Việc thu hồi đất sẽ qua nhiều giai đoạn; hiện mới giải phóng mặt bằng 120/600ha.
Giải thích việc hộ ông Nguyễn Tịnh tố còn mập mờ giữa đất rừng và đất trồng cây, cơ quan này cho rằng do hộ ông Tịnh khi làm thủ tục cấp sổ đỏ không xem tại sao bìa mình là cấp đất rừng sản xuất chứ không phải đất trồng cây lâu năm và “lúc dính tới đền bù bị áp giá thấp mới khiếu nại”.
Cơ quan chức năng đã rà soát, trong 12 thửa đất có giấy, đã chuyển được 5 thửa sang đất trồng cây, còn 7 thửa không điều chỉnh được. Với việc đền bù thiếu 1.800m2 đất cho hộ ông Tịnh là “do đo vẽ thực tế, bóc tách vì ở đó có lăng mộ của người khác trên đất”. Với hộ ông Chung cho rằng bị đo thiếu đất, huyện đã có công văn đề nghị chủ đầu tư thuê đơn vị đo đạc lại và diện tích thực tế tăng lên.
Ông Nguyễn Văn Mạnh (Chủ tịch UBND huyện Phú Lộc) cho biết, huyện đã gặp gỡ, đối thoại với 5 hộ dân trên: “Chúng tôi làm theo quy trình, đã ban hành kế hoạch cưỡng chế. Bà con chưa đồng thuận có quyền khiếu nại, nhưng việc cưỡng chế thu hồi đất vẫn thực hiện. Sau này nếu bà con khiếu nại đúng sẽ bồi hoàn, còn những người làm sai phải chịu trách nhiệm”.
Ông Đặng Ngọc Trân (Bí thư Huyện ủy Phú Lộc) nói: “Đồng cảm với việc người dân di chuyển nơi ở thân thương, ai cũng xót, nhưng do đất ở đó nằm trong khu kinh tế nên việc giải phóng mặt bằng phải theo quy định pháp luật, giá đền bù do HĐND tỉnh ban hành, nằm ngoài thẩm quyền của huyện”.
“Theo quy định, trong gia đình có hai hộ phụ trở lên mới được bố trí thêm lô tái định cư, luật không nói con đông. Hộ ông Chung đáng lẽ chỉ được cấp một lô nhưng chúng tôi đã nghiên cứu, vận dụng rồi xin tỉnh nên ông Chung mới có thêm một lô; tương tự hộ bà Thí chỉ có một người con trai, không thể cấp thêm lô nào. Chúng tôi đã vận dụng những gì tốt nhất cho bà con, trên cơ sở pháp luật cho phép”, vẫn lời ông Trân.
Thực tế theo quy định pháp luật, cơ quan chức năng huyện Phú Lộc đã vận dụng đúng hay chưa trong dự án này? PLVN sẽ tiếp tục phản ánh sự việc.
