Tham dự Hội nghị có Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Nguyễn Thiện Nhân; lãnh đạo Ban Kinh tế Trung ương, Ban Tổ chức Trung ương, Ủy ban Kiểm tra Trung ương, Ban Tuyên giáo Trung ương, Ban Dân vận Trung ương, Ban Nội chính Trung ương, Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, Ủy ban Tài chính-Ngân sách của Quốc hội; Chánh án Tòa án nhân dân Tối cao, Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao; Bộ trưởng các Bộ: Công an, Kế hoạch và Đầu tư, Tài chính, Tài nguyên và Môi trường, Công Thương, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Khoa học và Công nghệ, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước, Tổng Thanh tra Chính phủ; lãnh đạo các Bộ, cơ quan ngang Bộ; Chủ tịch UBND TP Hà Nội; lãnh đạo Ủy ban Giám sát Tài chính quốc gia, Kiểm toán Nhà nước, Tổng cục Thuế, Tổng cục Hải quan, Tổng cục An ninh, Tổng cục Cảnh sát, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam, Liên minh Hợp tác xã Việt Nam, Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam.
Khoảng 2.000 đại biểu sẽ trực tiếp tham dự Hội nghị, gấp 4 lần năm ngoái, trong đó khối doanh nghiệp tư nhân khoảng 1.500 đại biểu, cùng khoảng 200 đại biểu từ khối doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI), một số sứ quán và các định chế tài chính lớn, 100 đại biểu từ các doanh nghiệp Nhà nước và doanh nghiệp đã cổ phần hóa, cùng đại diện các cơ quan nhà nước, các cơ quan báo chí…
Tham dự Hội nghị qua hình thức trực tuyến còn có lãnh đạo 63 tỉnh, thành phố cùng các đại biểu doanh nghiệp, với số lượng 50-100 người mỗi điểm cầu. Dự kiến, tổng cộng khoảng gần 10.000 đại biểu sẽ dự Hội nghị.
Phát biểu chỉ đạo khai mạc Hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc dẫn lại lời của nhà tư sản dân tộc Bạch Thái Bưởi “tôi muốn làm cho Hà Nội đẹp như Pari”; chí sĩ Lương Văn Can “việc buôn bán thịnh suy có quan hệ đến quốc dân thịnh suy”... và cho rằng những bài học, hoài bão của tiền nhân sẽ là cảm hứng cho đội ngũ doanh nhân hiện nay khởi nghiệp và phát triển.
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc phát biểu khai mạc Hội nghị |
Thủ tướng nhấn mạnh, tuy đã làm được nhiều việc nhưng chúng ta còn rất nhiều việc phải làm phía trước, bởi còn rất nhiều rào cản cho sự phát triển của doanh nghiệp.
Trong Hội nghị này, Thủ tướng mong muốn các đại biểu góp ý thẳng thắn, chân thành và xây dựng, qua đó đề xuất nhiều giải pháp thiết thực về cải cách thủ tục hành chính, xây dựng một Chính phủ hành động luôn đồng hành cùng doanh nghiệp, tạo điều kiện thuận lợi nhất để doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh, phát triển bền vững.
Thủ tướng đề nghị đại diện các cơ quan nhà nước phát biểu ngắn gọn, dành thời gian cho các đại biểu doanh nghiệp trình bày ý kiến.
Trình bày báo cáo tổng hợp công tác chỉ đạo điều hành của Chính phủ về hỗ trợ và phát triển doanh nghiệp, Bộ trưởng Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Mai Tiến Dũng nhấn mạnh những kết quả đã đạt được, Báo cáo cũng chỉ rõ những tồn tại, hạn chế trong công tác hỗ trợ và phát triển doanh nghiệp.
Cụ thể là, vẫn còn những quy định pháp luật, cơ chế chính sách chưa thực sự tạo thuận lợi cho sản xuất kinh doanh, làm phát sinh những thủ tục không cần thiết, không hơp lý , tiếp tục gây khó khăn cho việc thực hiện như: thủ tục thỏa thuận ký quỹ đảm bảo thực hiện dự án đầu tư có sử dụng đất; việc không hình sự hóa quan hệ kinh tế dặn còn chưa được cụ thể dẫn đến nhiều địa phương chưa triển khai; một số cán bộ, công chức còn nhũng nhiễu tiêu cực, chưa có cơ chế thực hiện hiệu quả để kiểm tra, giám sát; công tác thanh tra, kiểm tra, kiểm toán còn chồng chéo, kéo dài gây khó khăn cho doanh nghiệp. Điển hình có doanh nghiệp ở Đồng Nai trong 1 tháng bị thanh kiểm tra 3 lần, có doanh nghiệp ở địa phương khác bị thanh tra 12 lần/năm; việc tiếp cận các nguồn lực của doanh nghiệp, nhất là DNNVV còn hạn chế, trong đó thủ tục cho vay phức tạp, khó tiếp cận nguồn vốn tín dụng ngân hàng; thủ tục hành chính về đất đai còn rườm rà; việc tiếp nhận, xử lý kiến nghị của doanh nghiệp ở một số bộ ngành, địa phương còn chậm, chưa thực sự cầu thị, chưa đáp ứng yêu cầu kiến tạo phát triển theo tinh thần chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ; vai trò của Hiệp hội doanh nghiệp còn hạn chế...
Chỉ ra những nguyên nhân, trong đó nhấn mạnh các nguyên nhân chủ quan, báo cáo nêu rõ 6 nhóm định hướng, nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm trong thời gian tới để hỗ trợ và phát triển doanh nghiệp: Tiếp tục hoàn thiện pháp luật, cơ chế chính sách; tăng cường thực thi thế chế, pháp luật; đẩy mạnh cải cách hành chính; nâng cao hiệu quả công tác tiếp nhận xử lý và trả lời kiến nghị của doanh nghiệp và người dân; Đẩy nhanh xây dựng Chính phủ điện tử; Đẩy mạnh hoạt động của Tổ công tác theo dõi kiểm tra đôn đốc việc thực hiện các nhiệm vụ do Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ giao; Đẩy mạnh công tác thông tin, truyền thông.
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, Phó Thủ tướng thường trực Trương Hòa Bình, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ. |
Báo cáo về vấn đề tiếp cận tín dụng của doanh nghiệp, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Lê Minh Hưng nhấn mạnh sự kiên định trong điều hành của Chính phủ trong việc đảm bảo kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát đã tạo môi trường thuận lợi cho doanh nghiệp.
Thống đốc cho biết, hoạt động tín dụng đã đạt được những kết quả tích cực, tăng trưởng tín dụng năm 2016 đạt 18,25%. Năm 2017, tín dụng tăng trưởng tốt ngay từ đầu năm; đến cuối tháng 4/2017, tín dụng tăng 5,76% so với cuối năm 2016, cao hơn so với cùng kỳ các năm gần đây; trong đó tín dụng VND tăng 5,87% và tín dụng ngoại tệ tăng 4,64%.
Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Lê Minh Hưng |
Trong thời gian tới, ngành Ngân hàng sẽ tiếp tục tập trung vốn vào lĩnh vực sản xuất, lĩnh vực ưu tiên, trong đó đặc biệt là các dự án hiệu quả, các doanh nghiệp, dự án đầu tư có chiều sâu, ứng dụng khoa học công nghệ để sản xuất các sản phẩm thương hiệu Việt Nam cạnh tranh được trong khu vực và thị trường thế giới; các doanh nghiệp sản xuất theo chuỗi giá trị, ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất nông nghiệp, sản xuất nông nghiệp sạch, các doanh nghiệp khởi nghiệp, DNNVV. Đồng thời, NHNN sẽ tiếp tục nghiên cứu, đổi mới cách thức cấp tín dụng theo hướng có sự chọn lọc ưu tiên phân loại doanh nghiệp góp phần vào các chương trình tái cơ cấu sản xuất.
