Thụ lý, tạm đình chỉ rồi để đấy
Vào ngày 15/6/2001, Cty CP Đầu tư phát triển Hà Gia (gọi tắt là Cty Hà Gia) với Cty TNHH Đa Dâng (gọi tắt là Cty Đa Dâng) có ký kết Hợp đồng Hợp tác đầu tư số 09/HĐ.HT.ĐT để trồng cây công nghiệp, sản xuất phân bón các loại. Theo Hợp đồng này, hai bên đã thỏa thuận: Cty Hà Gia có trách nhiệm lo toàn bộ nguồn vốn để trồng cây công nghiệp, sản xuất các loại sản phẩm, xử lý ô nhiễm môi trường và đầu tư xây dựng các công trình sản xuất và tiêu thụ sản phẩm; Cty Đa Dâng có trách nhiệm cung cấp đất để trồng cây công nông nghiệp (số lượng khoảng 500ha) và có trách nhiệm nghiên cứu các công nghệ mới để sản xuất sản phẩm mới.
Sau khi ký kết hợp đồng, Cty Hà Gia chưa triển khai thực hiện các bước tiếp theo của hợp đồng, chưa đầu tư bất kỳ đồng vốn nào trên đất của Cty Đa Dâng. Vì vậy, hợp đồng Hợp tác đầu tư số 09/HĐ.HT.ĐT xem như đã bị Cty Hà Gia tự ý chấm dứt nửa chừng, không công chứng hợp pháp, không đăng ký với cơ quan quản lý đất đai của tỉnh Lâm Đồng thì hợp đồng không có giá trị pháp lý. Hành động của Cty Hà Gia dẫn đến hậu quả pháp lý là Cty Đa Dâng bị lấn chiếm đất rừng sản xuất, thiệt hại nghiêm trọng. Thế nhưng, Cty Hà Gia lại làm đơn khởi kiện Cty Đa Dâng về việc tranh chấp hợp đồng hợp tác đầu tư.
Theo đơn khởi kiện này, Cty Hà Gia “xác định bị đơn đã vi phạm hợp đồng hợp tác đầu tư, không giao đủ diện tích đất trồng theo thỏa thuận. Vì thế nguyên đơn yêu cầu chấm dứt việc thực hiện hợp đồng” và yêu cầu bồi thường số tiền 944.652.440 đồng. Cty Hà Gia cũng cho rằng: “Tại Mục 3 Điều 5 của Hợp đồng, hai bên lựa chọn Tòa Kinh tế TAND TP. HCM giải quyết, vì vậy nguyên đơn xin lựa chọn Tòa án khởi kiện là TAND TP. HCM”.
Sau khi nhận đơn khởi kiện của Cty Hà Gia, Thẩm phán Nguyễn Công Phú (Tòa Kinh tế, TAND TP. HCM) đã Thụ lý vụ án số 444/2005/TLST-KDTM ngày 13/12/2005. Vào ngày 25/9/2007, ông Phú lại ra Quyết định tạm đình chỉ giải quyết vụ án dân sự số 780/2007/QĐST-KDTM đối với vụ án với lý do: Đợi kết quả trưng cầu giám định thực trạng về giá trị đầu tư các loại cây trồng mà nguyên đơn đã khai. Mặc dù ra quyết định tạm đình chỉ để đợi kết quả trưng cầu giám định nhưng Tòa lại “quên” không ra quyết định trưng cầu giám định thì không hiểu đợi kết quả giám định ở đâu?
Cần làm rõ động cơ “ngâm” án
Từ khi Tòa án tạm đình chỉ vụ án đến nay đã gần 10 năm với lý do trưng cầu giám định. Bị đơn - Cty Đa Dâng đã nhiều lần hối thúc đưa vụ án ra xét xử và yêu cầu thành lập đoàn thẩm định và ứng trước mọi chi phí nhưng vụ án vẫn rơi vào im lặng một cách khó hiểu mà không có bất kỳ lời giải thích nào cho bị đơn.
Hợp đồng hợp tác đầu tư chỉ có giá trị trong 20 năm, nhưng đến nay đã qua 14 năm thì mất 10 năm Cty Hà Gia khởi kiện và chỉ còn 6 năm nữa là hợp đồng này hết thời hiệu. Theo quy định của Bộ luật Tố tụng Dân sự và các văn bản hướng dẫn thi hành, việc Tòa Kinh tế TP. HCM cố ý kéo dài thời gian xét xử là vi phạm thủ tục tố tụng. Tại Khoản 3 Điều 8 Nghị quyết 03/2012/NQ-HĐTP của Hội đồng Thẩm phán TANDTC thì thẩm quyền giải quyết tranh chấp phải là Tòa án nơi có bất động sản tranh chấp.
Đối chiếu vào vụ án của Cty Hà Gia và Cty Đa Dâng, lẽ ra Tòa Kinh tế TP.HCM phải chuyển hồ sơ vụ án cho cấp có thẩm quyền ở Lâm Đồng giải quyết. Nếu xét thấy yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn không có căn cứ chính đáng thì tòa cũng phải có hướng giải quyết dứt điểm. Vì sao Tòa Kinh tế TP.HCM vẫn thụ lý đơn khởi kiện rồi tạm đình chỉ và “ngâm” án tới 10 năm gây phương hại nghiêm trọng đến quyền lợi của Cty Đa Dâng? Cần phải làm rõ động cơ “ngâm” án của Tòa Kinh tế TAND TP.HCM trong vụ án này chính là điều bị đơn và dư luận quan tâm mong muốn./.
