Vụ việc gây hoang mang
Giới chức Anh tuần qua thông báo hai công dân nước này đang trong tình trạng nguy kịch sau khi nhiễm chất độc thần kinh Novichok. Theo CNN, Novichok là một trong những chất độc thần kinh hiếm gặp nhất trên thế giới.
Chất độc này gây chết người bằng cách làm chậm tim và hạn chế đường thở của nạn nhân. Theo một chuyên gia hóa học, Novichok có tác dụng mạnh gấp 10 lần chất độc thần kinh VX được cho là đã được sử dụng trong vụ ám sát anh trai cùng cha khác mẹ của nhà lãnh đạo Triều Tiên ở Malaysia hồi năm ngoái.
“Nếu dùng ở liều lượng chết người, nạn nhân sẽ tử vong ngay lập tức còn nếu bị phơi nhiễm ở liều lượng thấp hơn, nạn nhân sẽ gặp nhiều vấn đề về sức khỏe, ban đầu là co giật, ngừng thở, hạn chế tầm nhìn và nhiều vấn đề khác như nôn mửa…”, một nhà hóa học tên Vil Mirzayanov cho hay.
Chất độc thần kinh này được cho là đã được phát triển trong thời kỳ Liên Xô cũ. Đây cũng được cho là chất độc đã được sử dụng trong vụ tấn công nghi là để ám sát cựu điệp viên hai mang người Nga Skripal và con gái là cô Yulia tại Salisbury hồi tháng 3/2018.
Theo giới chức Anh, vụ nhiễm chất độc Novichok mới nhất xảy ra ở Amesbury, cách hiện trường nơi cựu điệp viên Skripal và con gái nghi bị tấn công khoảng 11 km. Theo ông Neil Basu, quan chức phụ trách chống khủng bố thuộc Cảnh sát quốc gia Anh, sáng 30/6, các nhân viên y tế đã được gọi tới một địa chỉ ở trên phố Muggleton ở Amesbury sau khi một phụ nữ, về sau được xác định là bà Dawn Sturgess, 44 tuổi bị ngất.
Cùng ngày, cơ quan y tế tiếp tục được gọi tới căn nhà sau khi người quen của bà Sturgess là ông Charlie Rowley, 45 tuổi cũng có dấu hiệu khó chịu. Theo người thân và bạn bè của cặp đôi, một ngày trước khi có vấn đề về sức khỏe, cặp đôi đã tới Salisbury chơi.
Tại bệnh viện, các bác sỹ ban đầu nghĩ rằng cặp đôi đã “có vấn đề” với cocaine hoặc heroin. Tuy nhiên, những biểu hiện sức khỏe của hai người này đã khiến các bác sỹ nghi họ bị nhiễm độc. Theo ông Basu, đến ngày 4/7, các kết quả xét nghiệm từ Trung tâm nghiên cứu quân sự Porton Down đã xác nhận việc hai nạn nhân bị nhiễm chất độc thần kinh Novichok.
Đến ngày 5/7, cảnh sát Anh thông báo hai nạn nhân đã bị nhiễm độc sau khi tiếp xúc với một món đồ có chứa chất độc Novichok. “Sau khi tiến hành xét nghiệm thêm các mẫu vật từ các bệnh nhân, chúng tôi có thể khẳng định họ đã phơi nhiễm với chất độc thần kinh sau khi tiếp xúc một món đồ bị nhiễm độc”, tuyên bố phát đi tối 5/7 của cảnh sát Anh cho hay.
 |
| Ông Charlie Rowley và bà Dawn Sturgess. |
Theo người phát ngôn của Thủ tướng Anh Theresa May, vụ việc đang được xử lý ở mức độ cực kỳ nghiêm trọng. Các Bộ trưởng và Thủ tướng của nước này đang được cập nhật thông tin liên tục về vụ việc cũng như tình hình tại hiện trường. Khoảng 100 chuyên gia chống khủng bố cũng đang phối hợp với cảnh sát trong việc điều tra.
Trong khi đó, các nạn nhân vẫn đang được điều trị ở Bệnh viện thành phố Salisbury, cũng chính là bệnh viện mà cha con cựu điệp viên Skripal đã được điều trị. Sau một tuần điều trị, người đứng đầu bệnh viện Cara Charles-Barks cho biết cặp đôi vẫn trong tình trạng nguy kịch.
Dư luận hoang mang
Ngày 5/7, tòa nhà nơi nạn nhân Sturgess lưu trú ở Salisbury đã được sơ tán và cảnh sát cũng đã tiến hành kiểm tra thùng rác phía bên ngoài tòa nhà. Tòa nhà này ở cách nhà hàng nơi điệp viên Skripal đã ăn tối trước khi bị trúng độc khoảng 1km. Ngoài ra, ít nhất năm khu vực khác, trong đó có một công viên tại Salisbury, một tiệm thuốc và một trung tâm cộng đồng tại Amesbury đã được sơ tán.
Hơn 100 người khác cũng đã gọi điện đến đường dây nóng của giới chức thành phố để báo cáo về những lo ngại về sức khỏe của họ nhưng kết quả kiểm tra sau đó cho thấy không người nào trong số này gặp vấn đề về sức khỏe.
Theo một nhà quan sát, khả năng lớn nhất là chất độc Novichok vẫn còn dính ở một đồ vật có liên quan đến vụ tấn công cha con điệp viên Skripal và hai nạn nhân mới nhất đã không may gặp nạn khi cầm phải. Tệ hơn, Dailymail dẫn một nguồn tin an ninh của Anh cho rằng vật chứa chất độc có thể vẫn đang lưu lạc ở đâu đó và có thể sẽ còn có nạn nhân khác.