Nhu cầu vốn của doanh nghiệp còn rất lớn. Mặc dù ngành Ngân hàng đã rất tích cực huy động vốn để đảm bảo đáp ứng cho nền kinh tế, song một phần lớn nguồn lực vẫn còn chưa được khơi thông, đang nằm ở các khoản nợ xấu và các tài sản bảo đảm chưa được xử lý.
NHNN cũng đang trình Chính phủ, Quốc hội để sớm có Nghị quyết về xử lý nợ xấu, giải phóng các khoản nợ xấu này nhằm tái tạo nguồn vốn lớn để mở rộng cho vay phát triển sản xuất kinh doanh, đồng thời tạo điều kiện cho các doanh nghiệp có nợ xấu đã được xử lý tiếp cận các khoản vay mới phục vụ sản xuất kinh doanh.
Từ góc độ doanh nghiệp, Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) Vũ Tiến Lộc trình bày báo cáo kết quả sau 1 năm thực hiện Nghị quyết 35 về hỗ trợ và phát triển doanh nghiệp. Ông Vũ Tiến Lộc đưa ra 3 thông điệp căn bản gồm doanh nghiệp là động lực của sự phát triển, Chính phủ có trách nhiệm kiến tạo, phục vụ doanh nhân và khởi nghiệp là sự nghiệp của nhân dân.
Tinh thần đó hiện nay vẫn còn trong thời kỳ hội nhập. Cộng đồng doanh nghiệp đánh giá cao Nghị quyết 35 với các mục tiêu, nhiệm vụ, phân công trách nhiệm cụ thể. Thủ tướng và lãnh đạo Chính phủ giữ vững tinh thần: "Trong Chính phủ không có chỗ để bàn lùi", nhiều bộ, ngành, địa phương... đã vào cuộc quyết liệt và có chính sách hỗ trợ tối đa cho doanh nghiệp.
Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) Vũ Tiến Lộc |
Tuy nhiên, những kết quả đạt được mới chỉ là bước đầu, thực tế vẫn còn không ít khó khăn do tích tụ từ thời gian trước để lại. Việt Nam đang là một nền kinh tế có chi phí kinh doanh lớn nhất trong khu vực cả về chính thức và không chính thức.
Ông Lộc lấy ví dụ một số doanh nghiệp sản xuất mũ bảo hiểm, đóng tàu gặp khó khăn với những quy định, yêu cầu chồng chéo. Theo đó, ông Lộc kiến nghị các cơ quan, bộ ngành giải quyết các vấn đề cho doanh nghiệp trên tinh thần đồng hành, tránh tình trạng giải thích nhưng không giải quyết, hoặc không giải quyết theo hướng có lợi cho doanh nghiệp, người dân.
Bên cạnh đó, sự thay đổi chính sách đột ngột, sự hồi tố trong kinh doanh; nhiều địa phương vẫn lạm dụng thanh tra, kiểm tra với nội dung trùng lặp; nhiều điều kiện sản xuất kinh doanh không phù hợp ‘’đến Boeing cũng không thể làm được; tình trạng “trên bảo dưới không nghe”, “trên nóng dưới lạnh” còn phổ biến”; nhiều bộ ngành địa phương chỉ giải thích, không giải quyết kiến nghị của doanh nghiệp... vẫn là những thách thức, rào cản cần giải quyết, gỡ bỏ trong thời gian tới.
Cũng trong bài phát biểu của mình, ông Lộc chúc mừng Chính phủ đã khởi động thành công "làn sóng cải cách lần thứ 2", song cộng đồng doanh nghiệp vẫn kỳ vọng những nút thắt về thể chế, môi trường kinh doanh... sẽ được lãnh đạo Chính phủ cởi trói hơn để chỉ đạo sẽ "không là lời nói suông mà là hành động thực tế".
Đánh giá một năm thực hiện Nghị quyết 35 của Chính phủ về hỗ trợ và phát triển doanh nghiệp, ông Nguyễn Chí Dũng, Bộ trưởng Kế hoạch đầu tư cho biết, những nỗ lực cải cách thủ tục hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, giảm chi phí và khuyến khích khởi nghiệp, khởi sự kinh doanh là những điểm đáng ghi nhận.
Những nỗ lực trên đã góp phần quan trọng trong việc cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh của Việt Nam. Riêng năm 2016 đã có hơn 110.000 doanh nghiệp thành lập, tăng hơn 16% so với năm 2015, đạt mức kỷ lục từ trước đến nay . Theo đánh giá của Ngân hàng Thế giới (WB), năm 2016 Việt Nam đã tăng 9 bậc (từ vị trí 91 lên 82) về chỉ số môi trường kinh doanh. Các tổ chức như Eurocham, Amcham, Jetro đều đưa ra góc nhìn tích cực về môi trường kinh doanh của Việt Nam.
Tuy nhiên, mặc dù đã có nhiều nỗ lực trong việc cải thiện môi trường kinh doanh nhưng phản ánh từ cộng đồng doanh nghiệp cho thấy vẫn tồn tại khoảng cách giữa chính sách và thực thi. Những vấn đề như chưa giải quyết triệt để sự không thống nhất giữa các luật dẫn đến vướng mắc trong thực thi, khó khăn trong tiếp cận vốn và các nguồn lực xã hội hay chi phí kinh doanh cơ bản còn ở mức cao vẫn còn là những điểm nghẽn cần tháo gỡ.
Những tồn tại như chi phí vận chuyển một container từ cảng Hải Phòng về Hà Nội đắt gấp 3 lần so với từ Hàn Quốc, Trung Quốc về Việt Nam; chi phí tiếp cận điện năng cao gấp 49 lần Philippines hay chi phí nộp thuế cao nhất so với ASEAN 4 (39% lợi nhuận làm ra, cao hơn 2 lần Singapore) là những ví dụ điển hình cho vấn đề này.
Theo người đứng đầu Bộ Kế hoạch đầu tư, để đạt được mục tiêu phát triển kinh tế xã hội của năm 2017 và những năm còn lại của nhiệm kỳ, tinh thần và nội dung của Nghị quyết 35 cần phải được quán triệt và triển khai mạnh mẽ, đồng bộ hơn nữa.
Từ 9.02’: Hội nghị bắt đầu phần thảo luận dưới sự điều hành của Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng. Phó Thủ tướng đề nghị các đại biểu phát biểu từ 3-5 phút, tập trung vào những nội dung cần phản ánh, kiến nghị. Rất nhiều ý kiến tâm huyết, phản ánh sinh động thực tế hoạt động của các doanh nghiệp đã được gửi tới Thủ tướng Chính phủ cũng như lãnh đạo các Bộ, ngành liên quan.
Chủ tịch Hiệp hội DNNVV Nguyễn Văn Thân tham luận về chủ đề "Các chi phí của doanh nghiệp". Ông Nguyễn Văn Thân đánh giá 1 năm thực hiện Nghị quyết 35, Hiệp hội cơ bản tán thành với các báo cáo của VPCP, VCCI, Bộ KH&ĐT. Hiệp hội luôn gắn bó với hoạt động của doanh nghiệp, hiểu rõ khó khăn của DN và đánh giá cao sự chỉ đạo quyết liệt, nỗ lực của Chính phủ, Thủ tướng, các bộ, ngành, địa phương trong tháo gỡ rào cản cho DN. Tuy nhiên, DN còn gặp nhiều khó khăn, gian khổ, trong đó bức xúc nhất là gánh nặng chi phí.
