Mới đây, TAND tỉnh Thừa Thiên - Huế vừa xét xử, tuyên án tù đối với 2 bị cáo là những “sa tặc” trong vụ án “Vi phạm quy định về nghiên cứu, thăm dò, khai thác tài nguyên”.
9m3 cát đổi 9 tháng tù
Theo cáo trạng truy tố, khoảng 8 giờ tối 1/7/2019, Võ Văn Lanh và Phan Văn Quốc (SN 1989, trú xã Quảng Phú, huyện Quảng Điền) sử dụng thuyền máy có gắn hệ thống hút cát để khai khác cát trái phép lòng sông Bồ thuộc địa phận phường Hương Xuân (thị xã Hương Trà) để bán lấy tiền.
Sau khi khai thác đầy thuyền cát (9m3), Lanh và Quốc vận chuyển cát đến bãi tập kết thì bị tổ công tác của đoàn kiểm tra liên ngành về xử lý vi phạm trong hoạt động khai thác cát trái phép trên địa bàn huyện Quảng Điền bắt giữ.
Kết luận giám định của Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) Thừa Thiên - Huế xác định, loại cát mà Lanh và Quốc khai thác trái phép là “tài nguyên khoáng sản cát làm vật liệu xây dựng thông thường” theo quy định của Luật Khoáng sản.
Bản kết luận định giá của Hội đồng định giá tài sản UBND tỉnh xác định 9m3 cát có giá trị 2.520.000 đồng. Tại biên bản xác minh ngày 8/1/2020, Sở TN&MT khẳng định, đến thời điểm hiện tại trên địa bàn tỉnh không có cá nhân nào được cấp phép khai thác mỏ cát sỏi làm vật liệu xây dựng.
Tại phiên tòa, bị cáo Võ Văn Lanh thừa nhận, hành vi khai thác cát trái phép là vi phạm pháp luật nhưng vẫn bất chấp luật pháp để khai thác cát trái phép đem bán. Cũng theo cáo trạng, Lanh đã bị Phòng Cảnh sát môi trường Công an tỉnh Thừa Thiên - Huế xử phạt hành chính 4 triệu đồng về hành vi khai thác cát trái phép trên sông nhưng vẫn tái phạm nên TAND tỉnh Thừa Thiên - Huế đã tuyên phạt bị cáo Lanh 9 tháng tù. Đối với Phan Văn Quốc do vi phạm lần đầu nên đã bị cơ quan chức năng xử phạt hành chính 2 triệu đồng.
Ngoài Võ Văn Lanh, phiên tòa còn xét xử nhóm “sa tặc” Võ Văn Binh và Võ Văn Phi (SN 1986, cùng trú phường Hương Xuân, thị xã Hương Trà, Thừa Thiên - Huế). Theo đó, vào cuối tháng 7/2019, Võ Văn Quang (SN 1982, trú tại thị xã Hương Trà, Thừa Thiên - Huế) thuê Binh và Phi đi khai thác cát lòng sông Bồ với tiền công mỗi thuyền là 200 ngàn đồng/người.
Theo yêu cầu của Quang, hai đối tượng Binh và Phi đến nhà Quang lấy thuyền có gắn hệ thống hút cát, rồi điều khiển đến khu vực cồn Vụng Mốc (thuộc phường Hương Xuân) để khai thác cát. Đến khuya, khi Binh và Phi đang khai thác cát dưới lòng sông Bồ thì bị Phòng Cảnh sát Môi trường Công an tỉnh Thừa Thiên - Huế phát hiện, bắt quả tang.
Tại thời điểm kiểm tra, Binh và Phi không xuất trình được giấy phép khai thác khoáng sản do cơ quan có thẩm quyền cấp phép. Kiểm tra trên phương tiện phát hiện có 11m3 cát khai thác trái phép để làm vật liệu xây dựng thông thường.