“Không nghi ngờ gì về việc vật chứa chất độc vẫn đang ở đâu đó. Bất cứ ai cũng có thể sẽ cầm phải vật đó, kể cả một đứa trẻ”, nguồn tin nói và cảnh báo chất độc Novichok vẫn có tác động gây chết người nếu tiếp xúc phải trong nhiều thập kỷ sau nếu không bị ướt.
Vụ phơi nhiễm Novichok mới nhất vì thế đã khiến dư luận Anh không khỏi hoang mang. “Thật đáng sợ và lo ngại khi thấy rằng chất độc vẫn còn ở đâu đó ở quanh đây. Tôi sẽ phải cẩn thận hơn khi cho con ra ngoài chơi. Quanh đây chẳng còn an toàn nữa”, một người dân ở Salisbury nói.
Một người khác tên Susan thì tỏ ra tức giận cho rằng giới chức Anh đã không thực hiện đúng lời hứa đảm bảo môi trường trong sạch cho người dân sau vụ điệp viên Skripal. “Nơi duy nhất tôi nhìn thấy họ tiến hành xử lý làm sạch hóa chất là nơi Sergei Skripal được tìm thấy. Nhưng chừng đó là chưa đủ. Có rất nhiều người già và trẻ nhỏ ở đây”, cô Susan nói.
Giới chức cơ quan y tế và chính quyền Salisbury đã cảnh báo người dân không nhặt các đồ vật trên đường. Bộ trưởng an ninh Anh Ben Wallace thừa nhận không thể khẳng định thành phố đã an toàn 100%. Mặc dù vậy nhưng giới chức thành phố bác bỏ ý tưởng tiến hành một cuộc rà soát tổng thể để tìm kiếm Novichok.
Cảnh sát Anh cho biết đang tiến hành điều tra về mối liên hệ có thể có giữa vụ việc mới nhất và vụ tấn công hồi tháng 3. Song, họ nghiêng về giải thuyết vụ việc vừa xảy ra là “tàn tích” của vụ việc hồi tháng 3 vừa qua chứ không phải vụ đầu độc mới vì các nạn nhân trong vụ việc mới nhất chỉ là những người dân bình thường.
Sóng gió mới?
Vụ dính độc mới nhất đang được dự báo có thể tiếp tục khiến quan hệ giữa Nga với các nước phương Tây vốn đã xấu đi sau vụ việc hồi tháng 3 càng trở nên căng thẳng hơn. Bộ trưởng Nội vụ Anh Sajid Javid trong phát biểu ngày 5/7 cáo buộc Nga đang sử dụng nước Anh như một “bãi xử lý” chất độc đồng thời thúc giục Nga giải thích “chính xác chuyện gì đang xảy ra”.
Giới chức Anh cũng cho biết sẽ tham vấn các nước đồng minh về phản ứng với Nga sau vụ việc mới nhất. “Việc người dân của chúng ta vô tình hay cố ý bị đẩy vào cảnh trở thành mục tiêu là hoàn toàn không thể chấp nhận được. Việc những đường phố, công viên hay thị trấn của chúng ta bị biến thành bãi xử lý chất độc cũng là không thể chấp nhận được.
Tương tự như trước đây, chúng tôi sẽ tham vấn với các đối tác quốc tế và các đồng minh sau những diễn biến mới nhất”, ông Javid phát biểu trước Quốc hội Anh sau khi chủ trì cuộc họp của ủy ban khẩn cấp Anh để bàn về vụ việc.
Cho đến nay, dù chưa có kết luận điều tra của Tổ chức cấm vũ khí hóa học của LHQ (OPCW) về vụ đầu độc cựu điệp viên người Nga và con gái xảy ra hồi tháng 3 nhưng giới chức Anh khăng khăng cho rằng chất độc Novichok được chế tạo tại Nga và cáo buộc Nga đứng sau vụ việc.
Đã có hơn 20 nước đồng minh phương Tây của Anh hưởng ứng kêu gọi trục xuất các nhà ngoại giao Nga do Anh đưa ra, dẫn đến việc hơn 150 nhà ngoại giao Anh ở các nước bị buộc phải về nước. Cùng với việc bác bỏ mọi cáo buộc, Nga cũng đáp trả mạnh mẽ bằng việc trục xuất số nhân viên ngoại giao tương đương của nhiều nước thành viên Liên minh châu Âu (EU) và Tổ chức Hiệp ước quân sự Bắc Đại Tây Dương (NATO).
Sau vụ việc mới nhất, Chính phủ Nga đã ngay lập tức bác bỏ khả năng có liên quan. Đại sứ quán Nga tại Anh cũng đã tái kêu gọi Anh để Nga tham gia cuộc điều tra chung về vụ việc nhằm làm sáng tỏ vấn đề. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova trong khi đó kêu gọi Chính phủ Anh dừng “trò chơi đầu độc bằng hóa chất độc hại”.
Bà Zakharova cũng cáo buộc Chính phủ Anh đang cố tạo ra những trở ngại đối với việc điều tra vụ đầu độc cha con nhà Skripal hồi đầu năm. Đại diện Bộ Ngoại giao Nga cũng tuyên bố chính phủ Anh và những người đại diện chính phủ sẽ phải xin lỗi Nga và cộng đồng quốc tế về những phát biểu mới nhất.
