Thủy điện Lai Châu là một trong số 6 Nhà máy điện lớn, có vai trò quan trọng trong việc cung cấp điện năng cho các hoạt động chính trị, kinh tế, xã hội và an ninh quốc phòng cho các tỉnh vùng Tây Bắc nói riêng và cả nước nói chung.
Ngoài chức năng phát điện và chống lũ cho các tỉnh đồng bằng sông Hồng, Nhà máy thủy điện Lai Châu còn điều phối hợp lý nguồn nước, tăng khả năng phát điện cho các công trình thủy điện bậc thang phía hạ lưu sông Đà gồm: thủy điện Sơn La và thủy điện Hòa Bình.
Với tầm quan trọng nêu trên nhưng lại ở nơi vùng sâu, vùng xa, rừng núi, giáp biên giới còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây mất an ninh, an toàn, Công trình này rất có thể sẽ là mục tiêu mà các thế lực thù địch, chống đối và các hoạt động tội phạm về kinh tế, hình sự, thâm nhập phá hoại, trộm cắp thiết bị ...
Bất kỳ sự cố nào gây mất an ninh, an toàn công trình Nhà máy thủy điện Lai Châu, nhất là đập hồ chứa nước với dung tích lớn sẽ ảnh hưởng trực tiếp, nghiêm trọng đến các công trình thủy điện ở bậc thang dưới, đến các cơ sở kinh tế và dân cư phía hạ du.
Với tầm quan trọng đặc biệt của Công trình đối với sự phát triển của Đất nước, Thủ tướng Chính phủ đã có Quyết định đưa công trình Nhà máy thuỷ điện Lai Châu vào Danh mục công trình quan trọng liên quan đến an ninh Quốc gia. Đại diện Tập đoàn điện lực Việt Nam cho biết, việc Thủ tướng Chính phủ quyết định đưa công trình Nhà máy thủy điện Lai Châu vào Danh mục công trình quan trọng liên quan đến an ninh Quốc gia là thể hiện sự quan tâm đặc biệt của Thủ tướng Chính phủ, của Bộ Công An, Bộ Công Thương và các Bộ, Ngành có liên quan; của UBND, Công an, Quân đội và các Ban, ngành tỉnh Lai châu đối với việc bảo đảm an ninh, an toàn tuyệt đối cho công trình.
Phát biểu chỉ đạo tại lễ công bố, Thượng tướng Bùi Văn Nam yêu cầu Công an tỉnh Lai Châu phối hợp chặt chẽ với Công ty Thuỷ điện Sơn La để xây dựng kế hoạch triển khai chi tiết Quyết định của Thủ tướng Chính phủ. Thượng tướng, Thứ trưởng Bộ Công An cũng đã đề nghị cấp uỷ và chính quyền các cấp của tỉnh Lai Châu, huyện Nhậm Nhùn và các xã khu vực nhà máy cần phát huy tốt phong trào toàn dân tham gia bảo vệ an ninh Tổ quốc đối với việc bảo vệ an toàn công trình thuỷ điện Lai Châu.
Công trình thủy điện Lai Châu có 3 tổ máy với tổng công suất lắp đặt 1200 MW, với sản lượng phát điện trung bình hàng năm là 4,67 tỷ kWh. Công trình được khởi công ngày 05/11/2011, phát điện tổ máy số 1 vào tháng 12/2015 và khánh thành ngày 20/12/2016. Từ khi đưa vào vận hành đến này, nhà máy thuỷ điện Lai Châu đã phát điện lên hệ thống điện quốc gia được hơn 15,1 tỷ kWh. Tính đến hết năm 2018 nộp ngân sách cho tỉnh Lai Châu 2.834 tỷ đồng.