Tại phiên tòa, Hội đồng xét xử xác định, Võ Văn Binh bị UBND phường Hương Xuân ra quyết định xử phạt hành chính số tiền 2 triệu đồng về hành vi khai thác khoáng sản trái phép. Tuy nhiên, Binh chưa hết thời hạn bị xử phạt hành chính mà tiếp tục tái phạm nên phạm vào tội “Vi phạm quy định về nghiên cứu, thăm dò, khai thác tài nguyên”. Xét tính chất vụ án, TAND tỉnh Thừa Thiên - Huế tuyên phạt bị cáo Võ Văn Binh 6 tháng tù về tội “Vi phạm quy định về nghiên cứu, thăm dò, khai thác tài nguyên”.
Đối với Võ Văn Quang và Võ Văn Phi có hành vi khai thác khoáng sản trái phép nhưng chưa bị xử phạt hành chính hoặc bị kết án về cùng tội danh, giá trị khoáng sản chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự nên Phòng Cảnh sát môi trường Công an tỉnh Thừa Thiên - Huế ra quyết định xử phạt hành chính.
 |
| Bị cáo Võ Văn Binh tại phiên tòa |
Khai thác cát trái phép vẫn rầm rộ
Không chỉ “rút ruột” lòng sông, “cát tặc” còn bất chấp pháp luật lộng hành tại các hồ thủy điện trên địa bàn tỉnh Thừa Thiên - Huế. Trước đó, nhiều người dân ở thôn Bình Sơn, xã Hương Bình (thị xã Hương Trà) phản ánh đến nhiều cơ quan báo chí về tình trạng các đối tượng khai thác cát trái phép rầm rộ ở khu vực lòng hồ thủy điện Hương Điền trong thời gian dài.
Người dân ở xã Hương Bình cho biết, việc khai thác cát được diễn ra nhiều tháng nay. Tình trạng khai thác và vận chuyển cát đã khiến tuyến đường được mở ra để người dân đi trồng rừng bị tàn phá nghiêm trọng, bụi bay mù mịt và tiếng ồn do đoàn xe tải chở cát chạy ban đêm khiến cuộc sống của người dân bị đảo lộn.
Theo ông Trần Viết Tuấn - Chủ tịch UBND xã Hương Bình, khu vực lòng hồ thủy điện Hương Điền nằm giáp ranh giữa xã Hương Bình và phường Hương Vân nhiều lần người dân cũng đã phản ánh về tình trạng khai thác cát trái phép. Tuy nhiên, mỗi lần lực lượng đi kiểm tra thì không phát hiện được. Theo ông Tuấn, trong thời gian tới sẽ bố trí tổ tuần tra phối hợp với công an xã tăng cường kiểm tra, nếu phát hiện sẽ xử lý nghiêm.
Trước tình trạng khai thác cát rầm rộ diễn ra ở lòng hồ thủy điện Hương Điền diễn ra nhiều tháng nay; Cơ quan Công an thị xã Hương Trà cử lực lượng điều tra và xử phạt nhiều xe chở cát lưu thông trên địa bàn vi phạm các lỗi về an toàn giao thông: chở hàng hóa không phủ bạt, quá tải, lắp thùng xe có kích thước không đúng với thiết kế đăng ký…
Điều đáng nói, qua kiểm tra, các tài xế đều không xuất trình được hóa đơn, chứng từ và không chứng minh được nguồn gốc. Một số lái xe khai nhận, số cát này được họ mua từ một số đối tượng khai thác cát trái phép tại lòng hồ thủy điện Hương Điền. Sau đó, vận chuyển đem về bán cho các đối tượng ở thị xã Hương Trà, huyện Quảng Điền để kiếm lời…
Mới đây, Công an thị xã Hương Trà vừa ra quyết định xử phạt hành chính về vi phạm an toàn giao thông đối với 4 xe có dấu hiệu chở cát lậu với số tiền trên 100 triệu đồng. Ngoài ra, Đội Cảnh sát kinh tế Công an thị xã Hương Trà đang điều tra làm rõ về hành vi mua bán cát trái phép.
