Thiết lập môi trường pháp lý thuận lợi để doanh nghiệp thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững

Phát biểu tại phiên toàn thể Diễn đàn Doanh nghiệp (DN) phát triển bền vững (PTBV) Việt Nam thường niên (VCSF) năm 2023, Phó Thủ tướng Chính phủ, Chủ tịch Hội đồng quốc gia về PTBV và Nâng cao năng lực cạnh tranh Trần Hồng Hà đã đánh giá qua các kỳ VCSF, cộng đồng DN đã có sự chuyển đổi từ nhận thức đến những chủ đề mang tính hành động, thể hiện tinh thần, trách nhiệm, đóng góp vào việc xây dựng, hoàn thiện thể chế, chính sách và đồng hành cùng đất nước trên con đường chuyển đổi xanh.

"Điều đó cho chúng ta niềm tin vào sự thành công của công cuộc chuyển đổi xanh mà Đảng, Nhà nước đang thúc đẩy; cũng cho thấy trách nhiệm xã hội và sự nhạy bén của cộng đồng DN trước các xu thế phát triển của thời đại"- Phó Thủ tướng nhấn mạnh.

Điểm lại những vấn đề mang tính toàn cầu. Phó Thủ tướng đặt vấn đề: “Đây là thời điểm lịch sử chúng ta phải lựa chọn mô hình phát triển dựa vào tài nguyên thiên nhiên hay dựa vào tri thức, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, ít phát thải?."

Đồng thời khằng định, đây không chỉ là chủ trương, quan điểm, tư duy cần hướng đến mà chính là mô hình Chính phủ, DN, người dân hành động.

“Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ rất trông đợi những đề xuất, sáng kiến của cộng đồng DN trong hoàn thiện thể chế để chuyển hóa các thách thức, tận dụng các cơ hội để đưa đất nước phát triển nhanh, bền vững trên con đường xanh…”- ông bày tỏ.

Diễn đàn thu hút sự tham gia trực tiếp của hơn 300 đại biểu

Phó Thủ tướng cho rằng, phục hồi xanh, trung hòa carbon, chuyển đổi năng lượng từ nhiên liệu hóa thạch sang năng lượng tái tạo cùng với bảo vệ, khôi phục hệ sinh thái tự nhiên đã trở thành xu thế tất yếu của thời đại và từng bước đi vào chính sách và hành động cụ thể của các quốc gia.

Ước tính 90% GDP toàn cầu nằm trong diện phải thực hiện các cam kết đưa mức phát thải ròng khí nhà kính bằng "0" vào năm 2050 (Net Zero). Điều này sẽ được pháp lý hóa để đảm bảo nghĩa vụ thực thi. Các tiêu chuẩn mới cũng dần định hình theo hướng gắn thương mại và đầu tư với các tiêu chí về giảm phát thải carbon, lao động, môi trường. Đây cũng chính là những rào cản mà các DN phải vượt qua.

Tại Diễn đàn, Phó Thủ tướng cho biết năng lực cạnh tranh, khả năng thu hút các DN của mỗi quốc gia hiện nay không còn nằm ở lao động giá rẻ, chính sách ưu đãi thuế, hỗ trợ đất đai "mà sẽ đến bằng sự hấp dẫn của nguồn năng lượng tái tạo, năng lượng sạch". Đây là cơ hội cho những quốc gia nhanh chóng chuyển đổi xanh, chuyển đổi số, nhưng cũng là thách thức, rào cản không thể vượt qua đối với những ai chậm chân.

Phó Thủ tướng tặng hoa chúc mừng 10 năm diễn đàn VCSF

Theo Phó Thủ tướng chuyển đổi xanh mang lại cho cộng đồng DN đầu tư ở Việt Nam những cơ hội và thách thức đan xen.

“Không chỉ là cơ hội tăng trưởng dài hạn cho DN gắn với lợi ích bền vững của cộng đồng, về văn hóa, xã hội và môi trường, mà chuyển đổi xanh còn mang đến cho các DN cơ hội dẫn đầu xu thế như phát triển năng lượng tái tạo, sản xuất hydro xanh, lưu trữ năng lượng và các ngành nghề mới…” Phó Thủ tướng phân tích.