Về chi phí chính thức, kết quả cải cách thủ tục hành chính và thể chế đã giúp giảm nhiều chi phí chính thức, nhất là trong những lĩnh vực như thuế, hải quan, tạo một bước tiến về môi trường kinh doanh. Tuy nhiên, chi phí tuân thủ pháp luật trong một số lĩnh vực còn cao, một số quy định chồng chéo, phức tạp làm tăng thời gian và chi phí cho DN. Chi phí tiếp cận một số dịch vụ công như cấp chứng chỉ hành nghề, trong lĩnh vực đất dai, xây dựng, tiếp cận tín dụng… chưa có sự cải thiện. Trong các lĩnh vực mà doanh nghiệp thường xuyên bị kiểm tra như thuế, hải quan, đánh giá tác động môi trường, phòng cháy chữa cháy…, DN còn phải chi các khoản không chính thức. Chi phí còn cao khiến giá thành sản phẩm cao, làm giảm khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp, ảnh hưởng tới quyền lợi người tiêu dùng.
Về các nguyên nhân, mặc dù Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành nhiều chính sách, giải pháp, nhưng khâu thực thi vẫn là khâu yếu nhất, một bộ phận cán bộ, công chức vẫn thể hiện sự thờ ơ, vô cảm, thiếu trách nhiệm, không hướng dẫn hoặc hướng dẫn không hết mà tìm cách bắt lỗi DN, không coi DN là đối tượng phục vụ. Do đó, DN phải ‘đi đêm’, ‘chung chi’, theo tinh thần “của công chia ba, của nhà chia đôi”. DN hiểu một phần lý do là tiền lương của cán bộ, công chức còn thấp, đạo đức công vụ thấp, nên họ phải tìm nguồn thu nhập thêm.
Từ phía DN, một bộ phận DN nhận thức không đúng về kinh tế thị trường, thiếu năng lực cạnh tranh nên cạnh tranh bằng quan hệ, đi đêm, đi ngầm… Một số khác do bị sức ép từ các công chức nên phải chi để được việc mặc dù nhận thức được việc làm này là không đúng, vi phạm pháp luật, nhưng vì sự tồn tại của DN, vì việc làm nên miễn cưỡng thực hiện.
Nếu các chi phí không chính thức không được đẩy lùi, sẽ gây muôn vàn khó khăn cho DN, khiến DN mệt mỏi, chán chường, nản chí kinh doanh, bóp méo tư tưởng cạnh tranh, giảm sức cạnh tranh của doanh nghiệp và của quốc gia, làm hỏng bộ máy, giảm niềm tin của nhân dân.
Do đó, rất cần sự chung tay và thực tâm từ hai phía là cơ quan nhà nước và doanh nghiệp. Từ tình hình trên, Hiệp hội xin kiến nghị, về phía DN cần xây dựng tập quán, thói quen tuân thủ pháp luật, đề cao đạo đức, văn hóa kinh doanh, làm giàu chân chính là yêu nước, nói không với tiêu cực, nâng cao năng lực quản trị…
Hiệp hội mong muốn các tập đoàn, DN lớn, DN FDI hỗ trợ, liên kết với các DN nhỏ và vừa trong chia sẻ kinh nghiệm, chuyển giao công nghệ, tiêu thụ… để các DN nhỏ và vừa tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị.
Với Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng, các bộ, ngành, đề nghị có giải pháp tăng cương kỷ luật, kỷ cương, khen thưởng kịp thời các cán bộ công chức có trách nhiệm, nêu cao tinh thần phục vụ doanh nghiệp. Chỉ đạo các cơ quan phối hợp chặt chẽ với các cơ quan của Quốc hội trình Quốc hội Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa, đây là đạo luật quan trọng, trong đó đề nghị Quốc hội giao nhiệm vụ cụ thể cho Hiệp hội.
Hiện nước ta đang tồn tại 5 triệu hộ kinh doanh, trong đó 3,7 triệu hộ có đăng ký và 77% doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ của Việt Nam đi lên từ hộ kinh doanh. Nên các hộ kinh doanh cần được đối xử bình đẳng như với DN nhỏ và vừa. Muốn hộ kinh doanh chuyển thành DN, phải có chính sách hỗ trợ từ Nhà nước để họ thấy việc chuyển đổi có lợi ích lâu dài. Hiêp hội đề nghị Thủ tướng giao Hiệp hội phối hợp với Bộ KH&ĐT xây dựng chương trình hỗ trợ hộ kinh doanh chuyển thành DN.
Trong hai năm qua, Chính phủ đã triển khai hàng chục chương trình hỗ trợ DN, nhưng còn thiếu tính liên kết. Hiệp hội đề nghị cần chuyển giao việc thực hiện một số dịch vụ công cho các hiệp hội, qua đó giảm chi phí cho DN, giảm chi tiêu ngân sách nhà nước và nâng cao năng lực của của các hiệp hội.
Cuối cùng, nguồn lực trong dân hiện rất lớn, đề nghị có chính sách, giải pháp đột phá để huy động nguồn lực này, tinh thần là vay dân còn hơn đi vay chỗ khác.
Hiệp hội tin tưởng rằng tới năm 2020, chúng ta sẽ đạt mục tiêu, kế hoạch kinh tế-xã hội đã đề ra, trong đó có sự đóng góp của cộng đồng DN.
Tổng Giám đốc HSBC Phạm Hồng Hải nêu các kiến nghị về liên kết giữa doanh nghiệp FDI với doanh nghiệp trong nước, tập trung đầu tư phát triển những lĩnh vực có lợi thế; nâng cao năng suất lao động, đẩy mạnh cải cách giáo dục, đào tạo; giải pháp nâng cao năng lực, giá trị cạnh tranh của các doanh nghiệp Việt;... đề nghị Chính phủ tiếp tục kiên định con đường cải cách để Việt Nam sớm trở thành "con hổ" mới của châu Á.
Ông Lê Văn Kiểm đại diện doanh nhân Cựu Chiến binh kiến nghị: Giải pháp thu hút vốn từ nước ngoài để đầu tư hệ thống đường cao tốc; đầu tư PPP; có giải pháp bảo lãnh về tỷ giá, xử lý khi tỷ giá biến động;...
Bà Nguyễn Thị Nga, Chủ tịch Tập đoàn BRG kiến nghị đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính để thúc đẩy kinh tế nói chung và khu vực kinh tế tư nhân phát triển; mong Chính phủ sớm có văn bản cụ thể hóa tinh thần của Nghị quyết Trung ương 5, để doanh nghiệp tư nhân cạnh tranh bình đẳng với với khu vực kinh tế khác.
Bà Nga cũng góp ý sớm có văn bản cụ thể hóa chủ trương không hình sự hóa các quan hệ kinh tế dân sự để bảo vệ quyền lợi chính đáng của doanh nghiệp, nâng cao tư duy dám nghĩ dám làm, mạnh dạn đầu tư mạo hiểm, có cơ hội khắc phục các rủi ro kinh doanh...
Ông Phạm Văn Sơn đại diện doanh nghiệp sản xuất vacine, thuốc thú y, bảo vệ thực vật kiến nghị: Sớm có giải pháp giải cứu ngành chăn nuôi, sản xuất thức ăn chăn nuôi, thuốc thú y; chỉ đạo các bộ ngành, địa phương vào cuộc tìm đầu ra cho sản phẩm chăn nuôi; huy động doanh nghiệp vào cuộc xây dựng sản phẩm, thương hiệu quốc gia về nông nghiệp; có chính sách quy hoạch phát triển chăn nuôi, nông nghiệp; hỗ trợ vay vốn, giao đất trong một thời gian dài cho những người làm trang trại...
Bà Thái Hương, Chủ tịch Tập đoàn TH đề xuất cho rằng muốn "biến Việt Nam thành bếp ăn của thế giới" trước hết phải "làm tử tế trong nước', bà Hương đề xuất phải ban hành ngay quy chuẩn về an toàn thực phẩm đối với từng sản phẩm, đặc biệt là tiêu chuẩn sản phẩm sữa; có giải pháp triển khai chương trình sữa học đường.
