Thu phí phương tiện vào nội thành Hà Nội có khả thi?

Đề xuất thu phí vào nội thành từ năm 2025

Theo phương án được Sở Giao thông Vận tải (GTVT) Hà Nội đưa ra, hầu hết các vị trí lập trạm thu phí này nằm ở khu vực cửa ngõ vào trung tâm thành phố. Ranh giới để xác định giữa khu vực nội đô và ngoại thành là đường Vành đai 3 đã được khép kín, bao gồm các tuyến đường, cầu gồm: Vành đai 3 (dưới thấp) - cầu Thanh Trì - Pháp Vân - Mai Dịch - Phạm Văn Đồng - Tây Hồ Tây - Võ Chí Công - Cầu Nhật Tân - Hoàng Sa - Trường Sa - Lý Sơn - Nguyễn Văn Linh - Vành đai 3.

Cụ thể, trên cơ sở tuyến đường khép kín khu vực nội đô đã được xác định, tư vấn đưa ra 68 vị trí để lập tổng cộng 87 trạm thu phí phương tiện từ bên ngoài vào nội thành. Trong đó có các vị trí như: Nút giao Nguyễn Trãi - Khuất Duy Tiến, nút giao Big C Thăng Long, Lê Văn Lương, Xuân Thủy, Giải Phóng, Cổ Linh - cao tốc Hà Nội - Hải Phòng, Hoàng Quốc Việt, Võ Chí Công, cầu Đông Trù, cầu Chương Dương, cầu Thanh Trì…

Thời gian mà đơn vị tư vấn đề xuất thu phí xe vào nội thành là ban ngày, khung giờ từ 5-21h, trong đó có phân biệt mức phí giữa giờ cao điểm và giờ thấp điểm. Dự kiến sau khi xác định được vị trí đặt các trạm thu phí, thời gian thực hiện, sắp tới đơn vị tư vấn tiếp tục làm việc với Sở GTVT Hà Nội và các bộ phận có liên quan để xác định cụ thể về nội dung, bản chất của loại phí mới. Cùng đó sẽ xác định rõ phạm vi thu phí, đối tượng thu phí; hình thức đầu tư các trạm thu phí, mức phí và công nghệ thu phí...

Về lộ trình triển khai, đơn vị tư vấn đề án cho biết, có 3 giai đoạn, gồm: Từ năm 2021-2025 sẽ nghiên cứu, hoàn thiện đề án và các điều kiện triển khai thu phí. Từ năm 2025-2030 xây dựng dự án và tổ chức thí điểm thực hiện thu phí điểm tại một số vị trí, sau đó có tổng kết, đánh giá, rút kinh nghiệm. Từ năm 2030 xây dựng dự án và bổ sung các điểm thu phí theo danh sách để dần khép kín vành đai thu phí theo mục tiêu của đề án.

Theo lãnh đạo Sở GTVT Hà Nội, các vị trí đơn vị tư vấn lập ra mới chỉ là những dự thảo, đề xuất. Theo Sở GTVT Hà Nội, đến năm 2030, Hà Nội dự định sẽ dừng hoạt động xe máy tại các quận nội thành. Tuy nhiên, do số lượng ô tô hiện nay đang tăng cao hơn cả xe máy, mỗi năm thêm 10,2%, nên Sở GTVT Hà Nội cho rằng việc đưa ra phương án thu phí vào nội đô để giảm lượng ô tô trong khu vực trung tâm là rất cần thiết.

Chuyên gia nói gì?

Theo khảo sát của PLVN, việc lập chốt thu phí vào nội đô của Hà Nội còn nhiều ý kiến phản đối. Theo đó, các ý kiến này cho rằng, đi lại là nhu cầu thiết yếu và là quyền lợi của người dân. Hơn nữa, chủ yếu việc đi lại vào nội đô của người dân là để giải quyết công việc, mưu sinh, thực hiện những việc cần thiết. Do đó, dù có thu phí thì người dân vẫn đi lại nhiều. Như vậy, mục đích thu phí người dân để giảm ùn tắc, ô nhiễm môi trường là khó khả thi, phi thực tế.

Trao đổi với PLVN, ông Bùi Danh Liên, Phó Chủ tịch Hiệp hội Vận tải Hà Nội cho biết, với trình độ công nghệ, thu nhập người dân và hạ tầng giao thông Hà Nội như bây giờ cũng như những năm tới thì việc thu phí vào nội đô là chưa phù hợp.

Ông Liên phân tích, giao thông Hà Nội không phải là những ô vuông, ô tròn để dễ dàng cấm ô tô; vì cấm ở đường này thì dân sẽ tìm đường khác đi, vô tình “lợi bất cập hại”, có thể còn gây tắc đường hơn và càng khiến tình trạng giao thông đô thị thêm lộn xộn. “Đến năm 2025 thì Hà Nội chưa nên thực hiện, thu nhập, trình độ kỹ thuật hạ tầng của ta chưa cho phép”, ông Liên nói.

Cũng theo lãnh đạo Hiệp hội Vận tải ô tô Hà Nội, ở nhiều nước trên thế giới có mô hình thu phí vào nội thành, nhưng đó là ở những nước phát triển, mức sống người dân cao, trình độ ứng dụng khoa học kỹ thuật trong hạ tầng giao thông hiện đại, họ thu phí để tái đầu tư cho hạ tầng. Như ở Singapore có những đường đi được 80-100km/h, tiền thu được chuyển thẳng vào ngân hàng, tái đầu tư.