Thiền sư Thích Nhất Hạnh, thế danh Nguyễn Xuân Bảo, sinh năm 1926 tại Quảng Điền (Thừa Thiên-Huế. Ông xuất gia vào năm 16 tuổi ở chùa Từ Hiếu thọ giáo với Hòa thượng Thanh Quý.
Thiền sư Thích Nhất Hạnh là giảng viên, nhà văn, nhà thơ, nhà hoạt động xã hội và là nhà sư nổi tiếng của Phật giáo thế giới. Ông trụ trì tại chùa Làng Mai, phía nam nước Pháp trong nhiều thập kỷ.
Thiền sư được biết đến qua những buổi thuyết giảng cho cả hàng chục ngàn người và hơn 120 tác phẩm xuất bản giá trị.Thiền sư đã mở ra hướng đi và phát triển những pháp môn thực tập với nhiều khóa tu dành cho các nhà giáo dục, thanh thiếu niên, nghệ sĩ, doanh nhân, các nhà lãnh đạo, y bác sĩ…
Thiền sư là người đưa ra khái niệm “Phật giáo dấn than” (engaged Buddhism) trong cuốn sách Vietnam: Lotus in a Sea of Fire, do ông viết. Với những hoạt động không ngừng nghỉ của mình, thiền sư Thích Nhất Hạnh trở thành nhà lãnh đạo Phật giáo có ảnh hưởng lớn thứ hai ở phương Tây, chỉ sau Đạt Lai Lạt Ma, theo đánh giá của các hãng tin nước ngoài.
Thiền sư Thích Nhất Hạnh sinh ra tại huyện Quảng Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế. Ông xuất gia vào năm 16 tuổi ở Tổ đình Từ Hiếu (nay thuộc phường Thủy Xuân, TP Huế), thọ giáo với Hòa thượng Thanh Quý.
 . Phật tử về chùa Từ Hiếu mừng thọ tuổi 93 của Thiền sư |
Sau hơn 4 thập niên rời xa quê hương, Thiền sư Thích Nhất Hạnh lần đầu về Việt Nam vào năm 2005. Sau đó, đầu năm 2007, với sự đồng ý của Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam, ông tổ chức ba trai đàn chẩn tế lớn tại ba miền Việt Nam với tên gọi “Đại trai đàn Chẩn tế Giải oan”, cầu nguyện và giải trừ oan khổ cho những người từng chịu hậu quả của chiến tranh. Tại Đại lễ Vesak Liên Hợp Quốc tại Hà Nội, ông được mời về Việt Nam với tư cách là người thuyết trình chủ đề chính.
Cuối năm 2014, thiền sư trải qua một cơn xuất huyết não và phải nhập viện ở Pháp trong hơn 4 tháng.
Sau khi phục hồi, thiền sư từ Pháp đến tịnh dưỡng tại Trung tâm tu học Làng Mai ở Thái Lan. Ngày 28/10/2018, thiền sư từ Thái Lan trở về chùa Từ Hiếu tịnh dưỡng và chia sẻ ý nguyện muốn sống tại đây cho đến ngày qua đời.
Ông đã viết tâm thư, dặn các đệ tử của mình: “Nếu một ngày thầy mất, đừng xây tháp mộ gì cho thầy. Tốn kém tiền của. Tốn đất của dân. Dân mình còn nghèo lắm. Hãy hỏa táng thầy. Tro cốt thầy, hãy chia đều cho các Thiền viện của Làng Mai trên khắp thế giới rồi rải trên những con đường mà hàng ngày các con đi thiền hành. Làm như thế, ngày ngày, thầy và các con vẫn đi thiền hành chung”
Một năm sau, thiền sư rời chùa Từ Hiếu đến Làng Mai (Thái Lan) tịnh dưỡng.
Tổ đình Từ Hiếu là nơi Thiền sư Thích Nhất Hạnh bắt đầu con đường xuất gia tu học vào năm 1942. Năm 2018, Thiền sư Thích Nhất Hạnh từ Thái Lan trở về Tổ đình Từ Hiếu với ý nguyện muốn sống tại đây cho đến ngày viên tịch. Ông đã nhắn nhủ các chư tăng: "Nếu một ngày thầy mất, đừng xây tháp mộ gì cho thầy. Tốn kém tiền của. Tốn đất của dân. Dân mình còn nghèo lắm. Hãy hỏa táng thầy. Tro cốt thầy, hãy chia đều cho các thiền viện của Làng Mai trên khắp thế giới rồi rải trên những con đường mà hàng ngày các con đi thiền hành. Làm như thế, ngày ngày, thầy và các con vẫn đi thiền hành chung."
Hòa thượng Thích Nhật Từ, trụ trì chùa Giác Ngộ, Ủy viên Hội đồng Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam, chia sẻ: “Chúng ta hãy dừng lại, dành một phút mặc niệm, tưởng nhớ công ơn, các đóng góp to lớn của người thầy khả kính, từ bi và trí tuệ, cho Phật giáo Việt Nam và Phật giáo toàn cầu”.