Bà Thái Hương, Chủ tịch Tập đoàn TH |
Ông Nguyễn Văn Đệ, Chủ tịch Công ty CP Hợp Lực, Chủ tịch Hiệp hội DN tỉnh Thanh Hóa kiến nghị: Tăng cường đội ngũ cán bộ, công chức viên chức cơ sở trực tiếp làm việc với DN. “Ở địa phương cán bộ đi chơi quá nhiều, tránh mua quan, bán chức để chọn được người tài như tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng”- ông Đệ nói. Ông Đệ cũng kiến nghị Chính phủ không cho phép “xây bệnh viện tư trong khuôn viên bệnh viên công”, “cái gì tư nhân làm được thì Nhà nước không làm nữa”; phải tạo cơ chế bình đẳng giữa bệnh viện công và tư, tránh tình trạng cái gì dễ thì công làm, khó thì đẩy cho tư; thống nhất quy trình khám chữa bệnh giữa Bộ Y tế và BHXH; khám chữa bệnh cho người nghèo; sửa đổi quy định về thông tuyến khám chữa bệnh;...Ông Đệ cũng kiến nghị thẳng thắn các nội dung về trách nhiệm của địa phương trong việc tiếp nhận, xử lý kiến nghị của doanh nghiệp.
Ông Trần Hồng Việt, Tổng Giám đốc Saigontourist kiến nghị: Về phát triển cấp thị thực, visa điện tử; quy hoạch du lịch các địa phương, đào tạo nguồn nhân lực, xây dựng vận hành quỹ quảng bá để phát triển du lịch bền vững; hỗ trợ doanh nghiệp phát triển du lịch ở vùng sâu, vùng xa vùng biên giới xa xôi...
Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội BĐS TPHCM kiến nghị các giải pháp xử lý những rủi ro tiềm ẩn trong thị trường BĐS như: giải pháp hạch toán bù trừ trong kinh doanh BĐS ở những doanh nghiệp kinh doanh đa ngành; cho phép thế chấp quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất tại các ngân hàng nước ngoài; sửa đổi luật đầu tư kinh doanh; đề nghị UBND TPHCM có giải pháp khẩn cấp hạ nhiệt cơn sốt ảo giá đất nền vùng ven TPHCM; sửa luật kinh doanh BĐS tránh cò đất núp bóng doanh nghiệp kinh doanh, tình trạng quân xanh, quân đỏ trong đấu giá đất; sớm ban hành một số quyết định mới về xử lý vấn đề đất đai doanh nghiệp cổ phần hóa; bảo vệ quyền lợi của người mua nhà "ngay tình"...
Ông Nguyễn Việt Cường, Chủ tịch HĐQT Công ty KOSY kiến nghị giải pháp giải quyết vướng mắc về giải phóng mặt bằng dự án theo cơ chế tự thỏa thuận; thời điểm xác định giá đất và quyền sử dụng đất; thu hồi các dự án chậm tiến độ đưa đất vào sử dụng đảm bảo quyền lợi hợp pháp của nhà đầu tư, nên đánh thuế lũy tiến hoặc phạt tiền, tránh "thu hồi trắng" tài sản của nhà đầu tư.
Đại diện Eurocham Việt Nam kiến nghị các giải pháp để tạo làn sóng đầu tư mới từ các doanh nghiệp châu Âu vào Việt Nam; thúc đẩy hợp tác đầu tư sản xuất dược phẩm; phát triển năng lượng xanh; xem xét các quy định về thuế, hải quan; đẩy nhanh triển khai Cổng TT một cửa quốc gia...
Ông Dương Quang Thành, Chủ tịch Tập đoàn Điện lực Việt Nam thông tin về tình hình cung ứng điện; kinh doanh phục vụ khách hàng;... Ông Thành cam kết bảo đảm cung cấp đủ điện, tiếp tục cải cách thủ tục tiếp cận điện năng, triển khai thủ tục cung cấp điện một cửa để giảm thời gian cho doanh nghiệp, tạo điều kiện thuận lợi các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh thuận lợi.
Chủ tịch Hiệp hội Các nhà bán lẻ Việt Nam - Đinh Thị Mỹ Loan cho biết bán lẻ là một trong những ngành có tốc độ tăng trưởng liên tục thời gian qua, góp phần quan trọng vào ổn định, tăng trưởng kinh tế. Tốc độ tăng trưởng của toàn ngành đạt trên 10% trong năm 2016, tuy nhiên các doanh nghiệp trong ngành còn nhiều khó khăn, hạn chế.
Theo Chủ tịch Hiệp hội Các nhà bán lẻ Việt Nam, Chính phủ cần nghiên cứu và xây dựng các chương trình khuyến thương để khuyến khích thương mại, bên cạnh các chương trình khuyến công và khuyến nông hiện tại. Trong thời gian chờ đợi, nên bổ sung các doanh nghiệp, hộ kinh doanh vào các chương trình khuyến công, khuyến nông, qua đó giúp nâng cao năng lực chuyên môn, nâng cao năng lực cạnh tranh của ngành bán lẻ - khâu kết nối giữa sản xuất và tiêu dùng.
Bà Loan cũng đề nghị thành lập một Tập đoàn bán lẻ đa sở hữu của Việt Nam trên cơ sở các tập đoàn, tổng công ty Nhà nước hàng đầu hiện tại. Ước tính, nếu được xây dựng tập đoàn này sẽ có quy mô doanh thu từ 4 đến 5 tỷ USD mỗi năm. Mô hình này trước đây đã từng được xây dựng và nhận được sự ủng hộ từ Chính phủ, tuy nhiên do không tiếp cận được mặt bằng tại các tỉnh và những khó khăn trong khâu quản lý nên đã thất bại.
Đồng thời, với quy mô và tính đa dạng như hiện tại, bà Loan cũng đề nghị bổ sung ngành bán lẻ với tư cách ngành nghề kinh doanh độc lập, không nằm trong ngành nghề cơ sở hạ tầng như hiện tại.
Sau phần giải lao, dưới sự chủ trì của Phó Thủ tướng Thường trực Trương Hòa Bình, đại diện các bộ, ngành chức năng và lãnh đạo các địa phương đã giải đáp những kiến nghị, thắc mắc mà các doanh nghiệp nêu.
Bộ trưởng TN&MT Trần Hồng Hà cho biết trong thời gian tới sẽ có những quy định để phân biệt ứng xử đối với những doanh nghiệp thân thiện, chấp hành tốt quy định về môi trường, đồng thời quản lý chặt những hoạt động có nguy cơ gây ô nhiễm cao... để bảo đảm phát triển bền vững.
Về các kiến nghị cụ thể, Bộ trưởng cho biết đang rà soát lại các chính sách, pháp luật về đất đai, tài nguyên, trên tinh thần sẽ cải cách triệt để để phục vụ tốt nhất cho doanh nghiệp, đảm bảo lợi ích của người dân và sự phát triển bền vững.
Bộ trưởng Công Thương Trần Tuấn Anh cho biết trong Hội nghị lần trước Bộ Công Thương nhận được nhiều kiến nghị, phàn nàn của doanh nghiệp. Trong năm qua, Bộ đã rà soát, sửa đổi một loạt quy định đã lạc hậu, ban hành hơn 40 thông tư mới, trình Chính phủ, Thủ tướng sửa đổi, ban hành 21 Nghị định, Quyết định,....
Bộ cũng đang nghiên cứu để sửa đổi những quy định bất cập trong kinh doanh khí, rượu, khoáng sản... đồng thời tiếp tục bãi bỏ, đơn giản hóa các thủ tục hành chính; đẩy mạnh ứng dụng dịch vụ công trực tuyến; hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận thị trường, phát huy lợi thế cạnh tranh... để giải quyết thỏa đáng những kiến nghị, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho doanh nghiệp hoạt động.
