Thi hành án tín dụng, ngân hàng: Nhiều khó khăn phát sinh từ tài sản bảo đảm

Mở tài khoản tín chấp không có tài sản bảo đảm

Trước xu thế án tín dụng, ngân hàng ngày càng tăng nhanh, trong đó có nhiều vụ việc phức tạp, tồn đọng, giá trị phải thi hành án lớn, khó khăn trong việc xử lý tài sản bảo đảm. Để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, nâng cao hiệu quả thi hành án tín dụng, ngân hàng, Lãnh đạo Bộ Tư pháp, Cục Quản lý Thi hành án dân sự (THADS) đã thực hiện nhiều giải pháp nâng cao nhận thức trách nhiệm trong toàn hệ thống; tiếp tục hoàn thiện thể chế; tăng cường công tác phối hợp, kiểm tra, hướng dẫn nghiệp vụ cho địa phương... do đó, kết quả thi hành án tín dụng ngân hàng có chuyển biến tích cực.

Tuy nhiên, theo phản ánh của THADS TP Hồ Chí Minh, hiện nay, phát sinh nhiều vụ việc thi hành án cho các tổ chức tín dụng cho vay tín chấp hoặc mở tài khoản tín chấp không có tài sản bảo đảm. Người phải thi hành án chủ yếu là lao động có thu nhập thấp hoặc đã bỏ địa phương đi nơi khác mà không xác định được địa chỉ mới dẫn đến khó khăn trong xác minh điều kiện và áp dụng biện pháp cưỡng chế để thi hành dứt điểm vụ việc, tiếp tục phải theo dõi hồ sơ chưa có điều kiện thi hành án, làm tốn kém thời gian, chi phí và nguồn lực để xác minh lại.

Một số doanh nghiệp phải thi hành án không còn hoạt động tại trụ sở, không có điều kiện thi hành án. Đối với các khoản nợ liên quan đến ngân sách nhà nước, các vụ việc này không thể miễn, giảm theo quy định của Luật THADS, dẫn đến tình trạng tồn đọng kéo dài.

Chủ động xác minh, tăng cường phối hợp

Còn theo phản ánh của THADS TP Hải Phòng, kết quả tổ chức thi hành án liên quan đến các khoản nợ của các tổ chức tín dụng mặc dù đã có chuyển biến tích cực nhưng vẫn đạt kết quả thấp.

Nguyên nhân trong quá trình tiến hành thủ tục thế chấp, ngân hàng không xác định kỹ hiện trạng, nguồn gốc, giá trị tài sản dẫn đến nhiều vụ việc nhận thế chấp cả tài sản nằm trong quy hoạch, tài sản không có lối vào, một số tài sản xây dựng trên diện tích đất thuộc hành lang giao thông; không làm tốt khâu thẩm định giá để cho vay nên cho vay cao hơn giá trị thực của tài sản...

Bên cạnh đó, trong giai đoạn tố tụng tại Tòa án, đặc biệt với quyết định công nhận hòa giải thành, tình trạng ranh giới, mốc giới bất động sản không chính xác, các công trình trên đất không phù hợp như lúc ký kết hợp đồng, dẫn đến giai đoạn thi hành án, việc xử lý tài sản thế chấp gặp rất nhiều khó khăn.

Trong khi đó, người phải thi hành án đã mất khả năng thanh toán và có nguy cơ bị xử lý tài sản nên cố tình chống đối bằng nhiều cách khiến cho quá trình thực hiện các thủ tục xác minh, thông báo các quyết định thi hành án, cũng như các trình tự thủ tục để kê biên phát mại tài sản gặp rất nhiều khó khăn, dẫn đến việc kê biên xử lý tài sản kéo dài.

Còn theo THADS Đồng Tháp, nhiều tài sản đưa ra bán đấu giá không có người mua và các tổ chức tín dụng cũng không nhận tài sản trừ vào tiền được thi hành án; nhiều trường hợp tài sản thế chấp đã kê biên, bán đấu giá nhưng không có người mua, dẫn đến phải giảm giá tài sản nhiều lần, trong khi khoản lãi suất ngày càng tăng làm cho giá trị tài sản đã kê biên thấp hơn so với nghĩa vụ phải thi hành án; Đa số tài sản thế chấp cho các tổ chức tín dụng là quyền sử dụng đất cấp cho hộ gia đình, trong khi đó nghĩa vụ phải thi hành án là cá nhân, do đó phải mất thời gian trong việc khởi kiện phân chia tài sản chung.

Do đó, ngoài việc tiếp tục hoàn thiện hành lang pháp lý liên quan đến việc thi hành các loại án này thì công tác phối hợp giữa các ngành, đặc biệt với các tổ chức tín dụng, ngân hàng cần phải được tăng cường. Các cơ quan THADS cần chủ động trong công tác xác minh, tổ chức THA. Những vụ việc khó khăn, phức tạp cần tranh thủ sự chỉ đạo của Ban Chỉ đạo THADS. Chính quyền địa phương cũng cần vào cuộc thiết thực hơn nữa, nhất là hỗ trợ bảo đảm an cư cho các hộ gia đình có nhà đất là tài sản duy nhất phải THA.