Tổng cục Dân số-Kế hoạch hóa gia đình (Bộ Y tế) đã đưa ra Đề án giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh giai đoạn 2013-2020, trong đó có đề án nhỏ là hỗ trợ kinh tế gia đình sinh con gái một bề với số tiền khoảng 3.000 tỷ đồng. Tuy nhiên, việc này đã vấp phải những ý kiến trái chiều từ người dân …
 |
| Hình chỉ mang tính minh họa. |
Được tiền vẫn tủi
Trước thông tin, các gia đình sinh con gái một bề được hỗ trợ số tiền khoảng 3.000 tỉ đồng, anh Thanh Hùng (Khâm Thiên, Hà Nội) chẳng những không vui mà còn đăm chiêu suy nghĩ.
Anh Hùng là trưởng dòng họ Ngô. Vợ chồng anh sinh được hai cô con gái xinh xắn, đáng yêu. Trong thâm tâm vợ chồng anh không hề muốn sinh thêm bé trai vì anh nghĩ con nào cũng là con. Nhưng anh luôn bị sức ép của bố mẹ và dòng họ phải có con trai để sau này hương khói.
Anh sợ nhất những ngày Tết, ngày lễ, việc sinh con một bề của anh luôn bị họ hàng khích bác, dèm pha, thúc giục. Khi biết có Đề án này, dường như họ hàng anh càng khích nhiều hơn. Họ cho rằng anh vì muốn hưởng tiền Nhà nước nên thoái thác việc làm tròn trách nhiệm của trưởng dòng họ và cho rằng anh là kẻ hám tiền.
Việc này càng khiến vợ chồng anh tủi thân và mệt mỏi. Nhiều ý kiến cho rằng đề án hỗ trợ gia đình sinh con gái một bề là một chính sách nhân văn, nhưng nhiều người cũng cho rằng, điều này sẽ khoét sâu khoảng cách giới, làm thiệt thòi cho các gia đình “vô tình” sinh toàn con trai, hoặc khiến các gia đình sinh toàn con gái “tủi thân” hơn.
Với những người “khát” con trai, hoặc phải chịu những áp lực sinh con trai thì hỗ trợ về kinh tế không có ý nghĩa. Chị Minh Trang (Cầu Giấy, Hà Nội) có bà mẹ chồng ngày đêm thúc giục chị đẻ thêm đứa con trai. Chị phân tích với mẹ chồng rằng, không nhất thiết phải có con trai, hơn nữa, hai cô con gái của chị sau này sẽ được Nhà nước đãi ngộ.
Trước lời phân tích của con dâu, mẹ chồng chị nguýt dài: “Nhà tôi có thiếu tiền để nuôi con, nuôi cháu đâu mà phải cần Nhà nước phụ cấp. Nhà nước có cho chị cái nhà không?. Chị cứ đẻ cho tôi một thằng cu rồi tôi “đãi ngộ” chị cả cái nhà ấy chứ!”. Với những gia đình nhất quyết phải sinh được con trai thì hỗ trợ bao nhiêu cũng là không đủ, mà đây là đối tượng chính gây ra sự mất cân bằng giới tính khi sinh.
Thêm vào đó, theo một thống kê, những gia đình giàu có có tỉ lệ sinh con trai nhiều hơn những gia đình nghèo. Như vậy việc hỗ trợ xem ra chẳng ý nghĩa gì. Việc hỗ trợ 3 nghìn tỷ, chứ 30 nghìn tỷ thì cũng chỉ như muối bỏ biển mà không đạt hiệu quả gì.
Có nên tốn tiền thuế của người dân?
Tổng Cục trưởng Tổng cục Dân số- TS. Dương Quốc Trọng khẳng định: “Hầu hết những người trong xã hội đều không nghĩ rằng mình sinh 2 con gái để nhận ít tiền thưởng. Nếu suy nghĩ theo hướng đẻ con gái để nhận hỗ trợ là hạ thấp, coi rẻ người được nhận hỗ trợ và không thấy được ý nghĩa nhân văn của chính sách. Đó là những suy nghĩ thiển cận, không mang tính xây dựng”.
Tuy nhiên, đáng tiếc là, trong đời sống hiện nay, sự “thiển cận” ấy vẫn thường xảy ra trong suy nghĩa rất nhiều người dân .
Cũng theo anh Thanh Hùng, để giảm thiếu việc mất cân bằng giới tính, việc hỗ trợ kinh tế chỉ là phần ngọn, không quan trọng bằng việc thay đổi tư tưởng suy nghĩ hủ tục phải có con trai của nhiều người dân Việt Nam.
Thay vì hỗ trợ kinh tế cho các gia đình, số tiền ấy, ngành Dân số quyết liệt trong việc tuyên truyền việc thay đổi suy nghĩ, hành vi trọng nam kinh nữ. Vấn đề ở đây là tư tưởng, quan niệm xã hội chứ không phải là tiền. Vả lại, đã hỗ trợ thì phải lâu dài chứ chỉ một lần thì đâu lại vào đấy cả thôi. Nếu Đề án thực thi, có thể sẽ tốn tiền thuế lớn của dân nhưng vô ích, không đạt được hiệu quả tích cực như mong muốn.
GS, TS Nguyễn Đình Cử - Viện trưởng Viện Dân số và các vấn đề xã hội đưa ra ý kiến: “Theo tôi, để làm giảm tỷ số mất cân bằng giới tính ở Việt Nam, cần thực hiện ba nhóm giải pháp chính sau đây: Về mặt pháp luật, cần hoàn thiện cơ sở luật pháp liên quan đến vấn đề này. Hiện nay, việc siêu âm phát hiện và thông báo giới tính thai nhi bị cấm ở nước ta, nhưng tỷ lệ các cặp vợ chồng biết trước giới tính thai nhi vẫn lên đến trên 80%. Điều này cho thấy, siêu âm để phát hiện giới tính thai nhi rất phổ biến và “luật có cũng như không”, các dịch vụ nạo, phá thai hầu như không có giới hạn, điều kiện nào. Những hành vi như thế cần phải được pháp luật xử lý nghiêm”.
Ngoài những ý kiến trên, rất nhiều người mong muốn sự nhìn nhận của xã hội thay đổi như: con gái được quyền thờ cúng bố mẹ; con cái có thể đặt tên theo họ mẹ; khi kết hôn quyền được ở nhà vợ hoặc nhà chồng là như nhau, quyền thừa kế của con trai và con gái bằng nhau…. (dù rằng tất cả những vấn đề này luật pháp không hề có quy định phân biệt, nhưng quy chuẩn xã hội vẫn đè nặng).
Đối với các gia đình không có con trai, cha mẹ khi về già được ưu tiên hưởng trợ cấp xã hội, ưu tiên trong việc sử dụng dịch vụ y tế, trại dưỡng lão. Đó có lẽ mới chính là gốc của vấn đề giảm thiểu sự mất cân bằng giới tính ở Việt Nam.
Thùy Dương
