Thông đồng dìm giá tài sản: “Cần có Quy chế phối hợp với ngành Công an“

Nhân lực thanh tra quá “khiêm tốn”

Nghị định số 17/2010 được đánh giá là đã thúc đẩy hoạt động bán đấu giá tài sản phát triển đúng “quỹ đạo”. Xin bà chia sẻ đôi nét về đánh giá này?

- Có thể nói, trong 4 năm triển khai thi hành Nghị định số 17/2010/NĐ - CP về bán đấu giá tài sản, hoạt động này đã đạt được nhiều kết quả tích cực. Về mặt thể chế, trước thời điểm năm 2010, chúng ta còn có Nghị định 60/2009/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực tư pháp. Đến năm 2013, Nghị định 60 được thay thế bằng Nghị định số 110, trong đó quy định nhiều hành vi phát sinh từ thực tiễn như thông đồng dìm giá, vi phạm trình tự thủ tục, giả mạo giấy tờ… với mức phạt tăng lên cao hơn, góp phần tăng cường xử lý vi phạm.

Đứng về mặt thanh tra, kiểm tra, hàng năm Bộ Tư pháp đều có kế hoạch thanh tra, trọng tâm là hai lĩnh vực bổ trợ tư pháp gồm hoạt động đấu giá và công chứng. Riêng công chứng, Bộ trưởng Bộ Tư pháp từng có công văn gửi các địa phương yêu cầu có kế hoạch thanh tra toàn diện các tổ chức hành nghề công chứng hoạt động trên địa bàn. Trong lĩnh vực đấu giá, tuy chưa ban hành công văn như thế nhưng chủ trương chung là tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra bởi chúng tôi cho rằng, trong quá trình thực hiện các quy định pháp luật mới thì cũng sẽ có nhiều vấn đề phát sinh, qua đó phát hiện, xử lý những vi phạm hoặc đôi khi thanh tra, kiểm tra chỉ là để phòng ngừa vi phạm mà thôi. Chẳng hạn, ngay từ đầu năm 2014, Thanh tra Bộ Tư pháp đã có kế hoạch thanh tra các doanh nghiệp, trung tâm dịch vụ bán đấu giá tài sản trên địa bàn TP.Hà Nội. Kết quả thanh tra cơ bản là tốt, dù vẫn tồn tại một số sai phạm nhỏ, có thể khắc phục được.

Vậy theo bà, vấn đề nằm ở đâu khi vẫn còn những vụ việc vi phạm pháp luật trong hoạt động bán đấu giá tài sản gây bức xúc dư luận như vụ ở Bình Phước, Thừa Thiên Huế…?

- Theo chúng tôi, vấn đề là đội ngũ thanh tra ở các địa phương rất mỏng, có những tỉnh chỉ có một thanh tra viên, riêng hoạt động thanh tra hành chính đã hết thời gian, còn đâu thời gian mà thanh tra chuyên ngành từ hộ tịch, quốc tịch, chứng thực đến công chứng, luật sư, đấu giá... Nguồn nhân lực như vậy đòi hỏi các địa phương sắp tới phải có chỉ đạo tổ chức thực hiện, kiện toàn bộ máy thì mới thực hiện nghiêm minh được; đặc biệt, phải phối hợp giữa các ngành với nhau mới làm tốt được. Đơn cử như thực tế cho thấy đã phát sinh hiện tượng thông đồng dìm giá, “quân xanh, quân đỏ”, song phải có chứng cứ mới xử lý được, muốn có chứng cứ thì phải điều tra, phải có sự phối hợp của cơ quan Công an để ngăn chặn tiêu cực. Đã có nhiều phiên đấu giá các trung tâm dịch vụ bán đấu giá tài sản phải mời lực lượng Công an đến bảo vệ vì tài sản có giá trị lớn, nhiều người muốn mua dẫn đến hiện tượng cò mồi, thông đồng.

Phải sớm tính đến giải pháp phối hợp với Công an

Hiện tượng thông đồng dìm giá nói trên thường xảy ra nhiều ở địa phương nào, thưa bà?

- Hiện tượng này không xác định được ở địa phương nào nhiều hay ít mà tùy theo từng cuộc đấu giá, tùy theo tài sản đấu giá. Cũng phải thẳng thắn là chưa có biện pháp thực sự hữu hiệu để xử lý dù chúng ta đã có nhiều cố gắng, kể cả thể chế đã điều chỉnh, đã “luật” hóa hiện tượng thông đồng dìm giá. Qua thanh tra, kiểm tra, chúng tôi không phát hiện được hiện tượng đấu giá viên thông đồng, chủ yếu là các khách hàng với nhau nên rất khó kiểm soát. Ở một số địa phương, chỉ khi người tham gia đấu giá phản ánh, cung cấp chứng cứ cho Công an, Công an vào cuộc thì đã xử lý được.

Liệu có nên đề xuất mạnh dạn là xây dựng Quy chế phối hợp giữa hai ngành Tư pháp – Công an trong lĩnh vực này, chứ không chỉ đơn thuần là đề nghị phối hợp không ạ?

- Hiện nay, việc phát hiện, xử lý vi phạm phần lớn mới dựa vào Thanh tra Bộ, Thanh tra Sở. Tuy nhiên, những hiện tượng thực tiễn đã nảy sinh như cò mồi, thông đồng dìm giá thì Thanh tra Bộ phát hiện rất khó, do đó trong thời gian tới, việc đề nghị phối hợp với Công an là rất quan trọng. Đề nghị phối hợp với Công an để phát hiện, ngăn chặn các hành vi tiêu cực cũng đã tốt rồi, song nếu phối hợp bằng Quy chế ở Trung ương và địa phương thì chúng tôi thiết nghĩ sẽ thực sự hiệu quả. Chúng ta có thể biết, có thể nghe nói về hiện tượng này, hiện tượng kia chứ không có chứng cứ, nếu có chứng cứ thì hoàn toàn có thể xử lý nghiêm. Đơn cử, qua thông tin báo chí, Công an đã vào cuộc trong vụ đấu giá liên quan đến 236ha cao su ở Bình Phước và mọi thứ trở nên rất minh bạch, Phó Giám đốc Trung tâm Dịch vụ bán đấu giá tài sản đã bị bắt do hành vi vi phạm pháp luật của mình.

Trân trọng cảm ơn bà!