Đồng thời khẳng định, Chính phủ luôn lắng nghe ý kiến của cộng đồng DN, tập trung đưa ra những chính sách, mô hình thí điểm thực hiện chuyển đổi năng lượng công bằng (JETP) nhằm tạo ra "hệ sinh thái" của ngành công nghiệp năng lượng tái tạo.

Tại Diễn đàn, Phó Thủ tướng kêu gọi các quốc gia, các tổ chức quốc tế cùng cộng đồng DN Việt Nam triển khai những dự án chuyển đổi xanh quan trọng. Bởi nếu chậm chuyển đổi, các DN Việt Nam sẽ phải đối mặt với hàng rào kỹ thuật xanh, giảm phát thải tạo ra những thách thức lớn trong thâm nhập thị trường, đặc biệt là trong điều kiện 97% DN có quy mô nhỏ và vừa.

30 diễn giả tham gia thảo luận tại các phiên của diễn đàn

Với vai trò kiến tạo, Phó Thủ tướng cho biết, Chính phủ cần bổ sung nhiều công cụ hỗ trợ DN xác định nhu cầu đổi mới sáng tạo, đặc biệt nghiên cứu và triển khai (R&D), hình thành cơ chế tài chính xanh, thúc đẩy các mô hình khởi nghiệp đổi mới sáng tạo (start-up)…

Chính phủ cũng sẽ tiếp tục ban hành cơ chế, chính sách thúc đẩy kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, nhất là triển khai Luật Bảo vệ môi trường, tạo khung khổ pháp lý cho năng lượng tái tạo, kinh tế tuần hoàn; tập trung nguồn lực thực hiện những nhiệm vụ có tính đột phá, trọng tâm trong từng giai đoạn.

Ban hành các cơ chế, chính sách ưu đãi, hỗ trợ DN chuyển đổi công nghệ, phát triển các trung tâm R&D; hệ sinh thái đổi mới sáng tạo; nghiên cứu khoa học cơ bản; công nghệ thông tin, Internet vạn vật, trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn, công nghệ nguồn, lượng tử, sinh học; vật liệu mới, lưu trữ, chuyển hóa năng lượng; chế tạo, tự động hóa, công nghệ biển, hạ tầng thông minh, các loại hình kinh tế mới; cũng như chuyển giao công nghệ mới, công nghệ nguồn.

Xây dựng các quy định về mua sắm xanh; thực hiện lộ trình thay thế các nhiên liệu hóa thạch bằng các nhiên liệu, nguyên liệu thân thiện với môi trường; phát triển hệ thống giao thông xanh; ban hành các tiêu chuẩn, quy chuẩn về sản phẩm xanh, truy xuất dấu vết carbon; thúc đẩy tiêu dùng xanh.

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà chụp ảnh với các thành viên Hội đồng DN vì sự PTBV Việt Nam

Quy hoạch phát triển kinh tế, xã hội gắn với hệ sinh thái năng lượng sạch - công nghiệp xanh và hệ thống các cảng biển, logistics,…; phát triển các khu kinh tế, khu công nghiệp, khu công nghệ cao sản xuất theo chu trình tuần hoàn; sửa đổi, hoàn thiện các luật liên quan đến đất đai, môi trường, đầu tư, khoa học công nghệ, DN; Thúc đẩy đào tạo, phát triển nguồn nhân lực với tư duy đổi mới, lấy con người là chủ thể, là trung tâm, là động lực, nguồn lực phát triển.

Đánh giá cao sáng kiến Bộ chỉ số DN bền vững (CSI) của VBCSD-VCCI đã, đang được áp dụng rộng rãi trong cộng đồng DN, Phó Thủ tướng gợi ý VBCSD-VCCI cần xây bộ chỉ số chuyển đổi xanh, DN xanh bởi PTBV là một quá trình trong đó chuyển đổi xanh là một chặng đường.

“Chính phủ sẽ tiếp tục chỉ đạo thực hiện đồng bộ các giải pháp thúc đẩy thực hiện hiệu quả các mục tiêu PTBV trên tất cả các lĩnh vực, trong đó tiếp tục hỗ trợ các DN thực hành các giải pháp PTBV. Các hành động và chính sách tích cực với tự nhiên sẽ được tiếp tục lồng ghép vào các chiến lược, kế hoạch, chính sách đầu tư trong từng ngành, lĩnh vực kinh tế xã hội…”- Phó Thủ tướng cam kết.