Theo bà Lê Thị Thu Hương, Phó Cục trưởng Cục Thuế TP HCM, mặc dù cơ quan thuế (CQT) xác minh được nhiều nhà cung cấp dịch vụ trên mạng có doanh thu nhưng để thu được thuế không đơn giản…
Tháng 5/2017, UBND TP HCM đã có văn bản chỉ đạo tăng cường quản lý thuế đối với hoạt động kinh doanh TMĐT trên địa bàn. Ngay sau đó, Cục Thuế TP HCM đã triển khai hoạt động chống thất thu thuế theo chỉ đạo của UBND thành phố bằng một kế hoạch rất cụ thể gồm 6 bước: Tuyên truyền phổ biến chính sách thuế, nghĩa vụ kê khai nộp thuế đối với tổ chức, cá nhân có hoạt động kinh doanh TMĐT (bước 1); Thu thập dữ liệu (bước 2); Xử lý dữ liệu (bước 3); Thanh tra, kiểm tra các tổ chức, cá nhân kinh doanh TMĐT (bước 4); Công bố hành vi trốn thuế trên các phương tiện thông tin đại chúng (bước 5) Và ngăn chặn các trang web không kê khai thuế, trốn thuế, không thực hiện các quyết định xử lý của CQT (bước 6).
Phó Cục trưởng Cục Thuế TP HCM, bà Lê Thị Thu Hương cho biết, CQT hiện đã hoàn tất bước 1, bước 2, đang thực hiện bước 3 và triển khai bước 4. Kết quả, đã phát hiện hơn 575 tỷ đồng chưa kê khai thuế, xử lý phạt và truy thu thuế với tổng số tiền được hơn 19 tỷ đồng.
Theo bà Hương, có khá nhiều vướng mắc trong quá trình xử lý phạt và truy thu thuế của các đơn vị kinh doanh TMĐT, trong đó tập trung 3 vướng mắc lớn. Đó là, khó xác định được doanh thu của các đối tượng kinh doanh TMĐT do sử dụng phương thức thanh toán bằng tiền mặt; vướng mắc liên quan đến hoạt động kinh doanh của dịch vụ đặt phòng trực tuyến (Agoda, Traveloka...) và vướng mắc liên quan đến việc thu thuế các trang mạng xã hội (Google, Facebook…) có phát sinh thu nhập tại Việt Nam thông qua việc cung cấp dịch vụ quảng cáo...
Cụ thể, thứ nhất, các tổ chức, cá nhân kinh doanh trên các trang web bán hàng, trên sàn TMĐT, trên các trang mạng xã hội nếu không có đăng ký kinh doanh thì thường không kê khai nộp thuế với CQT; còn nếu có thì kê khai thuế không đầy đủ, có dấu hiệu trốn doanh thu, do thường sử dụng phương thức thanh toán bằng tiền mặt; nếu thanh toán qua ngân hàng thì sử dụng các tài khoản ngân hàng không đăng ký với CQT. CQT vì thế rất khó xác định được doanh thu thực tế.
Thứ hai, trong hoạt động kinh doanh dịch vụ đặt phòng trực tuyến, do khách hàng thuê phòng trả tiền trực tiếp cho nhà thầu nước ngoài (NTNN), sau đó NTNN chuyển tiền phòng cho khách sạn nên không xác định được số tiền khách thuê phòng trả tiền cho NTNN để làm căn cứ tính thuế khấu trừ thuế của NTNN. Để xử lý, CQT đã yêu cầu khách sạn đề nghị NTNN thông báo số tiền khách thuê phòng thanh toán qua tài khoản, nhưng đề nghị này không khả thi vì NTNN nhất định sẽ từ chối cung cấp.
Đối với việc thu thuế nhà thầu các trang mạng xã hội có phát sinh thu nhập tại Việt Nam (như Google, Facebook...), đại diện Cục Thuế TP HCM cho biết, Cục Thuế TP HCM đã xác minh được tại Ngân hàng Xuất nhập khẩu Việt Nam (Eximbank) trong năm 2016, tổng số giao dịch của tổ chức, cá nhân Việt Nam với Google là 36.475 giao dịch, tổng số tiền thanh toán hơn 55,8 tỷ đồng; của Facebook là 29.058 giao dịch, tổng số tiền thanh toán là gần 60,7 tỷ đồng. Tại Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thương Tín (Sacombank), trong năm 2016 Google có 248.396 giao dịch, tổng số tiền thanh toán gần 222,5 tỷ đồng; Facebook là 175.391 giao dịch, với tổng số tiền thanh toán gần 450,5 tỷ đồng.
“Theo quy định, 2 tổ chức này phải nộp thuế GTGT 5%, thuế TNDN 5% trên thu nhập nhận được (nộp thuế nhà thầu theo quy định tại Thông tư 103/2014/TT-BTC). Các cá nhân, tổ chức giao dịch với 2 tổ chức này có trách nhiệm khấu trừ thuế nhà thầu để nộp vào ngân sách nhà nước (NSNN) khi thực hiện thanh toán (Điều 4 của Thông tư 103/2014/TT-BTC). Tuy nhiên, trên thực tế phần lớn đều không khấu trừ thuế nhà thầu dẫn đến thất thu cho NSNN...” - bà Hương cho biết.
Theo đề xuất của Cục Thuế TP HCM, để chống thất thu hiệu quả, CQT rất cần sự hợp tác của các cơ quan chức năng trong công tác quản lý. Trước mắt, ngành Thuế cần kiến nghị Thủ tướng Chính phủ quy định tất cả các tổ chức cá nhân hoạt động kinh doanh TMĐT phải thanh toán không dùng tiền mặt (thanh toán qua ngân hàng). Đối với các dịch vụ TMĐT của các tổ chức nước ngoài cung cấp dịch vụ xuyên biên giới (dịch vụ đặt phòng trực tuyến, dịch vụ cung cấp trên Google và Facebook...), kiến nghị Ngân hàng Nhà nước quy định các ngân hàng thương mại khi thanh toán chuyển tiền ra nước ngoài cho các tổ chức nước ngoài có nghĩa vụ khấu trừ thuế nhà thầu để nộp vào NSNN.