Bộ trưởng KH&CN Chu Ngọc Anh phát biểu về việc trả lời các kiến nghị của doanh nghiệp; sửa đổi một số nội dung liên quan đến thủ tục kiểm tra hợp chuẩn; hỗ trợ doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo; giải pháp để doanh nghiệp tiếp cận công nghệ mới để nâng cao năng lực cạnh tranh cho doanh nghiệp...
Phó Chủ tịch UBND TPHCM Lê Thanh Liêm giải đáp kiến nghị của ông Lê Hoàng Châu liên quan đến việc sốt đất vùng ven, cho biết thành phố đã giao cho các cơ quan chức năng xem xét, giải quyết.
Lãnh đạo thành phố cam kết sẽ có các giải pháp cụ thể để hỗ trợ doanh nghiệp phát triển, phấn đấu đến năm 2020 thành phố sẽ có 500.000 doanh nghiệp.
Bí thư thành phố Hải Phòng Lê Văn Thành chia sẻ những việc thành phố đã làm, những kết quả đã đạt được trong thời gian qua để hỗ trợ, phát triển doanh nghiệp, đồng thời trả lời trực tiếp phản ánh của ông Nguyễn Văn Đệ liên quan đến Bến xe Thượng Lý.
Bí thư Hải Phòng kiến nghị một số vấn đề liên quan đến phân cấp quyết định chủ trương đầu tư cho các địa phương; nghiên cứu, sắp xếp lại bộ phận xúc tiến đầu tư ở Trung ương và địa phương;...
Bí thư Tỉnh ủy Đồng Tháp Lê Minh Hoan phát biểu bày tỏ kỳ vọng chờ đợi những thông điệp mới từ Thủ tướng Chính phủ khi kết luận Hội nghị quan trọng này. Ví von “doanh nghiệp nhạy cảm với thị trường như con tôm, con cá nhạy cảm với nước ngọt, nước mặn”, Bí thư Tỉnh ủy Đồng Tháp Lê Minh Hoan nhấn mạnh việc thường xuyên gặp gỡ đối thoại với doanh nghiệp có ý nghĩa hết sức quan trọng để nắm bắt những tâm tư, kịp thời giải quyết vướng mắc, bất cập trong hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, qua đó hình thành hệ sinh thái cho sự phát triển chung với tinh thần phát triển của doanh nghiệp là thành công của địa phương.
Chủ tịch UBND TP. Hà Nội Nguyễn Đức Chung phát biểu cho biết thành phố đã thực hiện hàng loạt giải pháp đồng hành cùng doanh nghiệp.
Hà Nội cam kết sẽ quyết tâm đổi mới sâu sắc để hỗ trợ DN phát triển với một loạt giải pháp: Tích cực đối thoại, giải quyết vướng mắc của doanh nghiệp; xây dựng nền hành chính hiện đại; xây dựng chính quyền điện tử, thành phố thông minh; hỗ trợ doanh nghiệp khởi nghiệp, tiếp cận các nguồn lực đất đai, mặt bằng sản xuất, đào tạo nguồn nhân lực, kết nối ngân hàng với doanh nghiệp, hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận thị trường, công nghệ mới; xây dựng các công trình phúc lợi trong các khu công nghiệp; đẩy mạnh liên kết vùng, xây dựng các chuỗi liên kết giá trị...
Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Đức Chung |
Hà Nội cũng gửi tới Chính phủ các kiến nghị về cổ phần hóa DNNN, chuyển đổi các đơn vị sự nghiệp công lập, hỗ trợ doanh nghiệp mua bán, chuyển giao các công nghệ mới; cho phép Hà Nội thí điểm xây dựng mạng dùng chung để quản lý các doanh nghiệp, hộ bán lẻ;...
Ông Lê Minh Trí, Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao: Trước hết tôi thấy Nghị quyết 35 của Chính phủ là cơ sở pháp lý hết sức quan trọng, trong thời gian qua đã hỗ trợ tích cực cho doanh nghiệp an tâm và đầu tư phát triển. Phần được trong báo cáo đã nêu, tôi không nhắc lại. Tuy nhiên, so với yêu cầu, ta thấy còn một số hạn chế. Có lẽ sau Hội nghị này, Thủ tướng sẽ có chỉ đạo cụ thể. Thức thấy rằng Chính phủ và các cấp Trung ương nhận thức và quyết tâm chính trị rất lớn, hết sức quyết liệt. Tuy nhiên, nhận thức, trách nhiệm và thực thi ở bên dưới còn chưa đồng đều và còn chậm. Về mặt cá nhân tôi kiến nghị Thủ tướng:
1. Tăng cường chỉ đạo công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát quá trình thực hiện của cấp dưới đối với việc triển khai Nghị quyết. Chọn xử lý một vài trường hợp vi phạm pháp luật làm khó doanh nghiệp để răn đe, giáo dục chung.
2. Hiện nay khâu doanh nghiệp ngại và lo lắng nhất là các thủ tục hành chính. Mặc dù chúng ta đã cải cách thủ tục hành chính nhiều năm, tôi kiến nghị tiếp tục cải cách mạnh mẽ hơn nữa, trong đó cần tập trung rà soát các thủ tục, cái nào không phù hợp, không cần thiết thì bỏ, cái nào cần thì bổ sung để quản lý cho tốt. Đồng thời, chúng ta phải đẩy mạnh hơn nữa công khai, minh bạch thủ tục hành chính đối với các cấp bên dưới, bớt phiền hà.
Về phía ngành kiểm sát, không làm kinh tế cũng không quản lý kinh tế nhưng xin góp ý như sau:
Qua chức năng thực hành quyền công tố, kiểm sát hoạt động tư pháp và qua các vụ án kinh tế, ngành kiểm sát sẽ quan tâm phát hiện các sơ hở, những bất cập của pháp luật để kiến nghị, bịt những sơ hở, bất cập đó, để ngăn chặn những người lợi dụng sơ hở đó thu lợi bất chính và không công bằng trong thương trường.
Ngành kiểm sát sẽ kiên quyết với tội phạm, những người làm ăn gian dối, vi phạm pháp luật gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho kinh tế-xã hội. Đồng thời quyết tâm bảo vệ doanh nghiệp, người dân làm ăn chân chính, hiệu quả và đúng pháp luật. Ngành kiểm sát sẽ phấn đấu hạn chế và không hình sự hóa các quan hệ dân sự, hành chính và kinh tế. Chúng tôi cũng nhận thức phải có trách nhiệm bảo vệ những cách làm sáng tạo, hiệu quả của các doanh nghiệp mà pháp luật hiện hành chưa cập nhật, cần thiết kiến nghị cơ quan chức năng sửa đổi pháp luật để hỗ trợ doanh nghiệp sáng tạo. Với chức năng của mình, sẽ tăng cường hơn nữa chức năng kháng nghị các bản án dân sự, các bản án hành chính và đặc biệt là các bản án kinh doanh thương mại đối với những bản án không đúng pháp luật để bảo vệ quyền lợi của doanh nghiệp, của người dân.
Ngành kiểm sát, Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao hứa sẽ đồng hành cùng Chính phủ, cùng doanh nghiệp.
Bộ trưởng Công an Tô Lâm phát biểu về công tác công an trong đảm bảo an ninh trật tự, tạo môi trường ổn định, an ninh, an toàn cho doanh nghiệp khởi nghiệp, đầu tư, sản xuất, kinh doanh.
Bộ trưởng Tài chính Đinh Tiến Dũng trả lời, giải đáp các kiến nghị của doanh nghiệp.
Bộ trưởng cho biết thời gian qua đã tổ chức hơn 1000 cuộc đối thoại; trả lời hàng chục nghìn kiến nghị của doanh nghiệp gửi tới. Bên cạnh đó, Bộ cũng đẩy mạnh các giải pháp hỗ trợ tài chính cho doanh nghiệp,...
