Nhận lời mời của Thủ tướng Chính phủ nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào Thongloun Sisoulith, sáng 24/8, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc tham dự Hội nghị Cấp cao Hợp tác Mekong – Lan Thương lần thứ 3 theo hình thức trực tuyến. Tham gia Hội nghị còn có Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường, Thủ tướng Thái Lan Prayut Chan-ocha, Thủ tướng Campuchia Hunsen, Thủ tướng Lào Thongloun Sisoulith và Tổng thống Myanmar U Win Myint.
Nhấn mạnh tới thách thức chưa từng có của cơ chế hợp tác này, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đề nghị 6 nước cần phối hợp để hạn chế tối đa những ảnh hưởng tiêu cực của đại dịch COVID-19 nhằm không để đứt gãy chuỗi cung ứng, trong đó có hợp tác để tạo thuận lợi cho lưu thông qua biên giới, đặc biệt là với hàng hóa thiết yếu, trong đó có nông, thủy sản, nhất là trái cây tươi.
Đánh giá cao Trung Quốc về thành công quan trọng trong sản xuất vaccine phòng COVID-19, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cũng đề nghị các nước Mekong - Lan Thương chia sẻ thông tin và kinh nghiệm về phòng chống đại dịch COVID-19 một cách thường xuyên, kịp thời cùng với tìm kiếm giải pháp lâu dài cho sự phát triển bền vững của các nước hạ nguồn sông Mekong.
Các nhà lãnh đạo của cơ chế hợp tác Mekong - Lan Thương đã thông qua Tuyên bố Viên chăn trong đó hoan nghênh Trung Quốc thành lập Quỹ đặc biệt Mekong - Lan Thương về y tế cộng đồng, trước mắt để hỗ trợ các nước ứng phó với đại dịch COVID-19.
Các nước cũng nhất trí tăng cường vai trò của Trung tâm thủy văn của sông Mekong và chia sẻ dữ liệu thủy văn trên suốt chiều dài hơn 4.300 km của con sông này. Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, bày tỏ tin tưởng với tinh thần hợp tác chân thành và hành động có trách nhiệm 6 quốc gia sẽ đảm bảo cho dòng nước Mekong sẽ luôn chảy hài hòa, mang lại cuộc sống ấm no hòa bình và thịnh vượng cho người dân.
Hội nghị cấp cao Mekong - Lan Thương là cơ chế hợp tác giữa 5 nước ven sông Mekong (gồm Việt Nam, Campuchia, Lào, Myanmar, Thái Lan) và Trung Quốc, nước có phần thượng nguồn của sông Mekong chảy qua có tên gọi là Lan Thương. Đây là ý tưởng được Thái Lan đề xuất lần đầu tiên vào năm 2012.
Tại Hội nghị Cấp cao ASEAN – Trung Quốc tháng 11/2014, Thủ tướng Trung Quốc đã bày tỏ ủng hộ sáng kiến của Thái Lan và sẵn sàng xem xét việc thành lập cơ chế Đối thoại và Hợp tác Lan Thương – Mekong.
Mục tiêu bao trùm của Hợp tác Mekong - Lan Thương là thúc đẩy hợp tác toàn diện để xây dựng cộng đồng trách nhiệm và lợi ích chung ở tiểu vùng. Mekong - Lan Thương còn hướng tới mục tiêu khác bao gồm củng cố lòng tin và hiểu biết lẫn nhau, duy trì hòa bình và ổn định; thu hẹp khoảng cách phát triển…Trong đó, nổi bật là hợp tác về quản lý nguồn nước Mekong – Lan Thương; tăng cường kết nối giữa 6 quốc gia.
Trước đó, tại Hội nghị Cấp cao Mekong - Lan Thương lần thứ 2 (10/1/2018, tại Campuchia), các nước đã thông qua hai văn kiện là Tuyên bố chung Phnom Penh và Kế hoạch hành động Hợp tác Mekong - Lan Thương giai đoạn 2018 - 2022.
Việt Nam đã tham gia tích cực vào Hợp tác Mekong – Lan Thương ngay từ ngày đầu thành lập với những đóng góp tích cực về nội dung và lĩnh vực hợp tác. Việt Nam cũng đã chủ động tham gia xây dựng các văn kiện quan trọng, mang tính định hướng hợp tác; và đặc biệt là thúc đẩy hợp tác nguồn nước trở thành một lĩnh vực ưu tiên của hợp tác Mekong - Lan Thương...
