Thú chơi đồ âm thanh cổ điển
Trong thời đại kỹ thuật số với những công nghệ hiện đại, không ít người đầu tư cho mình những bộ âm thanh đời mới, hàng "khủng" giá từ vài chục nghìn đến vài trăm nghìn USD. Nhưng cũng là thú chơi âm thanh, nhiều người lại có thiên hướng chơi những đồ âm thanh cổ điển để lưu giữ lại nét xưa...
Thú vui từ những chiếc đầu đĩa than cổ...
Không ồn ào và sôi động như Hà Nội và TP Hồ Chí Minh, giới chơi âm thanh cổ tại Hải Phòng (Audio Hải Phòng) lại có phong cách riêng: lặng lẽ và vui thú với nhau để thưởng thức giai điệu nhạc cổ điển tĩnh lặng trên những món đồ âm thanh cũ kỹ . Hiện nay, giới Audio Hải Phòng được chia thành 2 phong cách, một là luôn hướng đến những công nghệ tối tân, còn lại là hướng về những thứ gì cổ xưa, cũ kỹ nhất.
Giới chơi Audio cổ của Hải Phòng không nhiều, chủ yếu là những người có độ tuổi từ 40 trở lên. Họ đam mê âm thanh cổ một cách kỳ lạ, phần vì sở thích, phần vì muốn giữ lại những nét xưa cũ của thế giới. Theo sự chỉ dẫn của người bạn, tôi tìm đến một người chơi âm thanh cổ khá nổi ở phố Hai Bà Trưng Hải Phòng. Đến đây, tôi thực sự choáng ngợp bởi những bộ âm thanh của anh. Đó là những chiếc đầu quay băng cối có từ những năm 60, 70 của thế kỷ trước; những chiếc đầu đọc đĩa than tuổi đời chắc đã ngoài 50 và đặc biệt nhất là chiếc đầu đĩa tay quay do hãng EMI (Anh) sản xuất từ đầu thế kỷ 20 với thương hiệu His master's voice, được đặt biệt danh là "chó ngửi kèn". Chiếc đầu đĩa này được chủ nhà đặt trang trọng giữa những món đồ âm thanh độc đáo của mình. Thú thực, đây cũng là lần đầu tôi được nhìn thấy tận mắt chiếc đầu đĩa than loại cổ này, thay vì chỉ được biết qua những bộ phim về thời xưa. Chiếc đầu đọc đĩa than này được anh mua lại từ lâu, nhưng ít khi sử dụng vì kim đọc đã mòn, âm thanh vẫn có thể nghe được nhưng kém chất. Đó không chỉ là chiếc đầu đĩa than thông thường, mà là đầu đĩa kèm theo l chiếc loa đồng, lắp đĩa vào mâm rồi quay bằng tay âm thanh sẽ phát ra.
Bộ sưu tập âm thanh của anh còn có chiếc đầu đọc đĩa than hiệu Victor (hàng nội địa của hãng JVC), chắc cũng ra đời cách nay khoảng vài chục năm, nhưng còn khá mới do được chủ nhà bảo quản kỹ lưỡng. Đó là chiếc đầu đĩa loại cổ gồm 2 cần gạt đặt trên một khung gỗ. Anh đã phải rất kỳ công để có bộ đầu này, vì hãng Victor ngừng sản xuất đã vài chục năm nay rồi. Anh cho biết thêm, nghe âm thanh analog thì đĩa than tuyệt vời nhất, vì âm thanh của nó rất chất lượng, tuy nhiên, nếu nghe nhiều và bảo quản không tốt, đĩa dễ bị hỏng và pha tạp âm. Do vậy, anh bỏ công lùng sục và đã mua được chiếc kệ đựng đĩa than khá "đẳng cấp" với giá không thể rẻ hơn: 500.000 đồng.
.... Đến những chiếc đầu băng cối già nua
Chơi băng cối đối với nhiều người là một thú vui, bởi không chỉ là món đồ âm thanh cổ mà còn vì tìm nội dung băng cũng khó. Có ý kiến cho rằng chơi băng cối là thiên về đồ độc, thế nhưng thực sự không phải vậy. Chơi băng cối là hướng về âm thanh Analog mộc mạc của thuở ban đầu, khi giọng hát bao trùm lên nhạc đệm. Theo một số người sành chơi băng cối tại Hải Phòng, thì trong thời đại âm thanh Digital (kỹ thuật số) ngày càng bùng nổ thì âm thanh Analog vẫn có chỗ đứng riêng của nó. Những người yêu thích băng cối lại có quan điểm, sở thích nghe nhạc riêng, nên thường xảy ra những cuộc "cãi vã" với phái thích nhạc Digital. Họ cho rằng, nghe nhạc Digital chỉ là nghe nhạc chứ còn nếu so về giọng hát thì không thể bằng Alalog, bởi nghe những bài hát thu âm theo kiểu Analog thì rõ ràng tiếng hát của ca sĩ đè trên nền nhạc và phải là những ca sĩ thực thụ mới có thể thu âm được. Nhưng khi sử dụng âm thanh Digital, tiếng nhạc sẽ át tiếng hát, vì vậy, một ca sĩ có giọng hát không hay cũng có thể tự thu âm cho mình được, thông qua hệ thống kỹ thuật lọc tối tân hiện đang xuất hiện nhan nhản ở các phòng thu, thậm chí một số quán karaoke cũng có.
Giới chơi âm thanh cổ tại Hải Phòng thường cho rằng, chơi đầu nghe băng cối, tuy chương trình không nhiều nhưng lại có nét độc đáo riêng của nó mà đồ âm thanh Digital không thể có được. Đó là gật gù thưởng thức ly cafe, nghe nhạc Analog, ngắm nhìn đôi cuộn băng xoay và chiếc kim đèn điện tử nhưng múa theo điệu nhạc. Song để có được chiếc đầu băng cối không phải là chuyện đơn giản. Hầu hết những loại đầu băng cối là loại cũ, được nhập về từ Nhật Bản- nơi sản xuất ra những chiếc đầu Akai, Teac... nổi tiếng thế giới của thế kỷ trước. Những người muốn chơi thường phải đặt hàng tại Nhật Bản với giá khá cao. Những chiếc đầu băng cối này đều “cao tuổi” nên nếu hỏng, cũng rất khó tìm đồ thay.
Ngoài đầu đọc, tìm mua băng cối cũng là một kỳ công với những người sành chơi. Các chương trình băng cối chủ yếu là những bài hát cũ được thu âm trước năm 1975, nhưng chương trình được nhiều người tìm mua là bộ băng của cố nhạc sĩ Trịnh Công Sơn và của một số nhạc sĩ khác. Tuy nhiên, đó cũng chỉ là những chương trình được sao lại, chứ nếu là bộ băng Trịnh Công Sơn loại gốc, phát hành trong thập niên 1970 giá sẽ lên đến vài triệu đồng/băng. Đó là số tiền khá lớn, song vẫn có nhiều người sẵn sàng bỏ tiền ra mua, bởi theo họ, đó là gìn giữ những nét tinh túy của cố nhạc sĩ và của âm nhạc Việt
Mai Lâm