Thời gian tới Bộ sẽ tập trung cải cách hành chính, cầu thị lắng nghe ý kiến của doanh nghiệp để hoàn thiện các chính sách về tài chính để tạo môi trường thuận lợi nhất cho doanh nghiệp đầu tư, sản xuất, kinh doanh.
Bộ trưởng cũng trả lời các kiến nghị về giá tính thuế tiêu thụ đặc biệt đối với mặt hàng xe ô tô nhập khẩu; thuế xuất khẩu các mặt hàng xi măng, thép, tôn, dây điện; áp dụng thuế với máy móc nông nghiệp chuyên dùng,... do VCCI gửi trước thềm Hội nghị.
Về ý kiến của các Hiệp hội, doanh nghiệp nêu tại Hội nghị, Bộ Tài chính tiếp thu và nghiên cứu điều chỉnh hoặc trình cấp có thẩm quyền xem xét quyết định.
Bộ Tài chính cam kết tiếp tục đồng hành cùng doanh nghiệp và mong muốn doanh nghiệp tuân thủ pháp luật về thuế, hải quan, chủ động vươn lên phát triển bền vững.
Phát biểu kết luận Hội nghị của Thủ tướng Chính phủ với Doanh nghiệp diễn ra ngày 17/5, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã đưa ra nhiều cam kết mạnh mẽ, làm nức lòng cộng đồng doanh nghiệp. Báo PLVN xin trân trọng giới thiệu toàn văn phát biểu kết luận Hội nghị của Thủ tướng Chính phủ:
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc |
"Bây giờ đã là 1h19 phút chiều, tôi xin nói ngắn gọn một số vấn đề các bạn quan tâm. Đầu tiên, tôi muốn nói tới tinh thần chuyển lời nói thành hành động. Hôm nay, người ta nói rất nhiều về thanh tra, kiểm tra chồng chất. Tôi đã yêu cầu các cơ quan xây dựng ngay một Chỉ thị là không được thanh tra, kiểm tra 1 năm quá 1 lần, thanh tra đột xuất khi vi phạm thì không được mở rộng. Chỉ thị này đã được ký ngay lúc 13h chiều nay, mang số 20 và sẽ được công bố ngay sau đây.
(Toàn hội nghị đồng loạt dành một tràng pháo tay hoan nghênh thông tin Thủ tướng cung cấp).
Việc thứ hai, tôi muốn nói tinh thần lớn với các nhà đầu tư, các doanh nghiệp yên tâm rằng Chính phủ kiến tạo, liêm chính, phục vụ phải xây dựng và bảo đảm môi trường kinh doanh tốt, thân thiện với kinh doanh, có năng lực cạnh tranh cao; không chỉ có tự do kinh doanh, tự do sáng tạo mà còn an toàn với người đầu tư, kinh doanh, tài sản, vốn đầu tư; không chỉ chi phí giao dịch thấp mà còn rủi ro thấp; không chỉ độc quyền kinh doanh được kiểm soát mà còn chống hàng giả, hàng nhái hiệu quả để bảo đảm môi trường kinh doanh công bằng, hiệu quả; các nhà đầu tư, doanh nghiệp không chỉ được tôn trọng mà còn được vinh danh; môi trường kinh doanh có độ tin cậy cao, vững chắc để mọi người yên tâm đầu tư và mở rộng kinh doanh.
Trong một năm qua, Chính phủ và các địa phương đã “gãi đúng chỗ” chứ không phải “ngứa trên đầu, gãi dưới chân”, mặc dù chưa hoàn thiện nhưng so với Hội nghị lần trước tổ chức tại TPHCM thì tính gay gắt đã giảm đi rất nhiều. Lần này chủ yếu là các ý kiến góp ý, cách làm cụ thể, phương pháp tính tóan cụ thể để giảm phiền hà cho doanh nghiệp. Những quan điểm chính như vậy đã được thể hiện.
Ban hành 50 nghị định, nghị định đầu tư kinh doanh, cải thiện điều kiện đầu tư kinh doanh; cắt giảm nhiều thủ tục, giấy phép, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp; các bộ, các ngành tích cực rà soát cắt giảm nhiều thủ tục giấy phép, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp. Về cải cách thủ tục hành chính và tạo điều kiện đầu tư kinh doanh được triển khai bằng Nghị quyết 19 và những cam kết với Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam, mô hình hành chính công của nhiều địa phương, giảm thiểu thời gian đi lại, phiền hà cho người dân, doanh nghiệp. Các tỉnh, địa phương trong cả nước cần tích cực triển khai, thực hiện kê khai nộp thuế điện tử, tiếp cận các dịch vụ công: Đăng ký kinh doanh, đăng ký thương hiệu, khai báo thuế, hải quan… những chi phí này đang có xu hướng giảm. Cụ thể là năm 2015 là 28%, năm 2016 giảm còn 18,8%, năm 2017 và những năm tiếp theo tiếp tục giảm.
Thứ ba là hợp tác quốc tế và xúc tiến đầu tư, điểm nhấn về mức tăng kỷ lục về xuất khẩu, khi các công ty tiếp tục giành được những đơn đặt hàng mới với thị trường quốc tế. Báo cáo mới nhất của NIKKEI cho biết chỉ số nhà quản trị mua hằng tháng 4/2017 đạt 54,1 điểm, cho thấy sự cải thiện mạnh mẽ trong đầu quý II/2017. Các điều kiện kinh doanh được cải thiện tốt hơn, nhiều đơn đặt hàng mới tiếp tục tăng mạnh, số lượng đơn đặt hàng từ nước ngoài đã tăng ở mức kỷ lục, hỗ trợ cho tăng trưởng phát triển…
Thứ tư, thúc đẩy tinh thần khởi nghiệp, mục tiêu này đã tạo sức ép cho các địa phương và cả nước tiếp tục cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh để cải cách thủ tục hành chính theo hướng đơn giản, thuận lợi cho người dân khi tiến hành thủ tục thành lập doanh nghiệp.
Thứ năm, chúng ta đã đôn đốc kiểm tra với việc thành lập Tổ công tác theo dõi, kiểm tra các ngành, các địa phương. Tất cả điều đó đạt được kết quả bước đầu rất ấn tượng mà chúng ta phải ghi lại hôm nay. Số lượng doanh nghiệp, chất lượng doanh nghiệp ở trong nước và FDI thật đáng mừng. 4.500 thủ tục đã xử lý và bãi bỏ; trong 1.100 kiến nghị của doanh nghiệp, đã xử lý được 850 (77,5%). Năm 2016, đã thành lập trên 110.000 doanh nghiệp; 4 tháng năm 2017, đã thành lập trên 40.000 doanh nghiệp. Theo JETRO, 66% số doanh nghiệp Nhật Bản có xu hướng mở rộng, 36% doanh nghiệp Mỹ dự định mở rộng kinh doanh, cao hơn ở Thái Lan (21%), Malaysia (19%). 75% các doanh nghiệp được khảo sát nói rằng kết quả cải cách đã tích cực, 25% nói chưa đạt yêu cầu. WB và Moody đều đánh giá Việt Nam tăng nhiều bậc về môi trường kinh doanh và chúng ta đang phấn đấu năm nay đạt nhóm đầu của ASEAN về môi trường đầu tư kinh doanh, có một số chỉ tiêu theo hướng tổ chức OECD.
Như sáng tôi đã nói, chúng ta đạt kết quả bước đầu đáng được động viên, khích lệ với các tỉnh, các thành viên Chính phủ. Nhưng chúng ta cũng thấy rõ còn nhiều rào cản cho sự phát triển của doanh nghiệp doanh nghiệp. Chính phủ đã nhận diện được vấn đề này, những điểm cơ bản các doanh nghiệp, các hiệp hội doanh nghiệp đã nêu ra tại hội nghị này.
