Trên đời này, không một người nào không có lần mắc bệnh. Vấn đề chỉ là thời gian mà thôi. Nhưng xin ai đó đừng hiểu lầm khái niệm thời gian của tai biến mạch não. Trong số bệnh y học đã ghi nhận được, tai biến mạch não là một chứng bệnh thuộc hàng phổ biến nhất toàn cầu. Nhóm bệnh này được xếp thứ hai, thứ ba về tỷ lệ tử vong và đứng ở ngôi vị đầu bảng về tỷ lệ di chứng tàn tật. Tai biến mạch não thường thể hiện dưới hình thái các cơn đột quỵ não cho nên đôi khi được nói tắt là đột quỵ.
Ước tính mỗi ngày chỉ riêng phòng khám cấp cứu của bệnh viện đa khoa tại các tỉnh, thành phố trong cả nước tiếp nhận trên dưới 10 ca bệnh tai biến mạch não từ nhiều tuyến khác nhau chuyển đến. Trong đó rất hiếm trường hợp không phải vào viện.
Tai biến mạch não có nhiều nguyên nhân, đa dạng về triệu chứng và phức tạp về tiếp cận điều trị. Một khái niệm hàm chứa nhiều thực tại trái chiều nhau nhưng có kết cục giống nhau: một phần của nhu mô não có thể nhất thời bị tổn thương hoặc vĩnh viễn bị hủy hoại. Như vậy rõ ràng có các con đường khác nhau dẫn tới cùng một đích bệnh lý thì phương pháp trị liệu thực sự phải thích hợp cho từng thể loại bệnh, chưa kể đến đặc tính cá biệt nơi mỗi con người. Đó là nhận thức đúng đắn và cách nhìn hợp lẽ tự nhiên của giới chuyên môn về chứng đột quỵ não. Còn với người ngoại đạo thì sao? Họ không chỉ đứng ngoài cuộc. Suy cho cùng họ góp phần tích cực thúc đẩy y học phát triển khi cùng chia sẻ trách nhiệm với y giới.
 |
Đột quỵ não xảy ra trong chớp nhoáng, nhưng hậu quả khôn lường. Nhiều trường hợp người bệnh mất ý thức ngay từ giấy phút đầu. Trong tâm trạng lo lắng và sợ hãi, người nhà vội vã đưa người bệnh đi cấp cứu. Số đông người bệnh còn lại có các biểu hiện tức thì như yếu nhẹ hoặc liệt tay chân, méo miệng, nói líu lưỡi, mất tiếng nói diễn giải, không hiểu lời nói, mất trí nhớ, mất nhận thức, lú lẫn, chậm chạp, suy yếu trí tuệ cấp tính. Có trường hợp đi đứng loạng choạng, có cảm giác mất thăng bằng kèm theo nôn nao hoặc nhức đầu. Một số người bệnh bỗng nhiên bị lác mắt, nhìn mờ hoặc không nhìn thấy gì lại đến phòng khám mắt thay vì đi khám chuyên khoan thần kinh. Nguyên nhân trực tiếp của các biểu hiện trên là do chảy máu não (mạch máu não tự đứt vỡ, máu trào ra ngoài thành mạch) hoặc do nhồi máu não (cục máu hình thành tự phát, nút bít lòng mạch máu não) làm cho máu không lưu thông tới vùng não vốn bình thường được tưới nuôi không ngừng chỉ. Cả hai trường hợp chảy máu não và nhồi máu não đều gây hư hại tế bào thần kinh trung ương dẫn đến các di chứng khác nhau tùy thuộc vào vị trí tổn thương trên não.
Tuy nhiên, có một yếu tố cực kỳ quan trọng là hiểu biết và năng lực tổ chức thực hiện đúng cấp cứu tai biến mạch não của cả cộng đồng người chung sống với nhau trong một không gian nhất định. Điều muốn nhấn mạnh trước hết là mọi người cần được thông tin và biết phát hiện sớm các triệu chứng hoặc dấu hiệu của đột quỵ não, đồng thời nhanh chóng đưa người bệnh đi cấp cứu kịp thời (đến nơi cấp cứu ít nhất trước 3 giờ tính từ thời điểm xảy ra đột quỵ não). Vì não là thời gian. Giành giật được thời gian cho não cón quý hơn cả vàng ngọc. Thời gian vàng là khoảng thời gian cửa sổ đang còn nhạy cảm tốt nhất với điều trị, đặc biệt dành cho thể nhồi máu não. Vì mục tiêu tối thượng của y học là bảo vệ được bộ não.
Bác sĩ Nguyễn Bá Bôi
