Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhấn mạnh điều này khi thảo luận ở tổ của Quốc hội chiều 24/7 về phê chuẩn quyết toán ngân sách nhà nước năm 2019 và công tác thực hành tiết kiệm, chống lãng phí năm 2020.
Cái thì luật hoá, chưa rõ thì mạnh dạn thí điểm
Vấn đề đầu tiên được người đứng đầu Chính phủ đề cập là thể chế, bởi đây là một trong 3 đột phá chiến lược (bên cạnh nguồn nhân lực và hạ tầng) được xác định từ Đại hội XI và vẫn còn nguyên giá trị.
Tuy vậy, thực tế diễn biến cuộc sống nhanh hơn rất nhiều so với các quy định của luật và có những yếu tố rất khó lường nên cần chia sẻ với những người làm luật vì “tôi vẫn nói đùa tối nay làm thấy rất hay, nhưng sáng hôm sau thấy thông tin lạc hậu rồi”. Do đó chúng ta phải cố gắng hoàn thiện thể chế, vừa làm vừa mở rộng dần, không cầu toàn nhưng cũng không nóng vội.
Nêu quan điểm cái gì đã chín, đã rõ thì cần triển khai ngay, còn cái gì chưa có luật thì mạnh dạn vừa làm vừa thí điểm, ông Phạm Minh Chính nhấn mạnh phải có tư tưởng đó để xử lý các vấn đề cho linh hoạt và dẫn chứng việc Chính phủ vừa đề xuất bổ sung nội dung phòng, chống dịch Covid-19 vào nghị quyết của Kỳ họp thứ nhất Quốc hội khóa XV.
Thủ tướng Phạm Minh Chính dự một phiên họp tổ tại Kỳ họp thứ nhất, Quốc hội khoá XV. Ảnh: Vũ Khuyên
“Khi tình hình không áp lực thì ta thấy bình thường, nhưng tình hình diễn biến khôn lường, khó khăn, phức tạp thì áp lực để làm mới lớn lên được” – Thủ tướng nói và chia sẻ nhiều định hướng khắc phục của Chính phủ liên quan công tác hoàn thiện thể chế.
Trước hết là giao các cấp, ngành, các bộ trưởng, chủ tịch tỉnh rà soát vướng mắc, tồn đọng và những cái thực tiễn đặt ra nhưng chưa có quy định.
Thứ hai là giao cho người đứng đầu. Các Bộ trưởng và Chủ tịch UBND tỉnh phải trực tiếp chỉ đạo xây dựng thể chế, không giao cho cấp phó vì cấp trưởng bao giờ cũng chỉ đạo, huy động công việc nhanh hơn.
Bên cạnh đó là bám sát thực tiễn, tôn trọng thực tiễn, xuất phát từ thực tiễn, lấy thực tiễn làm thước đo; cái gì đã chín, đã rõ thì luật hóa, cái gì còn nhiều ý kiến khác nhau thì phải thí điểm.
Khía cạnh khác là việc đầu tư cho xây dựng pháp luật, theo Thủ tướng, trong điều kiện “nhà nghèo” mà phải chi nhiều thứ nên phải cân đối, nhưng thực tế chi cho xây dựng pháp luật còn khiêm tốn.
Một định hướng nữa là nguồn lực con người, phải có những người hiểu biết về luật pháp, tham gia quản lý và cả người hoạt động thực tiễn trên cơ sở tổ chức công việc và phối hợp nhuần nhuyễn, chặt chẽ, có hiệu quả để xây dựng thể chế.
Thủ tướng Chính phủ nhấn mạnh tồn đọng thể chế không những làm ảnh hưởng đến quản lý mà còn làm ảnh hưởng đến nguồn lực xã hội.
Quyết không đầu tư dự án manh mún
Nêu ý kiến về vấn đề tiết kiệm, Thủ tướng đồng ý với nhiều quan điểm rằng “ai cũng thấy có những lãng phí”. Theo ông, chúng ta quán triệt phải tiết kiệm nhưng chưa có kỷ luật về tiết kiệm cho chặt chẽ hơn. Mà đây là việc “vừa phải có giáo dục, nâng cao nhận thức, vừa phải có thể chế, kỷ luật kỷ cương” mới làm có hiệu quả được.
Nghị quyết 45 của Chính phủ hồi tháng 5 vừa qua nêu rõ tiết kiệm 10% chi tiêu thường xuyên trong những tháng còn lại của năm 2021 để chi cho phòng chống COVID-19 và những việc đột xuất, bất ngờ có thể xảy ra, do đó Thủ tướng đề nghị Bộ Tài chính phải tính toán ngay từ khi cấp ngân sách.
Chỉ ra sự lãng phí từ các dự án kéo dài; đầu tư chia cắt, manh mún, người đứng đầu Chính phủ cho rằng giải pháp phải kết hợp hài hòa “từ dưới lên” và “từ trên xuống”. Bởi “từ dưới lên” thì nhu cầu rất lớn và mức đầu tư công trung hạn 5 năm hơn 2,8 triệu tỷ chưa thấm vào đâu so với nhu cầu các bộ, ngành, địa phương đưa lên vì nơi nào cũng muốn có công trình.
Ông Phạm Minh Chính cũng cho biết, từ 2011 khi làm Bí thư tỉnh uỷ đã chỉ đạo HĐND tỉnh rà soát 3.650 dự án với mức đầu tư chỉ có 3.000 tỷ đồng, tức mỗi dự án được đầu tư chưa đến 1 tỷ đồng nên rất manh mún và chia cắt, dẫn đến kéo dài, lãng phí nguồn lực. Hay “có những con đường 400- 500 tỷ đồng thôi mà 13 đời bộ trưởng rồi vẫn chưa xong”. Nhiều nước đầu tư 3-4 đồng để thu lại 1 đồng thì ở ta là đầu tư 6,3 đồng mới thu được 1 đồng nên cũng lãng phí, làm cho nguồn lực hao hụt.
Quán triệt việc phải làm triệt để, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết Chính phủ đã chỉ đạo rà soát 11.100 dự án, sau đó các đơn vị đề xuất tổng hợp lên còn hơn 7.000 dự án nhưng Thường trực Chính phủ quyết định phải cắt xuống còn dưới 5.000 dự án.
“Cái này quan trọng lắm! Nếu cứ chia cắt, manh mún thì không làm được cái gì lớn. Cái gì cũng một tí mà như thế thì kéo dài, không tạo ra được động lực”, Thủ tướng Phạm Minh Chính nói./.