Thứ nhất, về thể chế chính sách, chưa giải quyết được các vấn đề còn mâu thuẫn trong các văn bản dưới luật, chính sách ban hành chưa đáp ứng đòi hỏi của thực tiễn. Ví dụ tiêu chuẩn điều kiện yêu cầu trong một số lĩnhvực phòng cháy chữa cháy, đo không khí, chất thải, bảo vệ môi trường, vấn đề hợp chuẩn… thiếu minh bạch, tốn kém chi phí, sở hữu trí tuệ còn nhiều vấn đề. Để sản phẩm hàng hoá ra thị trường còn rất nhiều vướng, mất thời gian của doanh nghiệp.
Các quy định về công nhận doanh nghiệp côngnhệ cao, doanh nghiệp khoa học công nghệ, doanh nghiệp trong lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ có nhiều nhưng chưa đi vào cuộc sống.
Nhân đây tôi nói luôn, tinh thần các vị nêu, Thủ tướng Chính phủ sẽ tiếp thu. Đó là phải xây dựng một thể chế chính sách bình đẳng giữa công và tư nhân, phù hợp với thông lệ quốc tế. Thể chế và chính sách về kinh tế cần tháo gỡ liên tục, tạo môi trường đầu tư minh bạch dễ dàng áp dụng.
Tôi cũng đề nghị DN, các hiệp hội cần góp ý xây dựng và tổ chức thực hiện, thực thi chính sách để chúng ta có môi trường tốt hơn và như tôi nói, chúng ta phải phấn đấu đạt nhóm đầu của ASEAN về môi trường đầu tư thông qua thể chế và chính sách.
Việc thứ hai còn tồn tại mà quý vị đã nói về thuế, phí còn cao, không chỉ những chi phí liên quan đến thủ tục hành chính mà còn liên quan đến phí sử dụng công trình BOT, bến bãi, cảng biển, cầu đường..., đặc biệt chi phí không chính thức, phí bôi trơn, doanh nghiệp còn gặp nhiều khó khăn trong việc hoàn thuế giá trị gia tăng, vấn đề nợ đọng xây dựng cơ bản đã thỏa thuận rất nhiều nhưng chưa xử lý triệt để được.
Thuế phí cao cho doanh nghiệp là vấn đề chúng tôi rất trăn trở và sẽ có một chương trình hành động cụ thể sau.
Thủ tục hành chính, các thủ tục cấp phép, điều kiện kinh doanh trong một số chuẩn mực còn gây khó khăn cho DN, vì vậy có hiện tượng "cò" làm dịch vụ cấp thủ tục hành chính cho doanh nghiệp, thủ tục giải phóng mặt bằng, giấy phép xây dựng, chấp thuận chủ trương đầu tư, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, giá thuê đất còn cao, giấy phép con vẫn còn và chưa được loại bỏ, chưa minh bạch hoàn toàn, vẫn tồn tại tình trạng nhũng nhiễu của một bộ phận cán bộ công chức, viên chức... gây chậm trễ, khó khăn ở các cơ quan công quyền, chưa sát sao và nắm bắt chính xác các vấn đề doanh nghiệp cần hỗ trợ. Các cơ quan, các bộ phận cán bộ chưa nắm bắt được yêu cầu của doanh nghiệp để giải quyết kịp thời.
Vấn đề tồn tại thứ tư là tiếp cận tín dụng thực thi chính thức, giao dịch đảm bảo chưa tạo điều kiện cho người dân và doanh nghiệp phát huy tài sản đảm bảo để thế chấp, tiếp cận nguồn vốn tín dụng cho hoạt động sản xuất, kinh doanh. Bên cạnh đó, vấn đề nợ xấu, sở hữu chéo, sở hữu ngầm khiến cho dòng tín dụng bị phân bổ một cách chênh lệch, xa rời tín hiệu thị trường. Tồn tại về vấn đề thị trường, việc cung cấp thông tin và hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận thị trường của các cơ quan chức năng còn hạn chế, rất ít doanh nghiệp có thể tham gia được vào các chuỗi cung ứng của khu vực và toàn cầu. Theo thống kê, chúng ta mới có trên 21% doanh nghiệp nhỏ và vừa tham gia vào chuỗi cung ứng toàn cầu, trong khi đó Thái Lan trên 30% và Malaysia trên 45%. Việc hình thành đồng bộ các thị trường như thị trường đất đai, thị trường tín dụng, thị trường lao động, thị trường tài chính, thị trường các ý tưởng phát minh sáng chế… Và như tôi đã nói phần đầu, hoạt động thanh tra, kiểm tra chồng chéo, trùng lắp kém hiệu quả gây thiệt hại và bức xúc không đáng có cho doanh nghiệp. Như quý vị đã biết, đến thời điểm hiện tại, chúng tôi đã lắng nghe 1.098 kiến nghị của cộng đồng doanh nghiệp và đã có 850 kiến nghị được xử lý giải quyết, đạt tỉ lệ như vậy chưa phải cao. Những kiến nghị này tập trung vào cải cách hành chính thuận lợi hơn cho doanh nghiệp, tạo môi trường thuận lợi hỗ trợ doanh nghiệp đổi mới sáng tạo bảo đảm quyền kinh doanh, quyền bình đẳng, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của doanh nghiệp.
Đây cũng chính là cơ sở quan trọng giúp chúng tôi định hình giải pháp, chương trình hành động đáp ứng nhu cầu thực tế của doanh nghiệp trong thời gian tới. Chính phủ cam kết sẽ tập trung giải quyết 2 vấn đề then chốt sau:
Một là, tiếp tục kiến tạo môi trường kinh doanh công bằng, thân thiện, khuyến khích đầu tư, bảo đảm thực thi pháp luật thông qua các việc làm cụ thể sau:
- Bảm đảm môi trường chính trị và vĩ mô ổn định, bảo đảm tinh thần thượng tôn pháp luật và tinh thần thượng tôn pháp luật đó phải thực hiện hệ thống từ Trung ương đến địa phương, phải chuyển biến thực thi công vụ nghiêm túc, không được gây nhũng nhiễu, khó khăn cho doanh nghiệp. Nhân có Hội nghị toàn quốc, suy đến cùng là Chủ tịch, Bí thư tỉnh ủy, thành ủy ở các địa phương, Bộ trưởng phải lo trực tiếp công việc này, theo chức năng nhiệm vụ được pháp luật quy định.
- Theo đuổi mục tiêu phát triển bao trùm một cách xuyên suốt, nhất quán trên nền tảng cải cách thể chế theo hướng cởi mở, thân thiện, trao cơ hội cho mọi thành phần kinh tế đóng góp và hưởng lợi một cách bình đẳng, công bằng từ những thành quả tăng trưởng thương mại. Như vậy, tôi xin khẳng định một lần nữa rằng mọi thành phần kinh tế đều bình đẳng, không phân biệt công hay tư.
- Hoàn thiện, trình Quốc hội tại kỳ họp thứ ba các dự án luật, trong đó có dự án Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa; nhanh chóng ban hành các nghị định hướng dẫn thi hành; đẩy nhanh việc rà soát, sửa đổi quy định các loại thuế, hải quan theo hướng liên thông giữa các bộ, cơ quan liên quan để giảm thủ tục, giảm thời gian và chi phí thực hiện. Xóa bỏ sự ưu ái, thu hồi nguồn lực và các tài nguyên đang được sử dụng kém hiệu quả, lãng phí để tái phân bổ lại cho mọi chủ thể, đối tượng dựa trên hiệu quả cạnh tranh, và khả năng cải thiện năng suất. Thúc đẩy tiến trình cổ phần hóa, chuyển nguồn lực cho mọi đối tượng, thành phần kinh tế có tiềm năng sử dụng, tối ưu hóa nguồn lực mà chúng ta đang có chứ không phải chỉ ưu tiên cho doanh nghiệp Nhà nước.
