Hai tháng sau khi cố lãnh đạo Kim Jong-il qua đời, quan hệ giữa Mỹ và CHDCND Triều Tiên đã ấm dần lên rõ rệt sau thỏa thuận tạm ngưng các hoạt động hạt nhân từ phía Bình Nhưỡng để nhận sự trợ giúp lương thực từ Mỹ.
 |
| Nhà lãnh đạo mới của Triều Tiên Kim Jong-un đang thanh sát lực lượng quân đội. |
Theo Bộ Ngoại giao Mỹ, CHDCND Triều Tiên đã chấp nhận tạm ngưng các vụ phóng tên lửa tầm xa, các vụ thử hạt nhân và các hoạt động làm giàu uranium tại nhà máy Yongbyon. Thông tin này đã được hãng thông tấn chính thức của Triều Tiên xác nhận.
Ngoài ra, Triều Tiên cũng chấp nhận sự trở lại của các thanh sát viên của Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) để giám sát lệnh hoãn làm giàu uranium. IAEA đã hoan nghênh “một bước đi quan trọng”.
Các chuyên gia kiểm soát vũ khí của Triều Tiên nhận định đó là dấu hiệu cho thấy sự tiến bộ trong các nỗ lực lôi kéo Bình Nhưỡng của Mỹ.
Tuy nhiên, các chuyên gia về Triều Tiên của Mỹ vẫn cảnh giác trong việc đánh giá ý định của Triều Tiên, do nước này từng nhiều lần thay đổi quyết định.
Theo thỏa thuận vừa đạt được với Bình Nhưỡng sau cuộc hội đàm tại Bắc Kinh, Trung Quốc, Mỹ cam kết trợ giúp 240.000 tấn lương thực cho trẻ em và phụ nữ mang thai ở Triều Tiên, một quan chức Mỹ cho biết.
Rất thận trọng khi đánh giá về động thái mới của Triều Tiên, Ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton nói tới “một bước tiến khiêm tốn theo hướng tốt”. “Chúng tôi sẽ xem xét rất tích cực cái mà các nhà lãnh đạo mới của Triều Tiên sẽ làm”, bà Clinton tuyên bố trước Quốc hội.
Trong khi đó, Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc Ban Ki-moon kêu gọi “một tiến trình phi hạt nhân hóa thật sự” trên bán đảo Triều Tiên. Theo ông Ban Ki-moon, cả Mỹ và Triều Tiên cần tiếp tục đẩy mạnh các nỗ lực đàm phán nhằm giải quyết hòa bình những vấn đề còn vướng mắc. Ngoài ra, ông cũng hối thúc tổ chức các cuộc gặp bàn về việc đưa hàng cứu trợ đến cho người dân Triều Tiên.
Về phần mình, Ngoại trưởng Nhật Bản Koichiro Gemba đánh giá, thỏa thuận giữa Mỹ và Triều Tiên về việc chính quyền Triều Tiên ngừng chương trình hạt nhân là “bước đi quan trọng” để tiến tới giải quyết các mối quan ngại liên quan đến Triều Tiên. Ông Gemba cho biết, Tokyo hy vọng chính quyền Triều Tiên sẽ có “hành động cụ thể” và thỏa thuận trên sẽ mở đường cho các cuộc đàm phán sáu bên về phi hạt nhân hóa tại Triều Tiên.
Hàn Quốc cũng tuyên bố hoan nghênh thỏa thuận giữa Mỹ và Triều Tiên. Bộ Ngoại giao Hàn Quốc cho biết chính phủ nước này mong rằng thỏa thuận sẽ được thực hiện một cách trung thực, sẽ đặt nền tảng cho các tiến triển trong nỗ lực của Hàn Quốc nhằm giải quyết vấn đề hạt nhân một cách toàn diện và cơ bản.
Tuy nhiên, theo đánh giá của Giám đốc nghiên cứu các vấn đề Đông Bắc Á tại Viện Brookings Richard Bush, “những bước tiến trên có ý nghĩa vừa phải”.
Ông Richard Bush nhấn mạnh, đó chỉ là những bước mà các nhà thương thuyết nói là “các biện pháp xây dựng lòng tin. Đó có thể là một bước đầu tiên tiến tới các cuộc đàm phán nghiêm túc... Hoặc đó có thể chỉ là một kế hoạch nhằm có được viện trợ lương thực và gây bất ổn chính trường Hàn Quốc”.
Phúc Lợi (Tổng hợp)