- Chính phủ tiếp tục rà soát các quy định và thực hiện quyết liệt các giải pháp nhằm giảm bớt gánh nặng chi phí cho doanh nghiệp như chi phí thủ tục hành chính về thuế, hải quan, giấy phép, phí BOT, chi phí về logicstic, chi phí sử dụng các công trình dịch vụ công, nhất là chi phí kiểm định, thẩm định, giám định, các chi phí kiểm tra khác của Nhà nước. Đây là khoản đang đè nặng lên doanh nghiệp mà chúng ta phải nghiên cứu để giảm bớt cho doanh nghiệp. Có đồng chí đề nghị tôi năm nay đặt tên là “Năm giảm phí cho doanh nghiệp”.
Đồng thời với các việc trên cần thúc đẩy sự phát triển các thị trường một cách mạnh mẽ, đồng bộ, bao gồm thị trường hàng hóa, thị trường có yếu tố sản xuất, thị trường lao động, thị trường tài chính, thị trường khoa học công nghệ… Chủ trương thứ nhất mà chúng tôi muốn khái quát lại là như vậy, và đây cũng là mong mỏi của rất nhiều đại biểu các hiệp hội đã nêu ra.
Thứ hai là nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp Việt Nam, tối ưu hóa các thành tựu công nghệ của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư, bao gồm các việc cụ thể như sau:
- Xây dựng kiến tạo các yếu tố để tạo lợi thế cạnh tranh cho nền kinh tế như cơ sở hạ tầng thông minh, phát triển hệ thống tài chính, cải cách giáo dục, nâng cao trình độ nghề nghiệp, cải thiện chất lượng đào tạo nhân lực, nâng cao chất lượng ngành dịch vụ y tế, BHYT, BHXH và hệ thống phúc lợi xã hội đầu tư cho nghiên cứu cơ bản, khoa học công nghệ, xây dựng các cơ chế khuyến khích liên kết ngành… Chính phủ phải kết hợp một cách tối ưu các nguồn lực và công cụ chính sách nhằm tạo những điều kiện cho kinh tế tư nhân, giảm thiểu chi phí, tăng năng suất, tăng năng lực cạnh tranh trong kinh doanh và hội nhập quốc tế.
- Tăng cường các lợi thế cạnh tranh bền vững cho doanh nghiệp thông qua việc xây dựng cơ sở hạ tầng đồng bộ trên nền tảng kỹ thuật số và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao trên nền tảng công nghệ hiện đại, kỹ năng quản lý tiên tiến giúp nâng cao hiệu quả doanh nghiệp.
Đồng thời việc đó, chúng ta xây dựng thương hiệu sản phẩm Việt Nam. Chúng ta đang bước vào cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4 trên toàn cầu, nếu chúng ta không đưa ra vấn đề này, chúng ta sẽ tiếp tục lạc hậu. Nhân nói về xây dựng thương hiệu sản phẩm, tôi muốn nói với quý vị một ý, chúng ta nên tự tin chuyển sang tâm thế hàng Việt Nam chinh phục người Việt Nam. Hãy chiếm lĩnh trước tiên thị trường lớn thứ 13 của thế giới, lại là đồng bào của mình, từ đó đủ sức tiến lên từng bước, chiếm lĩnh thị trường với nhiều sản phẩm lợi thế của Việt Nam. Ở trong nước, chúng ta nói "Người Việt Nam dùng hàng Việt Nam chất lượng cao", bây giờ chúng ta chuyển sang tâm thế "Hàng Việt Nam chinh phục người Việt Nam". Nâng cao chất lượng, mẫu mã bao bì, giá thành... là quan trọng với thị trường 100 triệu dân của Việt Nam. Bỏ qua thị trường này, chúng ta thất bại.
Đặc biệt, tiếp tục nâng cao năng lực quản trị của nhà nước và của doanh nghiệp để tương thích với yêu cầu phát triển nền kinh tế trong giai đoạn hiện nay và xu hướng tương lai. Không cho phép những tồn tại yếu kém về năng lực quản trị kìm hãm sự năng động của nền kinh tế, tạo nên những trì trệ trong phát triển kinh tế và giải phóng nguồn lực xã hội. Quản trị của anh phải đáp ứng yêu cầu mới, quản lý theo yêu cầu công nghệ. Cho nên chúng ta thấy Việt Nam đồng ý cho Uber, Grab vào hoạt động, mặc dù quản lý rất khó khăn. Tôi đánh giá cao Bộ Giao thông vận tải đồng ý chủ trương này, chứ không phải vì không quản lý được, chúng ta cấm Uber và Grab. Cũng hướng như thế trong quản trị công.
Để giải quyết những vấn đề đó, cần có sự đồng lòng, đồng tâm của tất cả các doanh nghiệp, doanh nhân của chúng ta đang hoạt động trên lãnh thổ Việt Nam, cùng với quyết tâm của hệ thống chính trị, của Chính phủ, của các bộ, ngành, địa phương, trong đó yếu tố con người đóng vai trò quyết định. Từng công chức, từng viên chức trong bộ máy nhà nước phải thông hiểu trách nhiệm, nghĩa vụ của mình, nghiêm túc thực hiện, luôn sẵn sàng đồng hành bảo vệ doanh nghiệp làm ăn chân chính, nghiêm túc; bảo vệ quyền tài sản, quyền tự do kinh doanh của doanh nghiệp.
Tôi rất mừng hôm nay đồng chí thường trực chính phủ, Phó Thủ tướng Trương Hòa Bình nói, đặc biệt là đồng chí Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao, Bộ trưởng Bộ Công an đều nói rằng bảo vệ doanh nghiệp làm ăn chân chính nghiêm túc, bảo vệ quyền tài sản, quyền tự do kinh doanh của doanh nghiệp. Đây là Hiến pháp, quyền thực thi pháp luật, cụ thể hóa càng phải nhấn mạnh đến quyền này của người dân, của doanh nghiệp, đặc biệt của người kinh doanh.
Tôi nghĩ rằng bình minh đang đến đất nước ta, tôi tin tưởng các bạn, những doanh nghiệp sẽ đóng góp cho bình minh rực sáng trên Tổ quốc Việt Nam thân yêu. Với tinh thần đó, tôi tin tưởng rằng chúng ta sẽ xây dựng một hệ sinh thái lành mạnh, mà ở đó tất cả các thành phần kinh tế đều phát triển bình đẳng, kết nối và hỗ trợ nhau, đem lại sự thịnh vượng và phát triển kinh tế chung cho Việt Nam. Đó chính là tinh thần đồng hành mà tôi muốn nói đến ngày hôm nay.
Nhân đây, Chính phủ cũng rất mong doanh nghiệp cần kinh doanh liêm chính, và bảo vệ tốt hơn vấn đề môi trường. Thưa quý vị, như cha ông ta đã nói, dân cường thì nước thịnh, muốn đất nước giàu mạnh thì dân phải giàu. Đất nước không thể giàu mạnh nếu cộng đồng doanh nghiệp yếu kém. Trên tinh thần ấy, các cơ quan chức năng ở các địa phương trên cần cả nước cần có chương trình phát triển, tạo điều kiện cho doanh nghiệp phát triển. Tôi muốn nhắc lại, cùng những việc trên, câu nói của nguyên Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh: Hãy tự cứu mình trước khi trời cứu. Chúng ta phải tự đổi mới, tự cải cách, tự phát triển trong xu thế, trong môi trường đầu tư kinh doanh mà Chính phủ đang đặt ra, là tạo điều kiện cho các doanh nghiệp, các thành phần kinh tế phát triển ở Việt Nam.
Với tinh thần đó, tôi xin chân thành cảm ơn tất cả các vị đã dành thời gian đến dự cuộc họp quan trọng này. Chúng ta chúc cho doanh nghiệp Việt Nam phát triển, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đồng hành cùng doanh nghiệp.
Xin cảm ơn!"